نظریه‌ی «بینامتنی» رویکردی است که به روابط بین متونی پرداخته و موجب آفرینش متن جدید می‌شود. هر متن خود بینامتنی است که ریشه در متون گذشته داشته و در متون آینده نیز تأثیر خواهد داشت. این نظریه در دهه‌ی شصت قرن بیستم توسط ژولیا کریستوا بین سال‌های 1966و1967 میلادی مطرح شد.        ظهور آیات قرآن کریم و سخنان گهربار پیامبر اکرم (ص) و امام علی (ع) در کلام شاعر برجسته‌ی شیعه، مهیار دیلمی، قبل از هر...

چکیده جواهری بزرگترین شاعرمعاصر کلاسیک عرب، قرآن کریم را نخستین منبع، سرچشمه و اساس اصلی عمارت ادبی اشعارش بر می شمارد که در شکل گیری شخصیت ادبی وی تاثیر بسزایی نهاده است. بر این اساس شاهد بینامتنی وسیع قرآنی در اشعار شاعر هستیم. قرآن کریم درشعر جواهری منحصر به مرحله ای معین از حیات شعری وی نیست، بلکه تأثیر قرآن در کل دیوان های شعری وی مشهود است. تاحدی که کمترپیش می آید که قصیده ای از قصاید طو...

بینامتنی بر این ایده مبتنی است که آثار ادبی بر اساس نظام ها، رمزگان ها و سنت های ایجاد شده توسط آثار ادبی پیشین بنا می شوند. دیگر نظام ها، رمزگان و سنت های هنری و در کل فرهنگی نیز در شکل گیری معنای یک اثر ادبی، اهمیتی اساسی دارند. نظریه پردازان امروزی متن ها را فاقد هر گونه معنای مستقل می دانند. متون در واقع متشکل از همان چیزی هستند که نظریه پردازان اکنون آن را امر بینامتنی می دانند. طرح این مس...

یکی از موضوعاتی که امروزه در عرصه ی بررسی و تحلیل متون ادبی بشر مطرح است بحث بینامتنی می باشد، یعنی این که هر متنی از متون ادبی وامدار میراث ادبی و فرهنگی عصرهای پیشین است و به دیگر عبارت متون حاضر به اشکال مختلف از متون غایب تأثیر می پذیرد. اشعار مظفرنواب شاعر شیعی و انقلابی معاصر عراق، نیز از این قاعده مستثنی نیست. مظفر نواب در بغداد به دنیا آمد، وی یکی از مهمترین شعرای شیعی و متعهد عرب است ...

یکی از شیوه های بررسی متون، مطالعه ی بینامتنی آن است، بینامتنی یکی از گرایش های نقدی جدید است که به ارتباط و تعامل بین متون می پردازد، به عبارت دیگر بینامتنی یعنی این که متن، حاوی متون فراوانی است که خود اینک متن جدیدی را تشکیل داده است. بینامتنی نظریه ای است که دراواخر دهه ی شصت مطرح شد و صورت گرایان طراحان اولیه ی این نظریه به شمار می روند. در شکل گیری این نظریه میخاییل باختین و بررسی های وی...

براساس رویکرد بینامتنیت، هیچ متنی خودبسنده نیست و هر متن در آن واحد، هم بینامتنی از متون پیشین و هم بینامتنی برای متون پسین خواهد بود. در این جستار به بررسی مناسبات بینامتنی در سه اثر مثنوی ولدنامه سلطان ولد، رسالۀ فریدون بن احمد سپهسالار و مناقب العارفین شمس الدین افلاکی بر پایۀ نظریۀ ژرار ژنت پرداخته شد. این پژوهش نشان می دهد که رسالۀ سپهسالار و مناقب العارفین در ساختار و محتوای حکایت ها به ا...

روابط بینامتنی از جمله‎ی مباحث نوین ادبی است که به کشف مناسبات معنایی، سبکی، جامعه شناسانه، و سیر زمینه های شناختی و تحول آن ها در آثار ادبی می انجامد. طبق نظریه‎ی بینامتنیت هیچ متنی آزاد از متون دیگر نیست؛ متون با یکدیگر مناسباتی دارند و هر متنی با متن قبل و بعد از خود مرتبط است. موضوع مقاله‎ی پیش رو، بررسی روابط بینامتنی غزل های حافظ و هوشنگ ابتهاج (سایه) است. از میان شاعران غزل سرای معاصر هو...

تحلیل با رویکرد «بینامتنی» ارتباط یک متن با سایر متون پیشین یا معاصر آن متن را بررسی می‌کند. بینامتنیت از ابداعات «ژولیا کریستوا» بود که بعدها با تحقیقات «ژرار ژنت» بسط و گسترش یافت و زیرشاخه‌های متعددی پیدا کرد. در این مقاله سعی شده است با استفاده از نظریه بینامتنیت، یک نمونه از اشعاری که پروین در سرودن آن به اشعار شاعران پیشین همچون مولوی نظر داشته است، بررسی و با تبیین نکات تعلیمی آن بر اساس...

بینامتنی، نظریه­ای است که با ­ورودش به حوزۀ نقد ادبی، باعث ایجاد تحولی شگرف در این زمینه گشت. براساس این نظریه، هر متنی، آگاه یا ناخودآگاه، زایش و بازخوانشی از دیگر متون پیش از خود یا معاصر با خود است. بنابر این نظریه، بسیاری از متون معاصر عربی را می بینیم که هرکدام درانواع واشکال مختلف، با متون کلاسیک گران سنگ عربی، دارای روابط بینامتنی است و سهم قرآن در این میان، از دیگر متون بیشتر بوده است. ...