تمثیل یکی از اصطلاحات رایج در ادبیات ایران و جهان است که علیرغم بسامد بالا و پیشینه غنی، به سبب برخی شباهت­ها با دیگرآرایه­های ادبی نظیر نماد، رمز، کنایه و حتی تشبیه و استعاره، درخصوص معرفی دقیق آن میان صاحب نظران و ادبیان اختلاف نظرهایی وجود دارد. ازاین­روی باید اذعان داشت که در دوره­های مختلف و براساس مکتب­های فکری و شعری موجود، کارکرد و تعریف تمثیل دچار دگرگونی­ها و به تبع آن آفرینش آثار گون...

هدف از این پژوهش، معرفی، بررسی و شناخت جریان «شعر زبان محور» است که با نام های گوناگونی چون شعر پسانیمایی، شعر ضد مفهوم گرا، شعر زبان، شعر متفاوط، شعر در وضعیت دیگر، شعر فرا ارتباطی و... مطرح شده است و از اواخر دهه شصت تا کنون محل چالش ها و بحث های فراوانی در صحنه مطبوعات،محافل ادبی و کارگاه های شعری بوده است. بنابراین پژوهنده نه در پیِ تأیید و نه در تلاش ردّ این جریان است. بلکه تلاش شده تا این ج...

       یکی از ویژگی‌های مهم شعری شاعران سبک خراسانی کاربرد واژگان و اصطلاحات علمی‌ و بهره بردن از آن‌ها برای مضمون‌سازی است. شاعران سبک خراسانی آغازگر استفاده از علوم مختلف مانند نجوم، پزشکی، گیاه‌شناسی، جانورشناسی و کانی‌شناسی بوده‌اند. در این مقاله که به روش کتابخانه‌ای صورت گرفته است، واژگان، اصطلاحات، تشبیه‌‌ها، استعاره‌‌ها و مضامین ساخته‌شده با برخی احجار کریمه مانند الماس...

     فخرالدین عراقی شاعر قرن هفتم هجری دارای مسلک عرفانی و تابع و شارح نظریات محی­الدین عربی است. زبان شعری او، رمزی است و در آن از اصطلاحات خمریه­ای برای بیان اندیشه­های وحدت وجودی استفاده شده است. این زبان، ظرفیت ویژه­ای برای بیان تمثیلی مفاهیم در شعر او را ایجاد کرده است که گنجاندن آنها در زبان مستقیم ناممکن می‌نماید. کشف این اصطلاحات خاص برای شناخت شعرای عارف در زبان پارسی نیازمند تحقیق بیش...

عنصر سپاهی و لشکری و ابزار آلات جنگی، از عناصری است که شاعران از آنها در تصویرسازی های خود بهره برده اند. این عناصر از همان آغاز شعر فارسی، پیوندی عمیق با شعر و تصاویر شعری داشته اند و شاعران با استفاده از آنها تصاویر زیبا و متنوعی را خلق کرده اند. در این رساله، نگارنده به بررسی تأثیر عنصر سپاهی و لشکری و ابزار آلات جنگی در تصاویر شعری با تکیه بر اشعار فرخی سیستانی، منوچهری، ناصرخسرو و خاقانی پ...

بی‌تردید از میان ادبیات ملل مختلف ، زبان و ادب عرب بیشترین تأثیر را بر زبان و ادبیات فارسی گذاشته است . این اثرگذاری در ابعاد و زمینه‌های مختلف از جمله به کارگیری واژه‌ها ، اصطلاحات ، اسلوب ، قالبها ، مضامین و موضوعات شعری و غیره است. این موضوع از همان قرون اولیه موجب ترغیب شاعران ایرانی به مطالعۀ ادبیات عرب شد . به طوری که تتبع در دواوین ادب عرب برای شاعران ایرانی فضیلتی محسوب می‌شد و عربی گوی...