علم­شناسی یا فلسفۀ علم حکیمان مسلمان، جوانب و زوایای مختلفی داشته است که یکی از مهم‌ترین آنها مشکلِ «عوارضِ اخص» یا «عوارض به‌واسطۀ اخص» است. این معضل اگرچه برای گذشتگان تنها یکی از مسائل علم‌شناختی بود، اما به‌تدریج به مهم‌ترین مسئله و برای برخی، به تنها مسئله تبدیل شد. ماحصل این مشکل آن است که بر اساس قواعد علم­شناسی، جایز نیست در علوم از اوصاف و عـوارضی بحث کرد که با واسطه بـر موضوع علم حمل می...

هر فرد آشنا به منطق می‌داند که اگر میان دو مفهوم کلی، نسبت عموم و خصوص مطلق برقرار باشد، همان نسبت - ولی با انقلاب‎- میان نقیض‌های آنها نیز برقرار است. اما باوجود دلایل مستدل در اثبات این قاعده، منطق‌دان بزرگ دبیران کاتبی قزوینی(600- 675 ق) شبهه‌ای در این زمینه طرح کرده و با ذکر مثال نقضی از منطق موجهات (در خصوص امکان عام و خاص)، کلیت قاعده را مورد تردید قرار داده است. دو نامه‏ طرح شبهه توسط کا...

سابقه و هدف: یکی از چالش‌های بزرگ در عصر حاضر دسترسی سریع کاربران به اطلاعات مورد نیازشان است، در نتیجه در نظام‌های ذخیره و بازیابی اطلاعات توجه به سازماندهی مدارک اهمیت زیادی دارد. در میان روش‌های سازماندهی اطلاعات، نمایه‌سازی زبان کنترل‌شده‌ای است که یکی از ابزارهای آن اصطلاح نامه است، لذا پژوهش حاضر با هدف امکان‌سنجی تدوین اصطلاح‌نامۀ پزشکی اسلام و ایران انجام شده است. مواد و روش‌ها: روش پژو...

در این رساله پس از طرح چند مبحث کلی درباره اصطلاحات عرفانی در فصل دوم پرداخته شده است. اصطلاحات مزبور عبارتند از: 1-توحید 2- تصوف 3- تجلی 4- حال و مقام 5- ذکر 6- سکر و صحو 7- شاهد ، مشهود ، مشاهده 8- عرفان ، عارف ، معرفت. 9- فناء و بقاء 10- قبض و بسط و انبساط 11- کشف و مکاشفه 12- ولی ، ولایت. یادآوری این نکته مفید است که در این تحقیق تمام اصطلاحات اولیه عرفانی مورد پژوهش قرار گرفته بود، اما ب...

منطقۀ کوهشهری شامل چند روستا در جنوب شرق شهرستان منوجان (از توابع کرمان) است. از آن جا که کشاورزی تاریخی به قدمت تاریخ بشر دارد، امرار معاش مردم این منطقه از دیرگاهان از راه کشاورزی و باغداری بوده­است.به سبب اهمیت کشاورزی، اصطلاحات و واژه­های فراوانی در این منطقه وجود دارد. این مقاله در پی آن است که بخشی از واژگان و اصطلاحات کشاورزی و باغداری را در موضوعات مختلفی از جمله: محصولات کشاورزی، آب و ...

ترجمه اصطلاحات فرهنگ- محور در حیطه نظری و عملی ترجمه از اهمیت بسزایی برخوردار است. مقاله حاضر بر آن است تا روشهای مناسب ترجمه چنین اصطلاحاتی را مشخص نماید. پس از استخراج معادل اصطلاحات مربوط به فروع دین اسلام در پنج ترجمه انگلیسی قرآن کریم ، روش هر مترجم در ترجمه این اصطلاحات و نیز میزان استفاده از هر روش تعیین شد. نتایج نشان داد که روش ترجمه تحت اللفظی پرکاربردترین و در نتیجه مناسب ترین روش تر...

شرف الدین حسن حکیم شفائی اصفهانی،(956-1037ﮬ ) طبیب، عارف و شاعرپراقتدارعهد صفوی است. وی طبیب مخصوص، ندیم و شاعر مورد احترام شاه عباس اول بود که به خاطر شوخ طبعی، شیرین سخنی، دانش و مجلس آرایی اش از طرف این پادشاه به القاب ملک الشعرا و ممتاز ایران مفتخرشد. وی استاد شاعران عهد خود بویژه صائب تبریزی بوده و درآوردن اصطلاحات طبی بیشتر به خاقانی نظرداشته است: کف به لب آورده مصروعیست پنداری محیط آبنوس...