غیبت امام دوازدهم و کوتاه دستی جامعه شیعی از نظام مطلوب خود از سویی، و ضرورت حفظ حداقل هایی از سازماندهی، امکانات، موقعیت ها و فرصت ها برای شیعیان در حکومت های غیرشیعی از سوی دیگر، همکاری علمای شیعه با حکومت های موجود را ضروری می کرد. با وجود آن که در طول غیبت صغرا بیشتر همّت علما صرف اثبات امامت و غیبت امام مهدی 7 گردید، اما با شروع غیبت کبرا و اوج گیری جایگاه علما در میان شیعیان، بحث همکاری آن...

سلسله غزنوی در قرن چهارم هجری / دهم میلادی دولت قدرتمندی را در خراسان بزرگ و نواحی مرکزی ایران تشکیل دادند و از این طریق به شهرت جهانی رسیدند. آنها با رسیدن به حکومت ، وراث تمدن و فرهنگ با سابقه و درخشانی شدند که در این سرزمین باستانی بر اساس رسوم وسنت های اسلامی و ایرانی وجودداشت. سلاطین غزنوی نیز از آنجایی که در قلمروی ایران و تحت حکومت سامانیان پرورش یافته بودند، شدیداً تحت تأثیر فرهنگ ایرانی...

از درونمایه‌های قابل اعتنا در آثار ادب فارسی مقوله نظامیّات است. مُراد ما از نظامیات شامل آن اُموری می‌شود که به اَمر و رأی نظامی پرداخته می‌شود. نظامی گنجوی از سرایندگان برجسته ادبیات رزمی و بزمی بشمار می‌رود. یکی از آثار برجسته نظامی در حوزه ادبیات رزمی اسکندرنامه است این اثر که در دو بخش ( شرفنامه و اقبالنامه) تدوین شده است شرح جنگاوریهای اسکندر مقدونی است. نظامی در اسکندرنامه سه تصویر متمایز از...

حافظة تاریخی یا حافظة جمعی (خاطرة جمعی­) در بین آن بخش از مطالعات تاریخ فرهنگی که به اندیشه و روح مشترک مربوط می­شود، از مطالعاتی است مغفول­مانده. این نوع حافظه در متون تاریخی و ادبی جلوه­ای روشن دارد و کافی است به طور مثال با مداقه در کاربرد برخی از اسامی و القاب به صورت‌بندی اندیشه و نوع نگاه مشترک بین یک ملت یا ملت­های جهان رسید. آنچه در فرهنگ ما راجع به اسکندر مطرح است، از این نمونه است. اس...

چکیده دو منظومه ی شرفنامه و اقبالنامه ی حکیم نظامی گنجوی که به اسکندرنامه مشهور است شرح وقایع زندگی، مبارزات و فتوحات اسکندر مقدونی است؛ اما دخل و تصرف های خیالپردازانه ی استاد گنجه، از این روایت، داستانی قهرمانی و اسطوره ای آفریده است. در این پایان نامه به شیوه ای تحلیلی- توصیفی، شرح زندگی و روایت سفرهای اسکندر مورد بررسی قرار گرفته و مطالعه روانشناسانه روایت در این اثر، بر اساس روند فرایند ...

حافظة تاریخی یا حافظة جمعی (خاطرة جمعی­) در بین آن بخش از مطالعات تاریخ فرهنگی که به اندیشه و روح مشترک مربوط می­شود، از مطالعاتی است مغفول­مانده. این نوع حافظه در متون تاریخی و ادبی جلوه­ای روشن دارد و کافی است به طور مثال با مداقه در کاربرد برخی از اسامی و القاب به صورت بندی اندیشه و نوع نگاه مشترک بین یک ملت یا ملت­های جهان رسید. آنچه در فرهنگ ما راجع به اسکندر مطرح است، از این نمونه است. اس...

شهرت سلطان علی مشهدی (841-926ق.) در خوشنویسی با خط نستعلیق، به دو موضوع کثرت کتابت نُسخ خطی نفیس در سایه ی حمایت حکومت تیموریان همچنین تألیف اولین رساله ی آموزشی در خط نستعلیق در سال 920 هجری ق. برمی گردد. در میان آثار متعدد سلطان علی مشهدی، نسخه ای بدون تاریخ از بوستان سعدی با قلم خفی نستعلیق در کتابخانه موزه ملی مَلک موجود است که از قوت قلم و پختگی قابل توجهی برخوردار است اما در کتاب های نسخه ش...

یکی از مسائل اساسی و مهم، راجع به موجهات ارسطو ناهم خوانی آرای وی در باب ضرورت، با آموزه های وی در حالت قیاس های مطلقه است. این مسئله از زمان خود ارسطو تاکنون مناقشات بسیاری را ایجاد کرده و تا امروز بیش تر محققان را به این نتیجه رسانده که ارسطو در موجهات خود دچار تناقض است. در این مقاله سعی شده تا با قرائتی جدید ولی تا جای ممکن منطبق با آرای ارسطو، از متن آثار خود وی و همچنین آثار شارحان نزدیک ...

فرهنگ اعلام اشخاص و اماکن حاضر، دریچه ای است برای معرفی اثر داستانی داراب نامه ی طرسوسی، در قرن ششم ه .ق. این کتاب نمایانگر اوضاع اجتماعی، سیاسی و نحوه ی زندگی مردم و پهلوانان آن دوران است. داراب نامه شامل سه بخش است: بخش اول : بیان دلاوریهای، داراب بن اردشیر و پسرش داراب. بخش دوم : بیان ماجرای اسکندر، پسر داراب بن اردشیر. بخش سوم : بیان دلاوریهای بوران دخت، دختر داراب بن داراب و همسر اسکن...

موضوع این پژوهش «نشانه شناسی نگاره های نجوم(قرن های 8 و 9هـ .ق)» می باشد که در آن به مفاهیم و نظریات اصلی در علم نشانه شناسی، از جمله نظریه های «فردینان دوسوسور» و «چارلز سندرس پیرس» و دیدگاه نشانه شناسان متأخر اشاره شده است. در این پژوهش، به مفاهیم کلیدی نشانه شناسی همچون رابطه ی بین دال و مدلول و انواع نشانه های نمادین، شمایلی، نمایه ای و همینطور انواع دلالت های ضمنی و صریح و محورهای هم نشینی...