مهدویت بیشتر به عنوان آموزه ای شیعی در فرهنگ اسلامی ـ ایرانی، نقش و جایگاه مهمی دارد. در این مقاله، پس از مروری گذرا بر مفهوم موعودگرایی در ادیان ابراهیمی، جایگاه مهدویت در تصوف سده های نخستین (قرون دوم تا پنجم) را بررسی کرده ایم. در ادامه، مهدویت در سده های ششم و هفتم (نیمه اول) تاریخ تصوف (دوره ظهور مهدویت در تصوف) و آن گاه در قرون هفتم (نیمه دوم)، هشتم و نهم (آغاز جریان نزدیکی بیشتر تصوف و ت...

یکی از حکایت های کتاب «حدیقه» روایت جوانمردی مردی از صوفیه است. این حکایت بیانگر یکی از اصول اساسی اندیشه فتون و آیین فتیان است. نویسنده در مقاله حاضر، درصدد کشف مأخذ اصلی این حکایت برآمد و در طی این جست و جو بر وی روشن شد که جز کتاب «حلیه الاولیاء» ابونعیم اصفهانی که به عنوان یکی از مأخذ کتاب ذکر شده، روایت فوق در میان احادیث مروی از دو امام بزرگوار شیعه امام سجاد (ع) و امام محمدباقر (ع) موجود...

یکی از نکات اساسی در مباحث تحلیلی و ارائۀ نظریات، بیان آثار و ثمرات تحلیل‌های صورت‌پذیرفته است؛ البته، این نکته معمولاً مغفول واقع می‌شود. یکی از مباحث تحلیلی علم اصول، که دچار این نقصان است، مبحث «حقیقت حکم شرعی» است. نسبت‌به اینکه در تحلیل حقیقت حکم شرعی به چه نظریه‌ای قائل شویم، آثار متعددی در علم اصول پدید می‌آید. مثلاً در مسئلۀ امر به شیء مقتضی نهی از ضد عام و براساس مسلک تلازم، سه نوع اثرگذ...

معماری آیینی فرهنگی، حاصل تعامل دوسویۀ انسان و طبیعت در طول تاریخ بوده است. از این رو مطالعۀ بناهای آیینی در بستر جغرافیایی، درک و شناخت معناداری از این آثار پیش روی ما قرار می دهد. با بررسی نوع معماری آیینی سرزمی نها، بخشی از رفتارهای فرهنگی جوامع بیان می شود. یارسان یکی از مسلک های آیینی است که توانسته بسیاری از رفتارهای اعتقادی و فرهنگی آیین های کهن را در درون خود حفظ کند. پیروان این مسلک به...

چکیده زبان و ادبیات بومی و محلی، پشتوانه ی عظیم و ارزشمند زبان و ادبیات ملی و رسمی هر کشور است. زبان و ادبیات ایرانی از این نظر دارای گنجینه ای بی کران از گویش ها و زبان های محلی است. یکی از این زبان ها با ادبیات غنی آن، زبان «لکی» است. در این راستا باید میراث های ادبی این زبان را که کمتر شناخته شده، جمع آوری، تصحیح و تنقیح کرد؛ تا از گزند فراموشی در امان بمانند؛ همچنین باید چهره های برجسته و ...

آیین گنوسی درحقیقت مذهبی است عرفانی که نحله های گوناگونی از جمله مانویت، صابئین ماندایی، طریقه شمعون، والنتین، بازیلیدیس، مرقیون و... را شامل می شود. گنوسیان دارای دیدگاه های ثنوی بودند و جهان مادی را آفریده خدای شر می دانستند. پایه و اصل اساسی عقاید گنوسی این نکته است که روح انسان در این دنیا اسیر است و راه نجات و رهایی او دست یابی به گنوس یا همان معرفت نجات بخش است، که فرستادگان الهی و منجیان...

با توجه به این که برای اغلب دانشجویان تاریخ، اصطلاح ادبیات سیاسی که شامل؛ نثر و نظم و انواع آن و تأثیر آن بر سیاست، تقریبا نا آشنا بوده و از طرف دیگر بررسی زندگی عارف قزوینی، بدون توجه به سابقه تاریخی محل تولد و جدا از بررسی شرایط خاص خانواده و محیط وی انجام گرفته، لذا ضرورت انجام پژوهشی در این زمینه احساس گردید. علاوه بر این، شناخت و آگاهی از هنر والای شعر و موسیقی -که در مورد عارف، درتصانیف و...

اسپینوزا از فیلسوفان قرن 17 اروپاست. به جهت آن که وی کل هستی را جوهری واحد می داند، برخی او را عارف وحدت وجودی انگاشته اند، اما با توجه عمیق تر به فلسفه وی معلوم می شود که او را نه تنها نمی توان عارف دانست بلکه وی از زمره فیلسوفان متجدد و پیرو دکارت (کارتزین)است و همان طور که فلسفه جدید مبتنی بر محوریت بشر و اندیشه اومانیستی است، فلسفه اسپینوزا نیز از این امر مستثنا نیست و لذا اندیشه او را نمی ...

چکیده ندارد.

چکیده موضوع وطن و وطن دوستی در ادبیات سرزمین ما به ویژه شعر، با پشتوانه ی کهن تاریخ و تمدن آمیخته شده و آثاری که در این زمینه به ثبت رسیده گنجینه های ارزشمندی از تقارن احساس، هنر، تفکر و تعقل است. این آثار هم نماینده ی روح ملی و حماسه ی جمعی است و هم سرگذشت دفاع از کیان و عزت ایران. در ادبیات مشروطه و به ویژه شعر آن دوره با توجه به اهمیت مفهوم وطن در انقلاب مشروطه، نگاه شاعران به موضوع وطن و ب...