الملخص إن فکره الیوم الآخر تعتبر فکره أساسیه فی کل الأدیان السماویه، و قد بیّن القرآن منذ نزوله أنّ ساعه الحساب قد اقترب و الإنسان غافل عن حقیقه اقتراب الساعه التی یُحاسب فیها الناس علی أعمالهم و معتقداتهم ولهذا یشدّد القرآن الکریم بحزم بالغ علی حیاه الآخره و یصوّر مشاهد القیامه فی کثیر من آیاته بغیه تنبیه الناس و توعیتهم و إرشادهم إلی أقوم السبل. و مشاهد القیامه هی المناظر المخیفه الهائله التی...

الملخّص الحنین إلی الوطن، کان من الموضوعات الأساسیّه منذ أزمنه قدیمه فی الأدب العربی. فی العصور الماضیه کان یبین الشعراء تذکاراتهم الجیّده، و الحنین إلی الحبیبه ، و القبیله، و الأطلال و الدمن بتحسّر فی أشعارهم. توجد نماذج منها فی أشعار إمرء القیس و عنتره و... . راج هذا النوع من الحنین فی أشعار الشعراء فی العصر الأموی و العباسی کثیراً بسبب الفتوحات و الهجره. نحن شاهدنا آثاراَ کثیره کـ«الحنین إلی الأو...

الملخص إنّ البحث فی النظائر اللغویه من أهمّ العلوم التفسیریه التی یکاد یستحیل الاستغناء عنه فهماً للقرآن الکریم تعود سابقتها إلی صدر الإسلام وتناوله علماء بحثاً ودراسه سبقوا الطبرسی، أو جاؤوا بعده کما أنّه أحصیِت فیه الوجوه عدداً إلی القرن التاسع لمؤلّفات طبعت فیها. وأمّا المجمع مع توسّعه فیه فإنّه لم یستوف حقّه من هذا البحث فدراستنا هذه انطوت علی النظائر المستخدمه فی المجمع مع أشکالها ومفاهیمها المختلفه ا...

المستخلص هذا البحث تناول الموشحات النبویه خلال القرنین الحادی عشر و الثانی عشر ، حیث وقف عدد کثیر من الشعراء إلی جانب الرسول (ص) مادحین و مدافعین و ذاکرین فضله و عظمه الرساله الإسلامیه التی بعث الله بها هدایه للعالمین و بقی ذکره یتردد دوماً علی ألسنه عامه المسلمین فی عباداتهم و صلواتهم و أعیادهم الدینیه و مناسبات أفراحهم و أحزانهم مسترحمین و متوسلین به أن یکون لهم شفیعا عند الله فاتحاً لهم سبحان...

دخل عبد الوهاب البیاتی مرحلة جدیدة من تجاربه الشعریّة عقب إصداره الدیوان الشعری الذی أسماه ﺑ«سفر الفقر والثورة» سنة 1965 م. لقد تبلورت فی قصائده التی جادت بها قریحته الفیّاضة فی الفترة ذاتها تجارب صوفیة بشکل ملفت للانتباه. حلّل البیاتی فی دیوانه الشعری شخصیّتی الحلّاج وأبی العلاء المعرّی، ممّا یعتبره النقاد مؤشّراً واضحاً علی تحوّل الشاعر من رؤیته الواقعیّة نحو الأشیاء إلی رؤیته الصوفیة. والغایة التی نتوخّا...

إنّ الخطوه الأولی للوصول إلی معارف القرآن الکریم العمیقه هی معرفه معانی الألفاظ الموجوده فیها نحو الأضداد وهی التی تعدّ قسما من المشترک اللفظی أو متعدده المعانی تطلق علی ألفاظ تتصرف إلی معنیین متضادین؛ وبما أن لها دور هام فی تفسیر الآیات وترجمتها فقد وقعت من القدیم محل اهتمام المفسرین. حصولاً علی تفسیر واضح عن هذه الکلمات التی تحمل معنیان متضادان خاصه فی الآیات القرآنیه، علینا أن نطلع علی رؤیه الم...

تصویر یکی از رایج¬ترین اصطلاحات نقد ادبی است که منتقدان بلاغت از دیر باز آن را مطرح نموده و در نقد جدید نیز به گونه¬ای گسترده¬تر بدان پرداخته شده است. در حقیقت، تصویر همان تبلور معانی و اندیشه¬های بلند یک هنرمند ادبی است که در چارچوبی منسجم و نظامند، طراحی گشته و نمود عینی از تجربه¬ی شعری وی را به نمایش می¬گذارد. با توجه به اینکه هر اندیشه¬ی ادبی و چگونگی باز پرداخت آن، از ضمیر ناخوداگاه هر فرد...