امروزه زبان نه تنها مهمترین ابزار ارتباطی، بلکه به­مثابه­ هسته اصلی و شکل دهنده­ی فرهنگ محسوب می­شود. چگونگی ارتباط میان زبان و فرهنگ و تأثیر متقابل آن دو در برقراری ارتباط بین کاربران زبان با فرهنگ­های متفاوت از اهمیت بالایی برخوردار بوده و توجه بسیاری از محققان را به خود معطوف داشته است. با توجه به نقش مهم و اساسی فرهنگ در برقراری ارتباطات بینافرهنگی، پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی این رابط...

چکیده شناخت هنر اسلامی فارغ از مباحث هستی شناختی و معرفت ذوقی و شهودی متأثر از ورود آثار هنری به موزه (به مثابه محصول فرهنگی تمدن غرب) و نظام معرفت شناختی متمایز آن است. حرکت هنر اسلامی در امتداد زمان و مکان و حضور در نظام اندیشگانیِ دیگری، بر کیفیت حصول معرفت مخاطب تأثیر می گذارد. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و بهره گیری از منابع اسنادی می کوشد تا چگونگی حصول معرفت هنر اسلامی را در سیری تا...

در این نوشتار، درپی واکاوی دو اثر از دو زبان مختلف و از دو دوران مختلف تاریخی هستیم که بحث آنها یکی از دغدغه‌های دائمی بشر یعنی رویارویی با شر است: فردوسی از سویی و شکسپیر از سوی دیگر. ابتدا از نظرگاهی ساختارگرایانه به بررسی دو اثر خواهیم نشست و همسانی‌ها و تفاوت‌های زبان‌شناختی و ادبی متون را برمی‌شمریم و نشان می‌دهیم که دو اثر در سطح گفتمان روایت ساختاری مشابه دارند و ازمنظر نشانه‌شناسی نیز و...

هم­جواری ایران و هند منجر به ایجاد نوعی رابطه بینافرهنگی گردیده که قدمت آن به پیش از اسلام باز می­گردد. شباهت بیش از حد نقش محراب بر منسوجات دو کشور که ریشه در باورهای مشترک اعتقادی داشته، در مواردی تشخیص خاستگاه اولیه نقوش محرابی را مشکل می­نماید. از این­­رو ضروری است رابطه تأثیر و تأثری منسوجات محرابی دو کشور، مورد مطالعه قرار گیرد. بر اساس فرض اولیه نقش محرابی از ایران به هند انتقال یافته و ...

در این مقاله برای دستیابی به نگاه متفاوت از دیدگاه عکاسان ایرانی و اروپایی در عکس‌برداری از ایران دوره قاجار، از روش کتابخانه‌ای و تطبیق عکس‌ها استفاده شده است با این دریافت که عکس‌ها تأثیری مستقیم و غیر مستقیم بر روابط سیاسی ـ فرهنگیِِ شرق و غرب در قرن نوزدهم دارند و نقش تعیین‌کننده شاه و دربار در عکاسی ایرانی را نشان می‌دهند. دو فرضیه در این مقاله پی گرفته شده است: میزان تأثیر نگاه عکاسان غربی ...

نشانه‌شناسی فرهنگی از حوزه‌های مطالعه فرهنگ و هنر است که توسط اعضای مکتب مسکو/تارتو پدید آمده است. این الگوی فکری از یکسو به فرهنگ به مثابه موجودیتی مستقل که سپهری قائم به ذات دارد نگاه می­کند و از سوی دیگر این سپهرفرهنگی را پدیده‌ای آمیخته و دارای مرزهایی می‌داند که به­ واسطه آن با دیگر حوزه‌ها به گفتگو می‌نشیند. فرهنگ‌ها با این مرزها و از طریق ترجمه بینافرهنگی و فرآیندهای جذب و طرد با یکدیگر ...

چکیده نقاشی ایرانی به عنوان یکی از زیباترین جلوه‌های فرهنگ ایرانی_اسلامی، واجد ویژگی‌های بینشی، مضمونی و ساختاری است که آن را مورد توجه هنرمندان و پژوهشگران بسیاری قرار داده‌است. کلودیا پالماروسی، تصویرساز ایتالیایی معاصری است که پیش‌متن چهار اثر شاخص خود را طی سال‌های 2015و2016 از نگاره‌های ایرانی برگزیده‌است. این گزینش بیش از همه براساس ویژگی‌های ساختاری نقاشی ایرانی صورت گرفته‌است. هدف از ا...

قرار گرفتن نوشتار و تصویر در یک راستا و تولید یک متن هدفمند و معنادار، فرایندی گفتمانی و در نتیجه فرهنگی و اجتماعی است. این کُنش و رفتار اجتماعی در مورد ادبیات کودک و داستان­هایی که برای کودکان نوشته می­شود از ارزش و اهمیّت والایی برخوردار است و در سطحی فراتر؛ یعنی بینافرهنگی عمل می­کند؛ زیرا سرعت پردازش تصویر و رمزگشایی آن برای کودک بیشتر از متن خطی است. القندیل الصغیر یکی از بهترین داستان­های ک...

کتاب کلیله‌ودمنه را برزویۀ طبیب به پهلوی و دو سده بعد ابن­مُقَفَّع به عربی برگرداند. بعدها در سدۀ ششم هجری به‌دلیل از بین‌ رفتن اصل پهلوی، همین ترجمۀ عربی اساس کار ترجمۀ مترجمانی چون نصرالله منشی و محمد بن عبدالله بخاری قرار گرفت. این مقاله درصدد است که با تکیه بر شیوۀ وصفی- تحلیلی و براساس نظریۀ یوجین نایدا در زمینۀ ترجمه، شباهت‌ها و تفاوت‌های دو ترجمۀ مذکور را با تکیه بر باب «زاهد و راسو» بررسی و...

این پژوهش که با روش تحلیلیِ نشانه‌شناسی فرهنگی به انجام رسیده، یک نمایشنامة نوشته شده در فضای ادبیات نمایشی مدرن ایرانی و ساختار تئاتری آن را در سپهر نشانه‌ای قرن 14 هجری شمسی، به‌عنوان یک پدیدة بینافرهنگی با استفاده از نشانه‌شناسی فرهنگی، مورد بررسی قرارداده‌است. با درنظرگرفتن حضور فرهنگ اروپا/آمریکا مرکز به‌عنوان دیگری فرهنگی در قرن مذکور، شیوه‌های مواجهة با این دیگری مورد تحلیل قرار گرفته است...