«ن‏ذر» ازجمله ماده‏هایی در قرآن کریم است که نقشی مؤثر در ساخت برخی مفاهیم کلیدی ایفا کرده است. از یک ‏سو باید از «نَذر» یاد کرد که ازجمله انگاره‏های دینی محسوب می‏شود که ناظر به منسکی خاص در رابطه انسان با خداوند متعال است. از دیگر سو، با طیفی از واژگان چون «إنذار»، «مُنذِر» و «نَذیر» مواجهیم که با معنای «ترس» و «هراس» در ارتباطند. قاطبه لغویان و مفسران قرآن کریم، در بحث از ماده «ن‏ذر» به ذکر این م...

تربیت اجتماعی بزرگسال» به عنوان یک مسئله هنجاری فرایندی است که از خلال آن بزرگسال نقش های جدید اجتماعی را «بازدرونی سازی» نموده و نقش ها و موقعیت های ناسازگار را در جهت تعالی و رسیدن به کمال مطلوب سازگار می سازد. ناقص بودن تربیت پیشین، کمال طلبی دائمی افراد، تاثیر گرایش های درونی بر رفتارها و کنش های اجتماعی و جدید بودن و ناسازگاری نقش های اجتماعی مسائلی اند که ضرورت و چرایی تربیت اجتماعی بزرگس...

تذکر، روشی برگرفته از قرآن است که عبارت است از گفتار و یا رفتاری که از مربی سر می زند تا متربی را نسبت به آنچه از یاد برده و یا از آن غفلت کرده و یا از آن بی خبر است و اطلاع از آن برای او لازم است، آگاه سازد و احساسات او را در قبال آنها برانگیزد. نتیجة این روش، هوشیار شدن و متذکر شدن متربی و ایجاد نوعی بیداری برای طی مسیر هدایت در اوست. ارجاع به گذشته خود فرد و دیگران، توصیه و سفارش، موعظه، تمث...

ادبیات غنی ایران‌زمین و به تبع آن، سرزمین آذربایجان با تاریخ  و فرهنگ گره خورده است و بازی­های بومی و محلی نیز به عنوان بخشی از فرهنگ جامعه، جزئی از همین ادبیات گران­سنگی شده است که به قلم ادبایی که دغدغۀ فرهنگی سرزمین‌شان آن‌ها را میراث ­دار این گنجینۀ گرانبها کرده، ضبط گردیده است. از طرف دیگر، فرهنگ عامه می­ تواند خاستگاه آثار فاخر هنری و ادبی باشد، همان­طور که آبشخور بزرگ­ترین و ماندگا...

آیه شریفه ﴿... أخرَجنا لَهُم دابةً مِن الأرض تُکَلِّمُهُم اَنَّ الناسَ کانُوا بِآیاتِنا لایُوقِنونَ﴾(نمل/82) بسیار پرسش برانگیز، و از جمله آیاتی است که معرکه آرای مفسران است. نوشتار حاضر بر آن است که تبیین نماید این آیه حاکی از وقوع چه رخدادی است، و آیا غرض از آن انذار و دعوت است و یا گواهی و شهادت در دادگاه عدل الهی؛ و منظور از «دابة» انسان است یا غیر انسان، و تکلم او چگونه تکلمی است و مخاطبان او چه کسانی هستند. د...

  ذکر و یاد خداوند به عنوان یکی از مهمترین عبادات اسلامی، نقش مهمّی در تکامل معنوی انسان به عهده دارد و به همین علت، خداوند در قرآن، آیات متعددّی را دربارة آن نازل فرموده است. خداوند در قرآن، همواره مؤمنان را به ذکر و یاد خویش سفارش می‌کند و عواقب اعراض از آن را به آنان گوشزد کرده، به انذار آنها می‌پردازد. جایگاه رفیع ذکر در عرفان اسلامی نیز، تا حدّ بسیاری تحت تأثیر آیات و احادی...

یکی از مفاهیم اساسی در اسلام و قرآن نظریه امت است. این مفهوم بر آمده از اندیشه سیاسی اسلام در بر گیرنده مفاهیمی چون قوم، قبیله، عشیره، گروه های نژادی و نیز ملت با عناصر قوام بخش ارزش های آسمانی مذهب تحت رهبری پیامبر و سپس جانشینان آن اطلاق می شود. نظریه امت در اندیشه جغرافیای سیاسی اسلام ابتدا منحصر به جامعه مسلمانان نبود و غیر مسلمانان را نیز شامل می شده و بر خاسته از ایدئولوژی اسلامی با ملی گ...

برای فهم کلام خدا «قرآن» با پدیده ای به نام زبان روبرو هستیم و در این راه می بایست قدم در فضای مباحث زبان شناسی بگذاریم. یکی از رویکردهای زبان شناختی مطالعات قرآنی، «تفسیر ساختاری» قرآن است. ساختار به معنای چارچوب تعیین کننده مناسبات درونی اجزای یک اثر است، به گونه ای که فهم ساخت، جهت فهم عمیق متن، دارای اهمیت است. این رویکرد، بر اساس نظریات ساختارگرایانی همچون یاکوبسن به بررسی سه سطح آوایی، وا...

نظریه نقش گرای هلیدی مبتنی بر سه سطح معنایی است که از آن ها به عنوان سه فرانقش اندیشگانی ،بینا فردی و متنی یاد می شود .در این پژوهش  سعی بر آن است تا با روش توصیفی و تحلیلی، بند­های آیات سوره همزه از منظر فرانقش متنی مورد بررسی قرار گیرد. نتایج حاصل از تحقیق نشان داده است که بسامد آغاز گر نشاندار سبب برجسته سازی و القاء بهتر پیام به مخاطب و متناسب با فضای گفتمانی سوره است. هم چنین اطلاع نو در ا...

  ذکر و یاد خداوند به عنوان یکی از مهمترین عبادات اسلامی، نقش مهمّی در تکامل معنوی انسان به عهده دارد و به همین علت، خداوند در قرآن، آیات متعددّی را دربارة آن نازل فرموده است. خداوند در قرآن، همواره مؤمنان را به ذکر و یاد خویش سفارش می‌کند و عواقب اعراض از آن را به آنان گوشزد کرده، به انذار آنها می‌پردازد. جایگاه رفیع ذکر در عرفان اسلامی نیز، تا حدّ بسیاری تحت تأثیر آیات و احادی...