حادثه ی عاشورا و بازتاب وسیع آن بر فرهنگ و ادب فارسی قابل تأمل است و در تحقیقات ادبی جایگاه ویژه ای یافته است. گستره ی وسیع معنایی حادثه ی عاشورا، آن را درطول زمان و موقعیت های تاریخی گوناگون مستعد تأویل های تازه کرده است. در این پژوهش با بررسی قرائت های مختلف از حادثه ی عاشورا (احساسی، حماسی، عرفانی و ...) و تأکید بر قرائت عرفانی و بررسی جنبه های ادبیات عرفانی و تأثیر آن در شعر عاشورایی با قرا...

عاشورا یک واقعه و حادثه در تاریخ بشری نیست بلکه یک فرهنگ است فرهنگی برخاسته از اسلام ناب که مرزهای جغرافیایی و انسانی را در نوردیده است و فراتر از گرایش های دینی، فرقه ای و قومی در میان ملل مختلف دنیا بویژه ملل مسلمان دیده می شود. شاعران ملت های مختلف به موضوع عاشورا بسیار پرداخته اند اما در این میان شاعران معاصر ایران و جنوب لبنان به واسطه پیوندهای نزدیک دینی و شرایط مشابه مثل(حضور استعمارگرا...

در این مقاله سعی شده است از منظری گفتمانی به تابلوی «عصر عاشورا» اثر استاد محمود فرشچیان نگریسته شود. بدین معنی که ایده و دیدگاه هنرمند که در بطن اثر مستتر است به‌عنوان معیاری برای واکاوی اثر در نظر گرفته شود. دو موضوع مهم در این مقاله بررسی شده است: نخست گفتمان‌های موجود در زمینة عاشورا و قیام امام‌حسین (ع) دسته‌بندی و سپس ارتباط تابلوی عصر عاشورا با این گفتمان‌ها مشخص شده است. سؤال آن است که ...

یکی از ابعاد جریان عاشورا که کمتر به آن پرداخته شده است، بررسی این واقعه ی عظیم به عنوان بخشی از سیره ی عملی امام حسین? است. می دانیم که سیره ی معصوم? حجّت شرعی و یکی از منابع مهمّ استنباط احکام فقهی است، لکن تنها تعداد معدودی از فقها به قیام امام حسین? متعرّض شده و آن را مورد بحث و احیاناً استناد فقهی قرار داده اند. نوشتار حاضر درصدد تبیین و تحلیلریشه ها و عوامل عدم استناد فقها به جریان عاشوراست. ...

لازمه عقلانیت دینی و سیاسی ما در پاسداشت نهضت عاشورا، بازشناسی و تفکیک نقش سه متغیر مهم اهداف، روش‏ها و ابزارها در این نهضت است. در این زمینه ویژگی هایی چون کلیت، ثبات، جهان‏شمولی، تقدس، مطابقت با فطرت بشری و نصوص دینی و نیز پذیرش حداکثری اهدافِ نهضت عاشورا، جایگاه آن را در خصوص روش‏ها و ابزارها محوری تر می‏کند و حتی ماهیت و نقش آنها را تنها در پرتو اهداف معنادار می‏سازد. براین‏اساس، امر به معرو...

واقعة­ عاشورا، حماسه­ای بزرگ در تاریخ بشر است و همواره نویسندگان و شاعران به تبیین جنبه­های گوناگون آن پرداخته و احساسات درونی خود را بیان کرده­اند. از زمرة این شاعران، در دورة معاصر می­توان «سعید بیابانکی» را نام برد. گستردگی شعر عاشورایی، آشنایی با شاعران برجسته عاشورایی معاصر و شناسایی غزل های عاشورایی شاخص پس از انقلاب  و نیز بهره گیری از زبان تصویری برای تبیین مفاهیم عاشورایی در قالب غزل، ...

سنت های اسلامی به مثابه ی سفارشی الاهی نخستین بار بوسیله رسول خدا در جامعه ی مسلمانان مطرح شد، این در حالی بود که هنوز ساختار اجتماعی سرزمینهای اسلامی، شاکله ای بیشتر عربی بود تا اسلامی. همین دیدگاه سبب شد تا خلفای سه گانه و در ادامه ی آنها، امویان، با شخصی شماری سنن نبوی بکوشند تا سنتهای جدیدی را به نام خود ثبت نمایند. فضای فکری شام و فرمانروایی طولانی مدت امویان در این سامان از یک سو و شیوه ع...

ادبیّات از هیچ زاده نشده است! هر متنی هنگام تولّد بر گسترة سفید کاغذ یا حتّی بر صفّة ذهن، از متون قبل از خود متأثّر شده است. این امر سبب شده تا مفاهیم بدیعی از قبیل بینامتنیّت و بیناخوانش در حوزة نقد نو جلوه‌گر شوند. در ادبیّات داستانی، آن ‌دسته از منابع که استوارتر و جذّاب‌ترند، بنمایة خلق آثار دیگر می‌شوند. حماسة عاشورا از این زمره است. بر کسی پوشیده نیست که ذهن و اندیشة ایرانیان مسلمان با واقعة عاشو...

چکیده یکی از جریان های اصلی رمان نویسی در دوره انقلاب اسلامی ، جریان رمان های دینی و مذهبی است که این نوع رمان ها درشکل های مختلف در این دوره رایج شده است . برخی از این نوع رمان ها مربوط به مساله موعود و ظهور منجی است و برخی دیگر پیرامون زندگی پیامبر اسلام و دیگر انبیا است . پاره ای از این رمان ها درباره ائمه معصومین و از جمله امام حسین علیه السلام و واقعه کربلا است که می توان تحت عنوان رمان ...

روزۀ روز عاشورا همواره در میان عالمان اهل سنت و عالمان شهیعه معرکه آرا بهوده اسهت.سهبب اخهتلاف، و،هود دو دسهته روایهات مو،هود در کتهب روایهی شهیعه در بهارۀ آن اسهت.بررسی سندی و نیم نگاهی به محتوای احادیث، به روش توصیفی تحلیلی انتقادی و با -هدف آشنایی با این دو دسته روایات و اعتبار سنجی آنها مورد تو،ه این نوشتاراست.یافته های پژوهش حاضر این است که روزه عاشورا قبل از تشریع روزۀ رمضان بوده و پس ازآ...