ادبیات فارسی سرشار از داستانهای شیرین و دلکش است که در طول زمان از نسلی به نسل دیگر راه یافته تا امروز در دسترس ما قرار گرفته است در این میان یک دسته از قصص و افسانه های ملل دیگر نیز با قصص ملی ما درآمیخته، تعدادی نیز از ایران به کشورهای دیگر رسیده است. بررسی راههای نفوذ این قصص و کیفیّت تبادل آنها میان ملتها، یکی از تحقیقات ارزشمندی است که عده ای در این راه عمر و سرمایة خود را صرف می کنند. اینج...

هر نظام آموزشی در تلاش است تا از طریق  طراحی و تدوین برنامه های درسی مشخص، انواع مختلف دانش و مهارت ها را به دانش اموخته گان انتقال داده و آنها را برای بر عهده گرفتن نقش ها و مسئولیت هایشان در زندگی واقعی آماده سازد. ضرورت های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی عصر حاضر موضوع تربیت شهروندی  را به یکی از مهمترین زمینه های تصمیم و عمل در نظام آموزشی تبدیل کرده است. تربیت شهروندان مسؤول و آگاه یکی ا...

تصاویر دینی را می توان یکی از مجاری انتقال مفاهیم اجتماعی و فرهنگی دانست؛ اما متأسفانه همیشه تفاسیر سطحی و کلیاز آن ارائه می شود؛ بر این اساس در این پژوهش سعی بر آن است که اجزا و ساختار تصویر حاملان عرش خداوند در کتاب عجایبالمخلوقات قزوینی بررسی شود. این نقوش هم در متون اسلامی به عنوان حاملان عرش خداوند و هم در متون نجومی به عنوانصورفلکی منطق هالبروج مشاهده می شوند. هدف این پژوهش کشف ارتباط بین...

افسانه‌ها به‌طور کلی در زندگی و ادبیات هر قوم و ملتی دارای اهمیت و شایستۀ مطالعه است. در کولاب و منطقه‌های دیگر سرزمین ختلان نیز افسانه دارای جایگاه ویژ‌ه‌ای بوده و توجه محققان را به‌منظور گردآوری فولکلور مردم این منطقه برانگیخته است. نگارندۀ این مقاله نیز چند سالی است که به گردآوری مواد فولکلوری مشغول بوده و در طی سال‌ها تحقیق و براساس دیده‌ها و پرسش‌ها به این نتایج دست یافته است: 1. افسانه هم...

نیما در اوان جوانی و آغاز شاعری تحت تاثیر مکتب ادبی رمانتیسم فرانسه بوده و افسانه­ی وی پیشاهنگ رمانتیسم در زبان فارسی است. چند صدایی بودن منظومه­ی «افسانه»، هویت مرموز و ناشناخته­ی آن، عشق رمانتیک، بدوی پسندی،  ابهام هنری، طبیعت گرایی و انعکاس احساسات انسانی در آن، عشق رمانتیک و اظهار ملال و خستگی از آن، فرم و محتوای تازه، پناه بردن به خاطرات گذشته و احساسات اندوه بار، داشتن ساختار ارگانیک، بر...

با مطالعه طیف ستارگان، دمای سطحی، ترکیب شیمیایی جو ستاره، سرعت شعاعی و سرعت چرخش محوری ستاره قابل محاسبه و تخمین می باشد. در این راستا، مطالعه پهن شدگی خطوط طیفی از موارد مهم یاد شده است. این پهن شدگی به دلایل مختلف، از جمله پهن شدگی دوپلری گرمایی، حرکت ماکروسکوپی و آشفتگی پلاسما، چرخش محوری و نظایر آن می باشند. با توجه به پدیده دوپلر، چرخش محوری ستاره موجب پهن شدگی خطوط طیفی آن می شود. میزان پ...

ایرانیان در گذشته، مانند بیشتر اقوام، خورشید و اختران را با تأمل و اندیشه می‌نگریستند. به این علت، دربارۀ آسمان ـ که بخشی از فرهنگ و اساطیررا تشکیل می‌دهد ـ باورها و تفکراتی به ادبیات راه پیدا کرد و ادیبان فارسی‌زبان کم‌وبیش با علم نجوم آشنا شدند و اصطلاحات و تعبیرهای این دانش را وارد شعر و نثر کردند، تا جایی که نام ستارگان، سیارات، صورت‌های فلکی، ... وگرایش‌های ذهنی عامه دربارۀ آنها، سراسر ادب...

همچنان که دقت طول ها و زوایای مشاهده شده از عوامل اصلی دقت نهایی یک کار در نقشه­ برداری می­ باشد، توجیه شبکه نیز نقش عمده­ ای را در این میان ایفا می کند. توجیه شبکه نسبت به شمال واقعی، کار ساده­ای بوده دارای مزایای بسیار است. اگر این عمل (توجیه شبکه) با مشاهدات نجومی صورت گیرد، میبایست نقشه ­بردار از تمام منابع خطای موجود در توجیه شبکه آگاهی داشته و این مطلب را درک کند که هر قدر هم طول ها و زوا...

در شماره 4 مجله سپهر اشاره ای به وضع زمین در فضا کردیم و مطالبی هر چند مختصر درباره وسعت جهان و مقیاسه ای نجومی به رشته تحریر درآوردیم، از آن تاریخ تاکنون یک تحول بزرگی در بسط اطلاعات عمومی جغرافیایی و نجومی در جمهوری اسلامی ایران به وجود آمده که بی مناسبت نیست بحث این شماره را برای اطلاع خوانندگان جوان و علاقه ­مند به موضوع آن تحول بزرگ اختصاص دهیم و آن تاسیس آسمان­ نمای تهران است که در 27 ارد...

منظور از جغرافیای ریاضی بخشی از آثار نجومی است که موضوع آن تحدید و توصیف بخش آباد زمین، روش تقسیم آن براساس عرض جغرافیایی و چگونگی پدیداری آسمان در عرض‌های جغرافیایی مختلفِ آن است. این بخش در مجسطی در فصل پایانی مقالۀ اول و در مقالۀ دوم آمده است و مطالب آن در قالب محاسبات ریاضی و بر پایۀ هندسۀ کره، تدوین شده‌اند. در آثار نجومی دورۀ اسلامی، حسب تقسیم آنها به زیج‌ها و کتاب‌های هیئت، این بخش را ذیل...