در مقاله حاضر، بخشی از کتب عرفانی تحت عنوان «سبب نظم کتاب»  بررسی شده است. بررسی همسانی و همگونی این بخش ها به دقت و توجه فراوان نیاز دارد؛ چنان که در این پژوهش نیز یکسانی آنها در مصباح الارواح  تألیف شمس الدین محمد بردسیری  و دیگر آثار عرفانی به چشم  می خورد. این بخش از آثار معمولاً با صبحی مبارک، شبی نورانی یا سحری فرخنده آغاز می شود که نماد لحظه تفکر و مراقبه است. مشخصه های این لحظه مبارک، نو...

اصطلاح «اعیان ثابته» از برساخته های ذهن وقّاد محی الدین بن عربی است که پس از او، پیروان وی، مانند شیخ محمود شبستری از آن استفاده کرد ه اند. اعیان ثابته صورت های معقول اسمای الهی و حقایق اعیان خارجی، و به تعبیری، واسطه میان خدا و جهان محسوس اند؛ به بیانی دیگر، وقتی مشیت الهی بر آفرینش جهان و خلقت موجودات عالم قرار گرفت، ابتدا بر اعیان ثابته تجلی نمود و سپس، کائنات و موجودات از عالم علم الهی به جه...

تذکر ه نویسی در ایران از دیرباز رایج و مورر توجه بوده است. زیرا ایرانیان پیوندی دیرینه با شعر، یعنی کلا م زیبای ظر یف همراه با وزن و آهنگ داشته اند از این روی از سدهء پنجم هجر ی که شر فارسی شکوفا و بالنده گشت همواره مر دم ایران سخن پختهءگویندگان را برای استفاده دیوان یا برای شادی دل خویش جمع نموده و همراه با نام گوینده وسراینده در دفتر وکتاب ثبت و ضبط نمود ه ا ند. گویند نخستین مجموعهء شعر وشرح...

باغ ایرانی، محصول نظم تحمیلی از سوی تفکّر ایرانی بر طبیعت و عناصر طبیعی، از جمله آب و گیاه است. در این بین، آب و عناصر آبی، از اهمیت بسزایی برخوردار است و باغ ایرانی، بدون حضور آب قابل تصوّر نیست؛ به­طوری که نقش اساسی در طرّاحی و ساماندهی فضای باغ دارد. از طرفی، منظر عمیق به­واسطه­ی ایجاد محور مستقیم، رکن اصلی در فضاسازی باغ ایرانی است. وجود آب در محور اصلی باغ و تلاقی دید با پهنه­های آبی در انتها...

کتاب گلشن راز شبستری، بی تردید یکی از آثار ارزشمند زبان فارسی است که ادب  و معارف والای آن برگرفته از مضامین ارزشمند قرآن کریم است و به سبب همین اهمیتی که دارد، شرح وتوضیح زیادی برآن نوشته شده است و مسائل این کتاب کم حجم اما پرمحتوی از جنبه­های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. در این گفتار، سعی شده است که سوال­های ادبی گلشن راز با پاسخ­های دقیق و مسائل ظریفِ معرفتی وشناختی تا وصول به حق و بقاء ب...

انجام پژوهش حاضر، به روش توصیفی- تحلیلی و شیوه جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای با توجه به لزوم آگاهی از پیشینه هنر سرزمینمان، در شناخت و به کارگیری تصاویر و نقوش ایرانی که در آثار گرافیک حضور می یابند، صورت گرفته است. در راستای تحقق این هدف، یکی از مجموعه آثار نفیس و ارزنده که بیرون از مرزهای این سرزمین، به دست اساتید هنرمند ایرانی و هنر آموختگان ایرانی و هندی آنها آفریده شده است و چون گنجی نهانی ...

باغ ایرانی از سابقهای دیرینه در معماری ایران برخوردار است و قدمت آن به پیش از اسلام (باغهای پاسارگاد دوره هخامنشی) میرسد. این پژوهش به عناصر پایدار در معماری باغ ایرانی در دوره قاجار (باغ سیف الدوله شهرستان ملایر) پرداخته است. سوال پژوهش این است که عناصر معماری شکل دهنده باغ سیف الدوله کدام است؟ و فرضیه تحقیق مبتنی بر آن است که معماری باغ سیف الدوله به تاثیرپذیری از سنت باغ سازی رایج در اواسط د...

چکیده باغ سرچشمه تعدادی از نقوش ایرانی است که معروفترین آنها قالی های باغی است. نفوذ و گسترش مضمون باغ در هنر ایرانی به حدی است که ناگزیر می بایست نمود باورها و اعتقادات را در شکل گیری طرح اولیه آن سهیم دانست. اندیشه اصلی در احداث باغ های اولیه بر مبنای نباز فطری انسانها مبنی بر وصول به جایگاه ابدی و ازلی یعنی بهشت برین بوده است .این باور موجب احداث معابد و پرستشگاههای اولیه در کنار محوطه ا...