سید محمد جواد موسوی غروی از جمله مولفان شیعی معاصر است که دارای دیدگاه ها و آراء خاص در تحلیل و ارزیابی احادیث شیعه و بالتبع در برداشت های فقهی و اعتقادی و تفسیری بود. این دیدگاه و آراء خاص در کتاب مستقلی توسط وی بیان نگردیده است و الزاماً باید تمام کتب منتشر شده از وی مورد مطالعه و تحقیق قرار گیرد؛ زیرا تألیفات وی و کتبی که از وی برجا مانده، مناسب ترین وسیله برای انعکاس آراء و دیدگاه های وی می ...

از جمله سرفصل‏هاى مهم دانش نوپیداى »فلسفه علم اصول«، پرداختن به روش‏ها و رویکردهاى دانش اصول است. دانش اصول که زاییده ضرورت و نیاز دانش فقه در طول تاریخ بوده، تحولات و تطورات ساختارى و متدیک بسیارى داشته است. مقایسه الذریعة مرحوم سید با آثار اصولیان معاصر و نگاهى گذرا به ادوار تاریخى اصول، این تحولات را به‏خوبى نمایان مى‏کند.این تحولات را مى‏توان از جمله، محصول رویکردهاى متفاوت اصولیان و روش‏ها...

قانونگذاری، تفسیر قانون، اِعمال و اجرای آن نیاز مبرم به شناخت، فهم، امعان نظر و دقّت اصولی دارد؛ اساساً دانش اصول فقه به مثابۀ رشته ای روش شناختی می تواند در حوزه های معرفتی و همۀ علوم اسلامی به کار آید؛ به ویژه در پژوهش ها و مطالعات حقوقی و برای دانش پژوهان رشته های حقوق این ضرورت دارای اهمیت مضاعف است. قسمت مهم حقوق خصوصی ایران مقتبس یا متأثر از فقه اسلامی است. حتی اصطلاحات عقود، ایقاعات، شروط و...

بخش تعهدات قانون مدنی ایران، از قدیمی ترین تجربه های تقنینی نظام حقوقی ایران است که در دکترین ایران هماره به مثابه یک متن قابل توجه و منسجم مورد شناسائی و توجه بوده است. یکی از مبانی مهم تدوین کنندگان این قانون امکان جمع نمودن احکام دو نظام فقهی و حقوق فرانسه در متنی واحد بوده است. این رساله در ابتدا سعی نموده است با نگاهی تاریخی - تحلیلی به اصیل ترین آثار، معنائی تئوری obligation را در حقوق غر...

پایان نامه حاضر به تشریح پیداییِ علم اصول فقه، روش های اصولی و مکتب های اصول فقه شیعه و اهل سنت می پردازد و روند شکل گیری مباحث و اصطلاحات اصولی را تبیین می کند. نویسنده در سه باب تاریخ علم اصول فقه و فراز و نشیب های آن را تا در آمدن آن به شکل کنونی بررسی کرده است. در باب اول مباحث مقدماتی علم اصول فقه، مانند تعریف علم اصول فقه، ویژگی های مسأله اصولی، تفاوت میان قاعده اصولی با قاعده فقهی، مباحث ...

تألیف قلوب در اصطلاح، عبارت است از: ایجاد الفت و مهربانی در دل افراد، که برای مقاصد نیکی مانند دعوت به دین، دفع شرّ آنان و باقی ماندن در دین صورت می گیرد. از نظر فقهی، تألیف قلوب عبارت است از حمایت مسلمانان یا کفار توسط پیامبر (ص) امام (ع) یا رئیس دولت اسلامی به منظور گرایش آن ها به اسلام، یا جهاد؛ و عمدتاً شکل اقتصادی دارد. به بیان دیگر، تألیف قلوب عبارت است از «حمایت اقتصادی مسلمین و یا کفا...

نوشتار حاضر به بهانه شناساندن فرهنگ نامه اصول فقه در آغاز به کلیاتی پیرامون دائره المعارف نگاری و فرهنگ نامه نویسی پرداخته و در گفتار دوم افزون بر بیان تاریخچه و ویژگی های فرهنگ نامه اصول فقه در سه بخش (ساختار تشکیلاتی، مراحل اجرایی و شیوه تدوین) به معرفی آن اقدام نموده است.

فقه سیاسی به مثابه گرایشی تخصّصی در کنار سایر گرایش‌های علمی فقه، در زمان گذشته به تناسب موقعیّت و شرایط و به خاطر اموری چون محدودبودن جامعه شیعی، رسمیّت نداشتن مذهب شیعه و فراگیربودن اقتضای تقیه در برابر سلاطین جائر از حجم مسائل و کیفیّت اندکی برخوردار بود، و امروزه به سبب اموری چون‌ حجم وسیعی از مسائل مستحدثه سیاسی، اقتدار اجتماعی سیاسی فقیهان و توسعه فقه سیاسی به گستره امور اجتماعی و حکومتی، از ...

علم فقه و اصول از جمله علومی است که با مفاهیم اعتباری سرو کار دارد. اعتباریات قلمرو خاص خود را دارند و حیثیت وجودیشان بید المعتبر می‌باشد. عده‌ای از فقها و اصولیین بدون توجه به این خاصیت  مفاهیم اعتباری، احکام و آثار مفاهیم حقیقی را در مورد آنها جاری می‌کنند. مثلاً آخوند خراسانی در مواردی به قاعده «الواحد» یا به امتناع تأخر شرط از مشروط یا امتناع اجتماع ضدین و مثلین استناد کرده است. در حالی‌...

نیاز به امنیت پس از نیازهای فیزیولوژیک مهم ترین نیاز بشر محسوب می شود اما همواره باید تلاش کرد تا تأمین امنیت، بهانه ای برای امنیتی کردن فضای جامعه و سرکوب حقوق و آزادیهای فردی از یک سو و نادیده انگاشتن حقوق دفاعی متهمان از دیگر سو، نشود.برای همین حریم خصوصی و حرمت آن از اصول و قواعد عمومی پذیرفته  شده است اما باید توجه نمود که رعایت حرمت این حریم مطلق نیست،شارع و مقنن در پاره ای موارد در راستا...