نظامی­در پنج گنج­بویژه در «خسرو و شیرین»شاهکاری­در ادب­غنایی­آفریده است که هرگز شیرینی آن از خاطر محو نمی شود. ماجرای عشق را در بسیاری ازآثار ادب غنایی دیگر نیز می توان یافت ولی هیچکدام به پرمایگی روایت نظامی نیست. حتی لیلی و مجنون خود نظامی هم به پای خسرو و شیرین او نمی رسد. جانمایه­ی این شاهکار در پرورش شخصیت شیرین است که نسبت به همتایانش درسایر معاشیق از پختگی و کمال بیشتری برخوردار است. نظا...

چکیده آن چه در این پایان نامه آمده است. بررسی و مقایسه ی شخصیّت«لیلی» و «شـیرین» است که بر مبنای گفتار، رفتار و چگونگی واکنش این دو در برابر رویداد ها و پیـــشامد ها و نحوه ی برخورد متقابل آنان با اطرافیان در خلال منظومه های عاشقانه ی نظامی( خسرو و شیرین و لیلی و مجنون) انجام گرفته است؛ تا ضمن تحلیل شخصیّت و رفتارشان، بتوان با استخراج و گسترش نکات مثبت آنان اعتماد به نفس و خودباوری زنان در جامعه ...

هدف از پژوهش حاضر بررسی پدیدارشناسانۀ غنا در اشعار نظامی و امیرخسرو به‌ویژه در دو منظومۀ لیلی و مجنون است. این دو منظومه که از نمودهای برجستۀ ادب غنایی‌اند باوجود تشابهات فراوان، تفاوت‌های اساسی ابژکتیو در بازنمود ایدۀ عشق دارند. این تفاوت‌ها در بررسی رفتارها و حالت‌های دو شخصیت مهم این داستان‌ها به عنوان انسانی شناسنده و متعالی و تحلیل در جۀ سوبژکتیویته در آنها نمودار می‌شود. بدین منظور، ابتدا...

 لیلی و مجنون از مشهورترین داستان­های عاشقانه ادب کهن ایران است که ریشه­ای عربی دارد و نخستین بار نظامی گنجوی آن را به نظم درآورد. پس از نظامی، نظیره­گویان بسیاری به سرودنِ این داستان پرداختند؛ از جمله می­توان به امیرخسرو­دهلوی که از نخستین و مشهورترین مقلّدان خمسة نظامی است، اشاره­کرد. در هر داستانی چه به نظم و چه به نثر، کیفیّت و نوع استفاده از عناصر داستان می­تواند مبنایی برای سنجش خوب یا ضعیف ...

فرهنگ واره یا فرهنگ نامه، اثر و مرجعی است که در آن آگاهی مفید، مختصر و مستند از ویژگی ها و اصطلاحات اثر اعم از لغات و ترکیبات، اشارات قرآنی، احادیث و ابیات عربی، اصطلاحات دیوانی، طبی و ... ارائه می شود. این اثر می تواند حلقه ی واسطی باشد میان منظومه لیلی و مجنون نظامی و مخاطب تا خواننده را در دست یابی به اطلاعات مورد نیاز یاری دهد. این پژوهش به شیوه نظری و با استفاده از منابع گوناگون صورت گ...

داستان لیلی و مجنون، روایتی نا مکرّر از کهن داستان «عشق» است که گذر روزگاران، غبار کهنگی بر رخساره اش ننشانده است. تمام تلاش نگارنده بر آن بوده است که با کاوش های اینترنتی و کتابخانه ای، سیر تحول این داستان را، قدم به قدم، در ادبیات عربی و فارسی به بررسی بنشیند؛ باشد که نقطه عطفی برای پژوهش های بیشتر در داستان «لیلی و مجنون»، از این منظر باشد. خاستگاه اولیه داستان، بادیه نجد، در سده نخست هجری اس...

با ورود جبری تجدد و فروپاشی خانواده­های گسترده­ی پدر سالار پیشین و گذار و تقلیل این سازه­ی اجتماعی به  واحد های هسته­ای و کوچک، بی آن که زمینه­ های ذهنی و عینی آن تولید و شکل گرفته باشد، بیم آن می­ رود که؛ این مهم ترین نهاد اجتماعی در روزگار ما نتواند کارکرد های به هنجار اسلامی و اجتماعی خود را به درستی انجام دهد از این رو، گفتگو از خانواده و جایگاه و کنش­های بی­ شمار آن بیش از پیش ضروری به نظر...

زمان، یکی از مهم­ترین عناصر روایت است که از سردمداران این نظریه، ژرار ژنت فرانسوی است. او زمان را به سه مقولۀ کلی تقسیم می­کند: نظم، تداوم و بسامد؛ که هر یک از این موارد نیز خود به موارد ریزتری تقسیم می­شوند. در این پژوهش به بررسی این عنصر روایت در منظومۀ لیلی و مجنون نظامی پرداخته شده است. از آن جا که نظامی، از داستان­سرایان بزرگ ادب فارسی است و منظومه­های او مقلّدان زیادی پیدا کرد، لزوم این بر...

احیای دوباره موضوع آیکونوگرافی(iconograph)و آیکونولوژی(iconology) در نظام­مطالعاتی اندیشه و فرهنگ­غرب حضور پر اهمیتی یافته است. در این مقاله سعی شده، به دلایل انتخاب موضوع نقش لیلی و مجنون و جهان بینی شرایط خلق این آثار توسط غیاث الدین نقش بند تاحدود قابل استنادی، دست یافت. به همین منظور با تکیه بر نظریه آیکونوگرافی وآیکونولوژی، درونمایه­های تصویر لیلی و مجنون در ادبیات و تفکر غالب بر فرهنگ و ز...

بزرگان ادب پارسی پیروان بسیاری داشته اندکه در سبک و مضمون شعری مورد توجه متاخرین بوده اند نظامی گنجوی از بزرگان شعر فارسی است که خمسه پر آوازه اش مقلدان بسیاری را برانگیخته است که حتی نام آثار خویش را با نام خسه نظامی انطباق داده اند. سلمان ساوجی نیز از جمله شاگرانی است که در دو اثر داستانی خود به نام «فراق نامه » و «جمشید و خورشید » از نظامی تقلید نموده است. این مقاله کوشش داردکه تاثیرات محتوا...