چکیدهالگوی رشد و توسعه کالبدی یا شکل شهر به عنوان الگوی فضایی فعالیت های انسان در برهه خاصی از زمان تعریف می شود و به دو دسته اصلی گسترش افقی یا پراکندگی شهری(sprawl) و الگوی شهر فشرده (compact city) تقسیم می گردد. شناخت الگوی توسعه کالبدی شهر به منظور هدایت آن در راستای توسعه پایدار شهری امری اساسی است. محدوده مورد مطالعه در این تحقیق کلانهشر تهران و روش مورد استفاده روش توصیفی – تحلیلی است. ا...

چکیده: رشد سریع جمعیت و گسترش مهارناپذیر شهرها که کم وبیش در دو دهه پس از انقلاب نمود آشکارتری یافته است باعث جابجایی جمعیت محدوده های مرکزی بسیاری از شهرها شده و روند فرسودگی بافت های تخلیه شده را تسریع کرده و این بافت ها را به سکونتگاههای مهاجران و اقشار کم درآمد و مأمن ناهنجاریهای اجتماعی قرار داده است. جهت شناسایی عوامل موثر در این روند, رساله حاضر با عنوان « مطالعه تحولات فضایی _ کالبدی م...

در ارتباط با مباحث شهر و شهرنشینی در ایران، هدف کلّی برنامه‌ریزی شهری، تأمین رفاه مردم از راه ایجاد محیطی بهتر، سالم‌تر، آسان‌تر، مؤثّرتر و دلپذیرتر است. همین دلیل تحلیل تناسب زمین برای توسعه‎ی شهری و شناسایی اراضی مناسب و اولویت‌دار برای توسعه‎ی فضایی ضرورت دارد، در شهر رشت هرچند مهندسان مشاور طرح‌های جامع شهر در اوّلین طرح، جهت شمال و در دو طرح اخیر، جهت جنوب را جهت توسعه تعیین کرده‌اند، اما به‎...

شهر کرمانشاه بعنوان مرکز اداری – سیاسی استان و یکی از کلانشهرهای کشور با آغاز قرن چهاردهم شمسی، به واسطه تحولات اقتصادی – اجتماعی و سیاسی رخ داده، از رشد کالبدی – فضایی سریع و شتابانی برخوردار بوده است. بطوریکه جمعیت و مساحت شهر به ترتیب 7 و 17 برابر شده است. در این پژوهش که در چهارچوب روش تحقیق تکوینی و علی انجام پذیرفته، روند تحولات کالبدی – فضایی شهر کرمانشاه از سال 1335 تا 1385 با استفاده ...

با توسعه جوامع انسانی، توجه معماران، طراحان و برنامه ریزان به کیفیت فضا و ساختار کالبدی آن افزایش یافته و نقش طراحی به عنوان ابزاری در جهت شکل دادن به محیط زندگی و پاسخ گویی به توقعات و نیازهای انسان، اهمیت بیشتری یافته است. رفتار فضایی فرد، در محیط جغرافیایی که در آن زندگی می کند، متأثر از عناصر تشکیل دهنده محیط و ساختار کالبدی پیرامون او، بر پایه ی ویژگی های روان شناختی، شخصیتی، فرهنگی و اجتم...

آنچه که اکنون بافت قدیم شهر نامیده می شود، زمانی به عنوان یک کلیت شهری از حیاتی کامل و کارآمد برخوردار بود که تکامل و کارآمدی آن محصول تعامل انسان و طبیعت بود که در طول قرن ها و به واسطه اندیشه عمیق یا آزمون و خطاهایی مکرر به تعادل رسیده بود.  هر چند که اکنون بافت قدیم شهر در ایران، با مفاهیمی چون فرسودگی، ناکارآمدی و بلاتکلیفی همراه است، اما بهترین ارزش های فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و معماری هر ...

هدف کلی از پژوهش حاضر، تببین کیفیت محیط شهری پایدار و بررسی تفاوت آن در محله های ارگانیک و برنامه ریزی شده و با مطالعه موردی در محله های خیابان تبریز به عنوان محله ارگانیک و محله ایلگلی (کوی پرواز) با بافت برنامه ریزی شده است. مبانی نظری تحقیق و عوامل و مؤلفه های مؤثر بر کیفیت محیط، برگرفته از آرای اندیشمندانی چون لینچ، اپل یارد، نسر و دیگران درباره مقوله کیفیت محیط شهری و عناصر سازنده آن است؛ ...

از آنجایی که فضاهای شهری کانون تمرکز ساکنان زمین اند، آنها را می توان مناسب ترین عرصه تظاهر و تجلی فرهنگ بشری، ارتباطات اجتماعی و تاریخ ملت ها به شمار آورد. همچنان که ساختار فرهنگی و اجتماعی یک ملت می تواند بر تظاهرات کالبدی شهرها اثر گذار باشد، ویژگی های کالبدی و فضایی شهرها هم می توانند در پویایی، استمرار و یا تغییر روابط اجتماعی و فرهنگ ملت ها مؤثر واقع شوند. «آگورا» به مثابه یکی از فضاهای ش...

هدف این مقاله بررسی و تحلیل فضایی شاخص‎های رشد هوشمند شهری و عوامل مؤثر بر آن از طریق 75 شاخص مختلف (اجتماعی ـ اقتصادی، کالبدی و کاربری اراضی، زیست‎محیطی و دسترسی و ارتباطات) است. روش پژوهش تحلیلی و همبستگی است. برای تجزیه‎وتحلیل داده‎ها از مدل‎های کمّی برنامه‎ریزی، ازجمله تصمیم‎گیری‎های چندمعیاره‎ی تاپسیس، آنتروپی، ضریب پراکندگی، تحلیل خوشه‎ای و تحلیل رگرسیون استفاده شده است. بر اساس بررسی‎های ...

سناریونویسی روشی جدید در برنامه ریزی است که به عنوان ابزاری در برنامه ریزی استراتژیک کارآ برای برنامه ریزی بلند مدت در شرایط عدم قطعیت مورد استفاده قرار می گیرد. هدف اصلی سناریو بالا بردن کارآیی و کیفیت برنامه ریزی ها در شرایط عدم اطمینان در آینده می باشد. پیچیده گی و افزایش عدم قطعیت در محیط های شهری موجب شده است تا برنامه-ریزان و مدیران شهری در چنین شرایطی به برنامه ریزی سناریو روی آورند. انط...