تأویل ‌و معنا و قلمروهای مرتبط با آن در مقالات شمس‌ تبریزی از جمله موضوع‌هایی است که با همة اهمیّت و کارکردی که در حیطة پژوهش‌های عرفانی ‌و به‌ویژه مولوی‌شناسی ‌و نیز شناخت احوال ‎‌و افعال شمس تبریزی دارد، هنوز چنان‌که باید مورد تدفیق ‌و تحقیق قرار نگرفته ‌است. شمس از آنجا که ذاتاً شخص‌و شخصیّتی درون‌بین و رمزگرا دارد، به مسألة تأویل توجّه بسیار نشان داده است‌ و تقریباً در سراسر مقالات، تأویل را در ...

تأویل و معنا و قلمروهای مرتبط با آن در مقالات شمس تبریزی از جمله موضوع هایی است که با همة اهمیّت و کارکردی که در حیطة پژوهش های عرفانی و به ویژه مولوی شناسی و نیز شناخت احوال ‎ و افعال شمس تبریزی دارد، هنوز چنان که باید مورد تدفیق و تحقیق قرار نگرفته است. شمس از آنجا که ذاتاً شخص و شخصیّتی درون بین و رمزگرا دارد، به مسألة تأویل توجّه بسیار نشان داده است و تقریباً در سراسر مقالات، تأویل را در تمام سا...

یکی از ویژگی‌های سبکی غزل حافظ پوشیده بودن پیوند معنایی ابیات، به عنوان واحدهای معنایی سازندة ساختار معنایی غزل، با یکدیگر است که موجب می‌شود ساختار معنایی در یک غزل او در ظاهر و در نگاه های نخستین گسسته احساس شود تا جایی که بعضی پژوهندگان این گسستی و شکاف میان مضامین ابیات در یک غزل را ویژگی خاص غزل حافظ می‌دانند و چنین می‌پندارند که هر بیت یا هر چند بیت در یک غزل از حافظ استقلال معنایی دارد و...

چکیده یکی از علومی که امروزه در غرب مطرح است، و البته پیشینة آن به قرن چهاردهم می‌رسد، علم هرمنوتیک است؛ دانشی که مشغلة فکری بسیاری از متفکران و فیلسوفان است. نخست‌بار شلایر ماخر هرمنوتیک را، که در فارسی بیش‌تر به «تأویل» ترجمه می‌شود، در مورد کتاب‌ مقدس به‌کار برد و سپس دامنه‌اش به تمام تجربه‌ها و شئونات بشری کشیده شد. به‌طوری که امروزه هرمنوتیک در تمامی رشته‌ها و دانش‌های بشری، حتی علمی چون ...

نقش آیات قرآن کریم در عمده متون قویم قدیم برجسته است. در این میان تأثیرپذیری کتاب نفثه المصدور از آثاربرجسته نثر مصنوع، اثر گرانسنگ شهاب الدین محمد زیدری نسوی از این کتاب آسمانی با بهره‌گیری از انواع شیوه‌‌های متداول از اقتباس و استشهاد، تلمیح، تأویل، ترجمه، نقل به معنا و... چشمگیر است، بطوری که این تأثیر در حدود یکصد و سی آیه در این کتاب رخ نموده است. زمینه اصلی بحث در این مقاله تمرکز برکاربر...

در این مقاله، پس از بیان تعریف لغوی و اصطلاحی تأویل و توضیح در باره جایگاه تأویل در آیات محکم و متشابه، به بررسی اصول و مبانی تأویل قرآن کریم از منظر امام خمینی(ره) پرداخته می شود که عبارتند از:  ضرورت تأویل قرآن، وضع الفاظ برای معانی عام، ذو مراتب بودن کتاب و کلام الهی، امکان حصول علم تأویل برای غیر معصومین(ع)

این پژوهش به بررسی دیدگاه غزالی و مولوی در مورد تأویل می­پردازد؛ نخست معنای لغوی و اصطلاحی تأویل و موارد آن در قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته، سپس قوانین تأویل، شرایط مؤول و مسأله تأویل مجاز و غیرمجاز و تفسیر به رأی به بحث گذاشته شده و نشان داده شده­است که غزالی ِبه رغم رساله­هایی که در رد باطنیه و اسماعیلیه نوشته، در فهم متون متأثر از رویکرد تأویل گرایانه آن ها است. بخش سوم مقاله به دیدگاه تأو...

بررسی و مقایسه تحلیلی آثار بزرگان علاوه بر نشان دادن تأثیرپذیری آن ها از یکدیگر می­تواند در طبقه بندی و تقسیم جریان های فکری و ادبی یک فرهنگ مفید باشد. ناصرخسرو قبادیانی و جلال الدین مولوی بلخی ظاهرًا هم در اصول فکری و بنیان­های اعتقادی و هم در تمثیل­ها، تشبیه­ها و تأویل­ها همانندی های تأمل برانگیزی دارند. هدف این مقاله نشان دادن این اشتراکات با توجه به دو کتاب وجه دین ناصرخسرو و مثنوی مولوی است...

هرمنوتیک دانشی است نوپا و برخاسته از غرب که رسالت کلی آن راهگشایی جهت درک و فهم متونی است که بر حسب طبیعت موضوع خود تفسیر پذیر هستند و چنانچه افق فکری گوینده و مخاطب نیز در آنها متفاوت باشد راهیابی به محتوای آنها و بویژه درک مقصود گوینده آنها مشکلتر است. هرمنوتیک در شرق اسلامی با نیازهای مربوط به تفسیر قرآن و فهم متون روائی به طور عام و در قلمروی محدودتر با مباحث متداول در بخش الفاظ از اصول فق...

این پژوهش به بررسی دیدگاه غزالی و مولوی در مورد تأویل می­پردازد؛ نخست معنای لغوی و اصطلاحی تأویل و موارد آن در قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته، سپس قوانین تأویل، شرایط مؤول و مسألة تأویل مجاز و غیرمجاز و تفسیر به رأی به بحث گذاشته شده و نشان داده شده­است که غزالی ِبه رغم رساله­هایی که در رد باطنیه و اسماعیلیه نوشته، در فهم متون متأثر از رویکرد تأویل گرایانة آن ها است. بخش سوم مقاله به دیدگاه تأو...