‌‌‌ابن سینا و ابن میمون هر دو از فیلسوفانی بوده‌‌‌‌اند که دغدغۀ اثبات عقلانی عقاید دینی خود را داشته‌اند. ‌‌‌ابن سینا از منظرِ اسلام معاد را در دو شکل روحانی و جسمانی می‌‌پذیرد، اما در نحوۀ پذیرش آن‌ها دو رویکرد متفاوت دارد. او معاد جسمانی را نه از طریق استدلال، بلکه به دلیل ایمانش به کلام اللّه می‌‌پذیرد و معاد روحانی را از طریق برهان اثبات می‌کند. او سیمای معاد و تمام ویژگی‌ها و اوصاف آن را روح...

پیشینیان به دلیل عدم آگاهی و اشراف به حیات پس از مرگ، باورهای گوناگونی به آن، داشته اند. از جمله این باورها «تناسخ» است که  طبق قانون کارما عبارتست از: کیفیت و چگونگی توالد ثانوی، حیات و سرنوشت بعدی انسان که طبق کردار و گفتار و پندار او در زندگی قبلی تعیین می­شود. این سلسله توالد، ادامه داشته و در نهایت طبق آموزه موکشه روح میتواند به نجات و رهایی برسد. «نظریه تناسخ» به عنوان نمودی از آداب و رسو...

آق علی مدرس طهرانی (1234-1307 ه.ق) یکی از پنج چهره شاخص حمت متعالیه، بواسطه ابتکارات متعدد فلسفیش از زمان حیاتش به "حکیم موسس) معروف شده است . وی پس از حکمیان بنیانگذار مکتب فلسفی (فارابی، ابن سینا، سهروردی و صدرالمتالهین) یکی از ده فیلسوف اول جهانی اسلام است . در نخستین مرحله این تحقیق مجموعه مصنفات حکیم موسس در سه مجلد تدوین و منتشر شد. در دومین مرحله تحقیق بیست و هشت رای خاص وی استخراج شد، ک...

این پایان نامه که در موضوع معادشناسی نگاشته شده است،شامل شش فصل می باشد که در هر کدام از آنها به جنبه هایی از معاد، با دید فلسفی- کلامی، از نظر خواجه نصیرالدین طوسی و فخرالدین رازی، پرداخته شده است. در اولین فصل کلیاتی در باره موضوع تحقیق مطرح گردیده است. مباحثی چون: تبیین مسأله، معنای لغوی و اصطلاحی معاد، پیشینه، و سوالات اصلی و فرعی معادشناسی، قلمرو، فرضیه و روش تحقیق، زندگی نامه ی خواجه نصی...

شناخت نفس انسان و حیات پس از مرگ از مقولاتی است که نقش به سزایی در زندگی انسان ها دارد. از آنجا که رابطه ی این دو مقوله از قبیل رابطه ی غایت و ذی غایت و مسیر و منتهاست، لذا در ارتباط تنگاتنگ با یکدیگر قرار دارند. پژوهش حاضر در صدد بررسی رابطه ی این دو مقوله در اندیشه ی ملاصدراست. بدین ترتیب که پس از گذری اجمالی بر نفس شناسی متقدمین، نفس شناسی ملاصدرا و نظریات بدیع ایشان مطرح، بررسی و بعضاً نقد م...

دلالت خودشناسی بر خداشناسی و پیوند میان معرفت نفس و معرفت رب، در فرهنگ اسلامی و در جریان‌های مختلف فکری بسیار مورد توجه بوده و تحلیل‌های مختلفی از آن صورت گرفته است. در این میان، تفاسیر قرآن که حجم گسترده‌ای از میراث فکری اسلامی را در بر می‌گیرند، جایگاه خاصی می‌توانند داشته باشند. در این تحقیق، به این پرسش پرداخته می‌شود که از نظر مفسران نخستین خودشناسی چه جایگاهی در تفسیر دارد و با توجه به نق...

طبق یک تعریف رایج، برهان صدیقین استدلالی است که در آن با تأمل در نفس وجود و بدون فرض وجود ممکن، وجود واجب الوجود اثبات می شود. شیخ الرئیس، مبتکر برهان صدیقین، تقریرهای متفاوتی را از این سبک برهان در کتاب های اشارات، نجات و مبدأ و معاد ارائه نموده و فلاسفه ی دیگر با وجود تأیید چهارچوب کلی برهان، نقدهایی را بر آن وارد کردند. برخی از این نقدها، متوجه صدیقین بودن برهان و برخی هم ناظر بر مفهوم اصلی ...

دراین پژوهش تلاش شده است تادید گاه دوفیلسوف بزرگ اسلام ابن سینا به عنوان فیلسوفی مشایی وشهرزوری فیلسوفی اشراقی درباره ی اثبات وجود خداوند تبیین گردد . درفصل اول این پایان نامه خلاصه ای از روشهای مورد استفاده این دو فیلسوف وپیشینه انجام تحقیق اثبات وجود خداوند آورده شده است ودر فصل دوم دلایل وبرهانهای اثبات وجود خدا از دید گاه ابن سینا مورد بررسی قرار گرفته است . ابن سینا ازروش های مختلفی برای ا...

مفاد براهین وجودی، از تقریر آنسلم گرفته تا تقاریر متأخر آن در فلسفه اسلامی، نوعاً عبارت از استیفاء حقیقت وجود بالفعل واجب الوجود از نفس مفهوم آن است. موضوع این مقاله بررسی و نقد این براهین نیست بلکه مسئله اصلی آن است که چگونه می توان از مفهوم وجود، وجود واجب الوجود را اثبات کرد. نهایتاً به دست می­آید که هر گونه تلاش برای دفاع از این براهین ناموفق بوده و ناچار باید از فرض یک موجود بالفعل، وجود واج...