اساطیر و نقش آن در شکل گیری بنیان های فکری جوامع مختلف بشری و نیز ضرورت تعمق انسان در هر یک از جلوه های آن در طول زندگی به ویژه دوره های معاصر که عصر ظهور تکنولوژی و فن آوری است بر کسی پوشیده نیست. کهن سرزمین ایران، جایگاه تجلی اساطیر بسیاری است که ظهورشان در دامان هنر و خصوصاً نقّاشی، حیاتشان را تداوم بخشیده است. تاریخ اساطیر ایران، نشان و خبر از نبوغ و ذوق دسته جمعی، مردمانی بس هوشیار و خالقا...

شاهکار حماسی شاهنامه، اثری است برآمده از مواریث اساطیری، تاریخی و فرهنگی ایران باستان که در آمیزش با جهان بینی توحیدی حکیم ابوالقاسم فردوسی همچون آیینه ای تمام نما، گویای بینش و منش ایرانیان بوده و از این رهگذر همواره از مراجع ایران و ایرانی شناسی قرار گرفته است که به ناگزیر همچون هر منبع و مأخذ دیگر از گزند سهو و خبط مخاطبان و محققان مصون نمانده است؛ گاه متهم به پان ایرانیسم و ترک ستیزی و گاه ...

چکیده: تو این را دروغ و فسانه مدان به یکسان روش در زمانه مدان (شاهنامه فردوسی) یکی از مسائلی که ذهن انسان ها را از گذشته به خود مشغول داشته بحث آفرینش و خلقت آغازین است، اسطوره ها پاسخ های شایسته و در خور انسان های پیشین است به پرسش های خود درباره آغاز جهان، انسان و کلاً راز های هستی. با مطالعه اعتقادات و بینش های اقوام مختلف این نتیجه به دست آمده است که انسان های ابتدایی برخلاف جوامع امرو...

وجوه شباهت­ها و تفاوت­های موجود بین شخصیت­های اساطیری و تاریخی و بیان آن می­تواند تاثیر و تاثر ممتد اسطوره و تاریخ در طول زمان و نتیجه­ این تاثیرات را نشان دهد. کیومرث همواره در اساطیر ایران به عنوان نخستین انسان که در ظاهر نیز تفاوت چشمگیری با انسان امروزی دارد، مطرح می­شود؛ اما در شاهنامه، فردوسی هرگز او را نخستین انسان نمی­شمارد. به نظر می­رسد این امر متأثر از جهان بینی و نگاه اسلامی فردوسی ...

در بین اساطیر ملل مختلف جهان، پیدایش انسان و چگونگی آن تنوّع زیادی دارد؛ با این همه، عناصر مشترکِ فراوانی نیز در آنها  یافت می‌شوند. در این پژوهش سعی شده است با مطالعۀ متون و اسناد کتابخانه‌ای و چینش و پردازش آنها به شیوة توصیفی‌تحلیلی، فلسفة آفرینش آدمی در باورهای ادیان و اساطیر ایرانی، مانوی و میانرودانی، توصیف و تبیین شود و وجود تشابه و افتراق بین آنها به‌گونه‌ای تطبیقی و با تأکید بر چرایی این...

اسطوره­شناسی تطبیقی، از زمینه­های پژوهشی نسبتاً جدیدی است که از نیمة دوم قرن نوزدهم، به طور گسترده کاربرد یافته است. ارتباط این رویکرد، از یک سو در زمینة ادبیات تطبیقی و از سوی دیگر، در حوزة نقد اسطوره­ای پیوستگی و انسجام می­یابد. با اینکه ضرورت شناخت اساطیر ملل و اقوام جهان، به­صورت گسترده و تطبیقی، نخست از سوی پژوهندگان اروپایی احساس شد و پژوهش­های گسترده­ای انجام دادند که بیشتر محدود به اساطی...

سهراب از شاعران سوررئال معاصر است که در شعرش شاهد نوعی سیالیت هستیم. در شعر سهراب اساطیر جلوه و شکوه خاصی دارند. او با بیانی کلی و چشمانی دیگر به جهان می­نگرد و از اساطیر مختلف به بیان­های گوناگون یاد می­کند. وی گاهی فقط از اساطیر ملی و یا مذهبی کهن یاد می­کند و گاه نیز به اسطوره­سازی با کمک حوادث و شخصیت­های تاریخی دست می­زند. اساطیر در شعر سهراب بیشتر از طریق روایت یادآوری می­شوند و شاعر کمتر...

طبیعت و سرشت انسان در تفکر یهودی، مسیحی، مکتب های روان شناسی و از دیدگاه امام علی(ع) مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. انسان شناسی به شاخه های گوناگونی تقسیم می شود اما کانون این پژوهش انتروپوسوفی - anthroposophy - است. برخی به کلی سرشت انسان را منکرند و انسان را حاصل الگوهای فرهنگی می دانند. در تفکر یهودی انسان بد و شرور نیست. تفکر مسیحی نگاهی خوش بینانه به انسان ندارد. در عصر روشنگری انسان بیش...

اساطیربه عنوان نمایه و نماد زندگی انسان در دوران باستان، کارکردهایی فراوان داشته اند، انسان ابتدایی وغارنشین برای رفع حاجات و مناسبات اجتماعی خویش با هر پدیده ای برخوردی انسانی و الاهی داشت و طبیعت را کاملاً جاندار و فعال تصور می نمود، بدین لحاظ می توان به عدد پدیده های طبیعی، اسطوره هم معرفی نمود، به هر حال این کارکردهای اساطیری آنچنان عمیق و کارساز بود که در طول هزاران سال به عنوان باورها و مر...

وجوه شباهت­ها و تفاوت­های موجود بین شخصیت­های اساطیری و تاریخی و بیان آن می­تواند تاثیر و تاثر ممتد اسطوره و تاریخ در طول زمان و نتیجه­ این تاثیرات را نشان دهد. کیومرث همواره در اساطیر ایران به عنوان نخستین انسان که در ظاهر نیز تفاوت چشمگیری با انسان امروزی دارد، مطرح می­شود؛ اما در شاهنامه، فردوسی هرگز او را نخستین انسان نمی­شمارد. به نظر می­رسد این امر متأثر از جهان بینی و نگاه اسلامی فردوسی ...