مقالة حاضر به منظور بررسی دقیق‌‌ فن جواب، که به معنای سرودن شعری با وزن، قافیه، و محتوای کلی مشترک با شعری از شاعری دیگر است و با انگیزة همسری یا برتری‌‌جویی سروده شده است، به روش توصیفی ـ تحلیلی نگاشته شد. با توجه به این‌که این دو انگیزه مبنای تعارض در معنی ناسازگاری و اختلاف نظر بین دو فرد (شاعر) است، با تمرکز بر اشعار چاپی فارسی از آغاز تا قرن ششم به ارائة تعریف این فن و بیان شرایط جواب‌‌گوی...

بررسی کنش گفتاری نفرین در گفت و گوهای مختلف نشان می‌دهد که افراد اغلب در هنگام خشم و یا عجز و ناتوانی لب به نفرین می‌گشایند. در میان قالب‌های شعری عامه، دوبیتی، صمیمی ترین و نزدیک ترین قالب شعری است که هم سراینده و هم مخاطب به آسانی با آن ارتباط برقرار می‌کند. پژوهشگران در این پژوهش، با روش توصیفی-تحلیلی، انواع نفرین­ها و اهدافی را که از آن متصوّر بوده است، در بیش از 3000 دوبیتی محلّی مازندرانی و...

ایهام یکی از مهم‌ترین امکانات زبان شعری است. این آرایه را از انواع هنجارگریزی معنایی می‌دانند که در محور هم‌نشینی و مجاورت به وجود می‌آید و براساس ترکیب شکل می‌گیرد و کلام را با ایهام که از عناصر مهم زبان ادبی است، پیوند می‌دهد. این مقاله، محصول مطالعه کامل غزل‌های سعدی و استخراج کاربرد انواع ایهام در آن‌هاست. در این تحقیق با استفاده از بررسی‌های به عمل آمده، میزان و چگونگی کاربرد انواع مختلف ...

پیدایش دست نویسی ارزنده ، از شاعری با تخلص عصد ، در قرن هشتم قمری فرصتی را فراهم آورده تا به افق تازه ای از ادبیات این مرز و بوم دست یابیم . هدف این جستار ، روشن ساختن درون مایه های شعری مطرح در دیوان عضد است تا بتوان به شناخت و معرفی بیشتر او بپردازیم . با مطالعه ی دیوان نو یافته ی او مشخص گردید : عضد دولت مردی در دربار آل مظفر بوده که به حق در سرودن شعر و به نظم درآوردن کلام و سخنش خوش درخش...

الف)موضوع و طرح مسأله پژوهش در مسائل فکری و اجتماعی در شعر منوچهر آتشی که از شاعران نوپرداز و از شاگردان وفادار به نیماست او با بهره گیری ازعناصر اقلیمی جنوب، در آغاز شاعری اش توانست خود را درجامعه ی شعری مطرح کند. باتوجّه به زبان حماسی وتغزّلی او و بیان دردها و رنجهای مردم جنوب، طرح مسائل اجتماعی ونقدبی عدالتی در جهان، برآن شدیم تا پاره ای از این موضوع ها را با نمونه های شعری، بررسی و تحلیل کنی...

تفسیر «بحر المحیط» متعلق به «ابوحیان اندلسی غرناطی»، متوفای 745 هجری قمری است. او از ادیبان مشهور قرن هشتم هجری قمری است. این تفسیر به زبان عربی، در بردارنده تمامی قرآن و محور اصلی آن ادبی، لغوی و بلاغی می‏باشد. همچنین از جامع‏ترین تفاسیر مشتمل بر نکات ادبی شگفت و بدیع قرآن است. امتیاز آن در اهمیت دادن به ابعاد ادبی، لغوی، نحوی و بلاغی است و مجموعه ارزشمندی از اشعار ناب و شواهد ادبی و اعرابی و ...

دیوان متنبی به عنوان یک اثر ادبی برجسته، سرشار از انواع تصویر پردازی هاست؛ تصویرهایی که از صور شنیداری، دیداری، بویایی، بساوایی و چشایی نشأت می گیرد. در این میان، تصاویر شنیداری در بیشتر موضوعات شعری او دیده می شود و کاربرد آن نشان از ذهنیت و حالت درونی شاعر دارد. گویی او از نقش و جایگاه تصاویر شنیداری در ایجاد حیات و پویایی تصاویر کاملاً آگاه است؛ لذا برای مجسم ساختن بهتر محسوسات و ایجاد حرکت ...

غزل نئوکلاسیک ـ که با ظهور شعر نو، در شعر کلاسیک ایران ایجاد شد ـ یکی از جریان­های شعری معاصر محسوب می­شود که تا امروز همچنان پویا و مورد توجّه است. هدف سرایندگان پیشگام آن، همگام ساختن قالب سنّتی غزل با اقتضائات روز بود. این جریان شعری از امکاناتی که شعر نو به شعر فارسی، در سطوح بیان، زبان و عناصر ادبی افزوده، بهره برده و خود نیز ابعادی نوین در غزل ایجاد کرده است؛ از آن جمله می­توان به تلفیق ادب...

دیوان متنبی به عنوان یک اثر ادبی برجسته، سرشار از انواع تصویر پردازی هاست؛ تصویرهایی که از صور شنیداری، دیداری، بویایی، بساوایی و چشایی نشأت می گیرد. در این میان، تصاویر شنیداری در بیشتر موضوعات شعری او دیده می شود و کاربرد آن نشان از ذهنیت و حالت درونی شاعر دارد. گویی او از نقش و جایگاه تصاویر شنیداری در ایجاد حیات و پویایی تصاویر کاملاً آگاه است؛ لذا برای مجسم ساختن بهتر محسوسات و ایجاد حرکت ...

مدح یکی از مهم‌ترین درون‌مایه‌های شعری در ادبیات عربی است. فنّ پیامبرستایی که در ادب عربی به مدایح نبویة مشهور است، به خاطر مضامین والای اخلاقی ادبی که در مدح پیامبر مکرم اسلام (ص) دارد، از جایگاه والایی برخوردار است. این فنّ در دوره‌های مختلف شعر عربی وجود داشته امّا در دورۀ مملوکی توانست به اوج ادبی-هنری خود برسد. این مقاله با تکیه بر شیوۀ وصفی تحلیلی تلاش دارد با واکاوی اسباب شکل‌گیری و شاعران ...