گونه‌ای از خطاب قرآن، خطاب با قل است که 332 بار آمده است. چنین خطابی ساختار شش‌بخشی دارد و از حیث پیام قل، فراپیام و مخاطب آن گوناگون است. کاربرد قل در آیات مکی بیش از آیات مدنی است. تناسب بین پیام و مخاطب آن و رصد کردن فراپیام و نیز جستجو از سرّ کاربرد قرآنی قل مسایل تحقیق حاضر است. خطاب قل، بر حسب مخاطب آن پیام، مضمون‌های گوناگونی از مسایل فقهی و اخلاقی مؤمنان تا پاسخ به اشکال‌ها و خرده‌گیری‌ه...

این مقاله پس از تحقیقی نسبتاً مستوفی و مستند درباره ریشه و مفهوم کلمه پاشا، به چگونگی رواج این لقب افتخاری در امپراتوری عثمانی پرداخته و پس از بیان تحول مفهومی و سازمانی این لقب و تبدیل آن به سمتی رسمی در حوزه های حکومتی خلافت عثمانی ، به اهمیت تأثیر و خدمات زیاد پاشایان برجسته عثمانی در اشاعه فرهنگ اسلامی در سرزمینهای امپراتوری اشاره کرده است .

لقب اسمی خاص است که به اعتبار معنی اصلی خود بیان کننده ستایش یا نکوهشی است و مانند نام، شناسه‏ای مهم در معرفی افراد، مشاغل و غیر آنها به شمار می‏آید. گونه‏ها‏یی از آن منشأ الهی دارد. از این رو، قدمت لقب کمتر از قدمت نام نیست. به نوشته نخجوانی لقب‏بخشی از آیین شاهان عجم، مانند: آل‏ بویه، غزنویان و سلجوقیان بوده و در میان اعراب لقب دادن رسم نبوده است. از جهات تاریخی گونه‏ای از لقبها که بیشتر جنبه...

چکیده یکی از جنبه های اعجاز قرآن کریم، اعجاز بیانی آن است؛ یعنی از اسلوب های گوناگون ادبی برای تربیت، تعدیل سلوک و تعلیم مردم استفاده می کند و در خلال این اسلوب ها بر قلب و فکر و رفتار آن ها اثر می گذارد. از جمله این اسلوب ها ندا، گفتگو، خطابه، امر، نهی و ... می باشد. از آنجا که همه اوامر الهی و نواهی آن به قصد ایصال به منافع و متناسب با مصالح فرد و جامعه است؛ در لابه لای آیات برای سهولت در اق...

بحسب وجهة النظر الطائفیة الشیعیة أو السنیة لقد تم تصویر علاقات الإمام علی (ع) مع الخلفاء بأنها متناقضة للغایة حیث تم تصویرها فی بعض الأحیان بأنها علاقات حمیمة جدًّا أو العکس تمامًا. وإحدى الحالات التی ذکر فیها رأی الإمام علی (ع) عن الخلفاء بشکل صریح هی الخطبة الثالثة من نهج‌البلاغة المعروفة باسم الشقشقیة حیث اعتبر بعض العلماء والمؤرخین السنة أن هذه الخطبة مجعولة من قبل الالشریف الرضی. (٤۰٦ق) ومع ذ...

این پژوهش به بازنمایی و توصیف مبانی و راهبردهای رعایت ادب بر اساس متغیر جنسیت در داستان های کوتاه فارسی معاصر از دیدگاه کاربردشناسی زبان می پردازد. یکی از جنبه های بررسی کاربردشناختی زبان، بررسی ادب در کاربرد زبان است؛ لازم به ذکر است که استفاده از زبان صرفاً شامل زبان گفتاری نمی شود، بلکه زبان نوشتاری را نیز در برمی گیرد. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است و روش انجام آن کتابخانه ای می باشد. د...

یکی از جنبه های اعجاز قرآن کریم، اعجاز بیانی و وجه زبان شناختی آن است. بدان گونه که از اسلوب های گوناگون ادبی برای تعلیم و تربیت مخاطبان استفاده کرده، در خلال این اسلوب ها بر قلب، فکر و رفتار آن ها تأثیر گذاشته است. مقاله حاضر به بررسی اسلوب خطاب وتاثیر این شیوه ادبی- به عنوان یکی ازمقدمات تفسیر- بر تبیین معارف قرآنی می پردازد. معارف قرآنی، مباحث اعتقادی، اخلاقی و احکام شرعی را در بر می گیرد. ت...

استفاده از القاب، کنیه­ها یا اوصاف غیر مشهور امامان معصوم از شیوه­های رایجی بوده که راویان شیعه بیشتر به دلیل شرایط تقیه از آن بهره برده­اند. از این رو، برخی از رجالیان، درایه نویسان و یا شارحان روایات، بخشی از اهتمام خود را صرف تعیین معصوم مورد نظر در این­گونه موارد نموده­اند. در این بین، بروز عواملی همچون تصحیف و تحریف اسناد یا متون روایی، عدم دقت کافی در طبقه راویان سند و قراین موجود در متن،...

شاهنامۀ فردوسی سند هویّت ملی و دینی ماست و تحلیل ابعاد ساختاری و محتوایی، به‌ویژه بررسی‌های تطبیقی آن با متون اساطیری و دینی دیگر به منظور شناخت هرچه بیشتر رمز و رازها و دستیابی به آموزه‌ها و پیام‌های اخلاقی و معنوی این اثر شگرف در هر عصری و برای هر نسلی ضرورت دارد. در این جستار، با تجزیه و تحلیل ابیات شاهنامه و با بهره جستن از منابع معتبرشاهنامه­شناسی، اسطوره­شناسی و تاریخی، ابتدا به بررسی و تح...