انسان و موجودیتِ او همواره موضوعِ ناشناختة علوم گوناگون بوده و هست. دانش های بشری با وجود پیشرفت های زیادی که به دست آورده اند، از درکِ کافی و کاملِ ابعاد وجود انسان بازمانده اند. در کنار فلسفه و علوم گوناگونی که در ماهیت و وجود انسان به جست و جو پرداخته اند، هنر و ادبیات را نیز می توان به عنوان یکی از راه های انسان شناسی نام برد. آثار هنری، مجالی مناسب برای شناسایی انسان و زوایای ناشناختة وجود او ...

ادبیات عامیانۀ ایران، علاوه بر ابعاد ادبی و هنری، منبعی عظیم و سرشار از اطلاعات دست اول مردم شناختی است و خوانندگان و پژوهشگران را با جنبه های گوناگون زندگی زمانۀ خلق اثر، چون باورها، خرافات، ارز ش ها و ضد ارزش ها، طبقات گوناگون جامعه، مشاغل، نظام اداری و اجتماعی، اصول اخلاقی، و... آشنا می کند. اسکندرنامه های منثور نیز از این دسته آثارند. در ایران اسکندرنامه های فراوانی به نثر و نظم، از اواخر س...

یکی از میان رشته هایی که امروزه دستاوردهای زبان شناسیِ شناختی را به کار می گیرد مطالعات ادبی با رویکرد شناختی است که اصطلاحاً به آن شعرشناسیِ شناختی گفته می شود. شعرشناسیِ شناختی به رابطۀ ذهن انسان با متون ادبی می پردازد. در این رویکرد، نظام ادبیات جدا از نظام زبان نیست و درک زبانِ ادبیات بر پایۀ دانش ما از دنیای اطراف صورت می گیرد. رویکرد شناختی به ادبیات چگونگی درک رویدادها را به وسیلة آنچه در این...

این مقاله به بررسی چرایی، چیستی و چگونگی آموزش درسهای انسان شناسی باتکیه بر آموزه های زیسته نگارنده و تجربه های انسان شناسان دیگر می پردازد. هدف مقاله کمک به ارتقای روش های آموزش انسانشناسی در ایران است. درمقدمه، موضوع و روش این مطالعه شرح داده شده است. سپس در بخش نخست (طرحمسئله)،مسئله و اهمیت موضوع روش آموزش در دانشگاه و به ویژه روشهای آموزش در رشته های علوم انسانی و اجتماعی توضیح داده شده است...

یکی از مسائل اساسی مطرح در اندیشه پلاگیوس که سبب شکل گیری مناقشه مهمی با آگوستین متفکر پرنفوذ کلیسای مسیحی گردید چیستی طبیعت انسان، ماهیت گناه، گناه ازلی و آثار آن، طبیعت و اراده انسان و راه نجات است. این پژوهش نشان می دهد که آموزه هایی که پلاگیوس درباره انسان مطرح می کند گرچه در طی شوراهایی تحت عنوان بدعت محکوم شده است، به نظر بسیاری از محققان دوره مدرن بخشی از سنت مسیحی است. پلاگیوس معتقد است...

در دیدگاه پرستش کنندگان خدا، هستی و مافیها مخلوق خداوند باری تعالی است. نظام هستی دارای غایت و حکمتی است که حرکت و تغییر در آن قانونمند بوده و در جهت غایت می باشد. انسان به عنوان اشرف مخلوقات، کمال خواه و آرمانمند، مختار و مسئول بوده و برای وصول به کمال، نیازمند علم می باشد. اصلی ترین و مهمترین اختیار، طلب تقوی یا هوی است که جهت کلی حرکات وی را تعیین می کند.ادراکات انسان واسطه تجلی تعلقات در رف...

حکیم ترمذی، عارف نامدار ماوراء النهر، از عارفانی است که دربارۀ انسان شناسی سخنان درخور توجهی دارد و مسئلۀ اصلی در این مقاله، چیستی انسان، ابعاد و ساحات وجودیِ او، و اهداف و مسیرش در زندگی از منظر اوست. روش پژوهش در این مقاله، نظام دهی داده بنیاد آموزه ها با رویکردی تحلیلی، در مسیر بازخوانی اندیشۀ این حکیم است. بخش مهمی از منظومۀ فکری حکیم ترمذی دربارۀ انسان، به مطالعۀ خلقت و ابعاد سرشتی او بازمی...

متون ادبی بر ساخت های فرهنگی و اجتماعی استوارند. در پس روساخت زیبایی‎شناختی آثار ادبی، فرآیند پویایی فرهنگی در جریان است. بخش اعظمی از نظام‎های فکری، بن مایه های فرهنگی و سنت‎های دیرین، در طی این فرآیند، حفظ، ارزش‎گذاری و منتقل می‎گردند. از این رو ادبیات، بخشی از فرازبان اجتماعی و روایتگر خلاق تفکرات مردم شناختی و مؤلفه های فرهنگی یک ملت است. از این منظر، ادبیات، در رابطه ای این همانی با علم ان...

چکیده: پژوهش حاضربه فرایند گذار مدرنیته در ادبیات معاصر ایران می پردازد. در این راستا دو تن از نویسندگان تاریخ ادبیات معاصر ایران: صادق هدایت و فروغ فرخزاد انتخاب شدند تا با ردیابی مولفه ­های روش شناختی بکار رفته در آثار و اندیشه شان و تطبیق آن با جریان توسعه مدرنیته، وضعیت تفکر در ایران معاصر را نشان دهد. پرسش اصلی پژوهش که به روش مطالعه کتابخانه­ای و تحلیل محتوایی و پارادایم متکی بر  رویکرد ج...