با آنکه حروف‌اضافه به طبقۀ بسته‌ای از واژه‌ها تعلق دارند، اما چندمعنا بودنِ آنها سبب می‌شود تا کارکردهای معنایی و دستوریِ آنها متنوع باشد. این پژوهش با رویکردی پیکره‌بنیاد به بررسیِ توصیفیِ کارکردهای دستوری و معناییِ حرف اضافۀ «از» در زبان فارسی پرداخته‌است. برای این منظور، «پیکرۀ گزاره‌های معنایی زبان فارسی» مورداستفاده قرار گرفته است. در این پیکره که حجمی بالغ بر سی هزار جمله دارد و روابط محمول-مو...

خوانش درست متن و شناسایی هر حرف در خط و خو شنویسی، به بیان شکلیِ کامل و درست رس مالخط آنخط وابسته است. از این رو، برای هر حرف می بایست شاخصه های شکلی ویژه ای متصور شد که عدم رعایتآن ها، ه مشکلی حروف با یک دیگر و در نتیجه، اشتباه در تشخیص و خوانش آن ها را به دنبال خواهد داشت.در رسم الخط الفبایِ خطوط اسلامی با گوناگونی شکلی و هم چنین نزدیکی ریختی در برخی از حروف مواجههستیم. اگر بتوان برای هر حرف، و...

پژوهش پیش رو در پی بررسی معانی حروف الفبا و دلالت های آن در الفاظ و ترکیبات زبان عربی است. از دیرباز برخی از زبان شناسان بر این اعتقاد بودند که بین لفظ و معنا در ترکیب کلمات زبان عربی ارتباط خاصی است و یکسانی یا نزدیکی در مخارج صوتی کلمات، هم معنایی و یا مشابهت معنایی را نیز در بردارد. برای مثال برخی از حروف طبق تلفّظشان بر شدّت و صلابت و برخی دیگر بر نرمش و ضعف دلالت دارند. اکثریت اهل زبان معتقد...

معانی و کاربردهای مختلف «را» در کتب و مقالات دستوری، محلّ بحث ها و مناقشات گوناگونی بوده است. گروهی از دستورنویسان آن را حرف نشانه و نقش نما شمرده اند و برخی آن را حرف اضافه دانسته اند. در کتب سنّتی دستور نیز معانی چندی برای «را» ذکر کرده اند؛ از جمله اختصاص، استعانت، تعلیل، توضیح، موافقت، مطابقت. در این مقاله، هفت نوع کاربرد مختلف «را» بازشناخته شده است: «را» به عنوان نشانۀ مفعول صریح و غیرصریح...

فارسی زبانان تا چند قرن اخیر توجّه زیادی به نگارش دستور زبان فارسی به‌ویژه در زمینة حروف اضافه و معادل بودن معنای آن با حروف جر زبان عربی نداشتند. به علّت نقش مهمّ این حروف در انتقال معانی مخصوصاً در متون ادبیات کهن فارسی و تفسیری ترجمه‌شده، پژوهشگران با دشواری‌های فراوانی مواجه‌شده‌اند. در زمینة تطبیق معانی حرف اضافة «به» با حرف جرّ «باء»، تحقیق چشمگیری انجام‌نشده‌است. این مقاله به بررسی تطبیقیِ حرف...

حرف اضافۀ «در» یکی از حروف اضافۀ مکانی[1]فارسی و روشن‏ترین مفهومش، بیانگر رابطۀ هندسی- فضایی[2]بین شیء[3]متحرک (TR) و زمینه‏ای[4](LM) است که در آن واقع شده است؛ اما این واژه در‏کنار مفهوم مکانی‏اش، مفاهیم غیر‏مکانی[5]یا حالتی[6]متعددی را هم منتقل می‏کند. حال، سؤال این است که آیا این مفاهیم، مستقل از هم هستند و به‏طور تصادفی، به یک صورت واژگانی واحد نسبت داده شده‏اند یا‏اینکه به هم مربوط‏اند و ر...

چکیده موضوع این پایان نامه به بررسی حرف اضافه??"" درحالت مفعول بی واسطه و روشهای بیان آن به زبان فارسی اختصاص داده شده است. حروف اضافه به عنوان کلمات کمکی جهت اتصال نحوی اسامی با کلمات دیگر در جمله یا ترکیبات استفاده می شود، اما حروف اضافه فارسی به دلیل عدم وجود مقوله پادژ(حالت طلبی)در زبان فارسی در مقایسه با حروف اضافه روسی مشکلاتی ایجاد می کنند.حروف اضافه مانند کلمات دیگردر زبان روسی و فا...

در طول عمر زبان فارسی، از «فارسی باستان» گرفته تا «فارسی دری»، تبدیل حروف به یکدیگر بارها رخ داده است. یکی از این تغییرات تکاملی، تبدیل حرف «ت» به «ذ» و سپس به «د» است. به این «ذال» که مخصوص واژه‏های فارسی است، اصطلاحاً «ذال معجمه» یا «ذال فارسی» گفته می‏شود. برای تلفظ ذال و دال این قاعده‏ وجود داشته که اگر ماقبل آن ساکن و غیر حرف «علّه» (واو، الف، ی) باشد، «دال» و در غیر این‌صورت «ذال» تلفظ می‏ش...

در این رساله به بررسی لغوی و تأویلی مفردات قرآنی حرف «ج» پرداخته ایم و هدف این است که بتوانیم درک صحیح از سخنان ائمه معصومین? داشته باشیم و به لایه های عمیق تری از معنا دست پیدا کنیم و انگیزه این کار قرارگرفتن در صراط مستقیم با تمسک به سخنان آن بزرگواران است. روش کار بر حسب الگوبرداری از مرحوم ابوالحسن شریف در تفسیر مرآه الانوار است؛ لذا ابتدا هر مفرده از نظر معنای لغوی بررسی شده و سپس با کمک...