چکیده در نظام بین‌الملل غیرمتمرکز و فاقد اقتدار مرکزی، نخستین هدف و ارجحیت کشورها، حفظ امنیت ملّی و صیانت از منافع خود است. دیرزمانی تأمین امنیت ملّی پایدار در گرو سه نوع آمادگی بود:1-آمادگی نظامی؛ 2- آمادگی سیاسی؛ 3-آمادگی اقتصادی. با پایان جنگ سرد، مؤلفه‌های اقتصادی امنیت ملّی اهمیت بیشتری یافته‌اند. در این دوران جدید، امنیت ملّی کشورهای صادرکننده نفت، تحت تأثیر رونق و شکوفایی ص...

در چارچوب رهیافت اقتصاد سیاسی بین الملل، این نوشتار به مطالعه وضعیت منابع انرژی (نفت و گاز) کشورهای آسیای مرکزی پرداخته و استدلال می کند که با وجود منابع سرشار نفت و گاز در کشورهایی چون قزاقستان، ترکمنستان و ازبکستان و نقش بسیار مهم آن در کسب درآمد سرشار و با آنکه دولت مردان این کشورها درپی آن هستند که منطقه آسیای مرکزی را به یکی از کانون های مهم صادرات منابع انرژی در جهان، تبدیل کنند و با آنکه...

هدف این مقاله، بررسی چگونگی تاثیر ساختار اقتصاد رانتی در شکل‌گیری فرهنگ سیاسی غیرمشارکتی(انفعالی) در عصر سلطنت محمدرضاشاه می‌باشد. به‌طور کلی هرچند در شکل‌گیری چنین فرهنگ سیاسی‌ در دوره مورد بحث، عوامل مهمی چون ساختار حکومت استبدادی نقش داشته‌اند، اما در این مقاله تنها به تاثیر ساختار اقتصاد رانتیِ متکی ‌‌به‌‌ نفت بر فرهنگ سیاسی پرداخته می‌شود. واقعیت‌های تاریخی عصر پهلوی‌ دوم نشان می‌ده...

در اقتصاد جهانی، نفت خام یکی از مهم ترین کالاهای استراتژیک محسوب می شود که نقش به سزایی در تعیین بسیاری از معادلات منطقه‏ای و بین الملی دارد. از این رو، پژوهش گران اقتصادی و تصمیم گیرندگان سیاسی همواره درصدد اطلاع از پیش بینی صحیح قیمت نفت خام هستند. بازارهای نفتی یکی از پیچیده ترین، پرتلاطم ترین و غیرشفاف ترین بازارهای مالی بین المللی محسوب می شوند، شرایط این بازارهای مالی با محیط های خاکستری ...

بیشتر مدلهایی که طی 30 سال گذشته برای توضیح رفتار اوپک بیان شده اند فقط رفتار این سازمان را از دیدگاه ریاضی و در چارچوب اقتصاد بنگاهها مورد تجزیه و تحلیل قرار داده اند. در این مقاله مدلهای اقتصادی رفتار اوپک معرفی و عملکرد اوپک به کمک این مدلها بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان دهنده آن است که هر یک از مدلهای رفتاری اوپک در کوتاه مدت می تواند رفتار این سازمان را توضیح دهد اما دلایلی نظیر تغییر سا...

چکیده این مقاله در چارچوب رویکردی بین رشته­ای، می‌کوشد از منظر جامعه­شناسی سیاسی و اقتصاد سیاسی بین‌المللی بازار نفت، رابطه تعاملی میان حرکت­های ناسیونالیستی نفتی در کشور و تحولات در قواعد تولید و فروش نفت در بازار جهانی نفت را در یک بازه زمانی بسیار مهم بررسی و تحلیل کند؛ رویکردی که در مطالعات در این حوزه کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در همین راستا، پرسش اصلی مقاله این است ک...

اقتصاد مقاومتی مفهوم جدیدی است که با شدت گرفتن خصومت‏ها (با محوریت آمریکا) علیه کشور توسط مقام معظم رهبری مطرح شد. مطمئناً یکی از مهم‏ترین بخش‏های اقتصاد ایران که همواره در معرض آسیب و ریسک قرار دارد بخش نفت است. مقاله حاضر با شناخت دقیق تغییرات و تحولات بازار جهانی نفت، تجزیه و تحلیل دقیق تحرکات کشورهای آمریکا و عربستان سعودی به عنوان دو کشور تأثیرگذار در بازار نفت و آسیب‏شناسی وضعیت اقتصادی کش...

در قرن بیستم در عرصه ی بین المللی چندین شوک یا بحران نفتی رخ داد که اثرهای فراوانی برای کشورهای صادرکننده و واردکننده ی نفت به همراه داشت و این اثرها خود را با نوسان در قیمت، عرضه و تقاضای نفت نشان دادند. در سال های گذشته پنج شوک اصلی نفتی اتفاق داده که به ترتیب به صورت زیر است: شوک اول نفتی که با تحریم نفتی اسرائیل و حامیان آن توسط اعضای عرب سازمان اوپک به وقوع پیوست. شوک دوم نفتی در سال 19...

شهاب شهیدانی( عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه لرستان ) [email protected] 09168608226 سعید حیدری ( کارشناس ارشد تاریخ ) [email protected] چکیده بی تردید نفت از جمله منابع مهم درآمدهای اقتصادی ایران می باشد که سهم بسزایی در روند توسعه و رشد و نیز ممانعت از آن در جامعه ایرانی ایفا نموده است. تحّولات تاریخی صنعت نفت در عصر پهلوی دوم هنوز نیازمند بررسی دقیق و موشکافانه است و این مهّم با توجه ب...

تعامل میان انرژی و سیاست را به بهترین وجه می توان در سیاست های مداخله گرایانه ایالات متحده آمریکا در عرصه انرژی مشاهده کرد. ایالات متحده سیاست های متنوعی طی دوره های مختلف برای کاهش آسیب های ناشی از وابستگی فزاینده به منابع انرژی اتخاذ کرده و در نتیجه آن، در سال های اخیر وابستگی این کشور به واردات انرژی به طرز چشمگیری کاهش پیدا کرده است؛ افزایش تولید داخلی انرژی به دنبال توسعه صنعت نفت و گاز نا...