یکی از مفاهیم اخلاقی و انسانی که در متون ادبی ما بسیار بدان پرداخته شده عفو است؛ این موضوع در آثار تعلیمی و عرفانی جایگاه ویژه‌ای دارد. در برخی از متون ادبی به گونه‌ای مستقل و مشخص به این موضوع اشارت شده ولی در گلستان و بوستان سعدی خلاف انتظار، باب مشخصی بدان اختصاص داده‌نشده و سعدی ضمن حکایاتش به آن گریز زده‌است. این مقاله به شیوۀ توصیفی_تحلیلی به موضوع عفو در گلستان سعدی پرداخته‌است. از نتایج...

میرزا شفیع شیرازی، معروف به میرزا کوچک و متخلّص به «وصال» یکی از بزرگ‌ترین شعرای عهد فتحعلی‌شاه و پسرش محمد شاه محسوب می‌شود. وصال در انواع شعر استاد بود و درعین تقلید از پیشینیان، صفات اصلی بهترین نمونه‌های شعر کلاسیک را حفظ کرده است.او بیشتر شاعری مدّاح و قصیده سراست ک دیوانش انباشته از مدح بزرگان است.او اندیشه های نو و مضامین بکر را در قالب قصیده و به شکل مدح ائمّه و بزرگان زمان خود بیان کرده ا...

ادبیات عرب به فراخور تحولات و نیازهای روز جامعة عرب، با چالش­های مختلفی روبرو بوده است که می­توان اشغال فلسطین را یکی از مهم­ترین این چالش­ها در دورة معاصر به شمار آورد. شاعران فلسطینی برای مقابله با این چالش ایجاد شده به شیوه­هایی جدید نیازمند هستند تا روح مقاومت را در میان مجاهدان، زنده نگه دارند. یکی از این شیوه­ها، فراخوانی شخصیت­های تاریخی است که در زمان خود موفق و اثرگذار بوده­اند؛ اما شخ...

پس از فروکش کردن آخرین مقاومت‌های وابسته به نظام ساسانی، کشور ایران جزئی از بخش شرقی سرزمین‌های خلافت گردید. در ابتدا برای اداره هربخش از سرزمین‌های شرقی خلافت، عاملانی از طرف خلیفه مسلمین اعزام می‌گردید. این عاملان به عنوان نمایندگان تام‌الاختیار خلیفه عمل می‌کردند. از زمان طاهریان رابطه خلیفه با امرای مستقل آغاز گردید و در دوران یعقوب لیث، امارت استکفاء تبدیل به امارت استیلا شد، و امرا از چنا...

دوران تیموری زمانۀ تقابل گفتمان دو نهاد امارت و وزارت است. این دو نهاد و دیدگاه‌های وابسته به آن‌ها، رویکرد وزارت‌محور به نمایندگی از وزرا و طرف‌داران آن‌ها و رویکرد امارت‌محور با محوریت امرا و حامیان‌شان، هدایت‌گر جریان‌های سیاسی و اجتماعی عصر تیموری بوده‌اند. در این میان نقش مؤلفان دوران تیموری در توصیف، تفسیر، و تبیین دو گفتمان مذکور حائز اهمیت است. از جملة این افراد، در جبهۀ گفتمان امارت‌مح...

در سرزمین پهناور ایران باغ‌هایی وجود دارند که از نقطه نظر هنر و معماری نمونه‌های با ارزشی تلقی شده و باعث ترویج هنر باغ سازی ایرانی در دیگر سرزمین‌ها و به خصوص سرزمین‌های اسلامی شده‌اند. بسیاری از کتب در خصوص باغ‌های رسمی ایران نوشته‌ها و توصیفاتی را به رشته تحریر درآورده‌اند. اما در لابه‌لای کتب و مقالات ارایه شده کمتر به چرایی پدید آمدن این باغ‌ها که اغلب در اقلیم گرم و خشک ایران به وجود آمده...

عهدنامه و سوگندنامه گونه‌ای از منشات رسمی باقی‌مانده از قرن پنجم و ششم هجری قمری است. با بررسی منشات و متون تاریخی این عهد می‌توان عهدنامه ها را به دو دسته اصلی تقسیم کرد: اول عهدنامه‌هایی که خلفا، سلاطین و افراد بلندمرتبه برای تضمین امنیت به حاکمین و تابعین و افراد زیردست اعطا می کردند. این دسته از عهدنامه ها بیشتر به "امان نامه" شباهت داشته و به منظور تضمین امنیت فرد تابع صادر می شده است.دسته...

فتوحات تیمور در شبه قاره هند که از سال 800 ق. آغاز شد، مقدمه ی دوره ای جدید در مناسبات تاریخی ایران و هند بود. به دنبال لشکرکشی تیمور، بخش هایی از شبه قاره هند از جمله مولتان و پنجاب به بهانه ی غزا و جنگ با کفار و گسترش اسلام، به قلمروی او افزوده شد. به موازات این پیروزی ها، برخی امرا و حکام ایالات هند برای اظهار انقیاد به تیمور، پیشقدم شدند و برخی نیز اداره ی متصرفات او در این سرزمین را بر عهد...

چکیده سلطان یعقوب آق قویونلو، در اوایل حکومت خود با برخی مشکلات داخلی و خارجی مواجه بود. اساسی ترین مشکلات داخلی او، شورش هایی بود که در مناطق مختلف قلمرو تحت فرمانش، از جمله در اصفهان، روی داد. پرسش اصلی تحقیق حاضر این است که علل و عوامل بروز این شورش ها، آن هم در اصفهان، که  یکی از شهرهای بزرگ و مهم حوزه حکمروایی یعقوب محسوب می شد، چه بود؟ و سرانجام این شورش ها چه شد؟ دیگر اینکه، یعقوب چه موض...

پس از پایان فرمانروایی مغولان و حکومت ایلخانی، ایران حدود نیم قرن عرصه ای از تجزیه و انحطاط آشکار قدرت سیاسی گردید که هجوم تیمور از ماوراءالنهر به این وضع خاتمه بخشید. این رویداد بروز تغییرات اساسی در اوضاع ایران را فراهم کرد؛ یکی از مهمترین این تغییرات در وضع سیاسی و ساختار حکومتی ایران نمود پیدا کرد. تیمور توانست قدرت های محلی موجود در ایران را از بین ببرد یا مطیع خود گرداند. او هم زمان با تص...