برخی شاهنامه را به دلیل منظوم یا حماسی بودن و یا وجود بخش های اسطوره ای، متنی تاریخی ندانسته یا دست کم ارزش تاریخیش را کم رنگ انگاشته اند. این جستار به دنبال یافتن پاسخ پرسش هایی دربارة سبک و شیوة تاریخ نویسی شاهنامه، شناخت ویژگی های تاریخ نگارانة آن و نشان دادن ارزش و جایگاه آن در روند تاریخ نویسی ایرانی است. در این مقاله پس از نگاهی به تاریخ نویسی ایران باستان و سده های نخستین اسلامی، ویژگی ه...

اسطوره های کهن در روند بازآفرینی در دوره های بعدی، ویژگی های اساطیری، شخصیت های خداگونه، خرق عادت و قداست خود را می بازند و در مجموع از آنها داستانی با بن مایه ها و عناصر کهن باقی می ماند. در این پژوهش، کارنامة اردشیر بابکان ـ یکی از این داستان های برجای مانده از اسطوره ـ را بر اساس عناصر داستانی موجود در آن می کاویم و ویژگی های داستانی و روایی آن را مورد توجه قرار می دهیم. این عناصر عبارتند از...

عنوان این پروژه « فراگشت بن مایه های اساطیری به نقش مایه های درختی در هنر های سنتی» می باشد که در چهار زمینه از هنرهای سنتی، شامل نقش برجسته ها، نگارگری، فرش و پارچه بررسی و در پنج فصل ارائه شده است. در چهار فصل اول به مبحث اسطوره بویژه اساطیر گیاهی و نمونه ی دگردیسی هایی از این دست در متون کهن ایرانی پرداخته شده و هدف از آن بررسی نقش مایه های حاصل از این بن مایه ها می باشد. فصل آخر این رساله...

چکیده ندارد.

سوگ¬سرود، برخورد هنری شاعران با چند و چون مرگ است؛ مرگی که نه تنها پایان زندگی نیست بلکه گویای بخش نهانی در سیر کمال انسانی است. در داستان¬های منظوم پارسی شاعران کوشیده¬اند که مرگ را مورد بازشناسی قرار دهند و نقش انسان را در برابر آن توضیح دهند و خویشکاری او را مشخص نمایند. در ادب حماسی از آن¬جا که مرگ قهرمانان داستان، بیش¬تر در میدان جنگ رخ می¬دهد، رنگ و نمای پهلوانی و خردمندانه به خود می¬گیرد...

چکیده جشن ها اغلب از گذشته ناشناخته تاریخ اجتماعی بشر سرچشمه می گیرند، و سرشار از نمادها و نشانه ها هستند.این رفتارهای آئینی در گذر از حوادث پرنشیب و فراز تاریخی دگرگونی هایی یافته و رنگ و معنایی متناسب با آن دوره و مکان را به خود گرفته اند. این تحقیق با عنوان نمادگرایی و جایگاه جشن و شادی در ایران باستان با رویکردی اسطوره ای، دینی و تاریخی است. هدف از انتخاب این موضوع، در واقع نگاهی تاریخی به...

اساطیر و باور های دینی دو عنصر تفکیک ناپذیر هر جامعه انسانی می باشند که از اندیشه، احساسات و نگرش افراد آن جامعه سرچشمه می گیرند و آثار هنری، از ابتدای شکل گیری جوامع بشری، مهمترین تجلی گاه تفکرات انسانی محسوب می شدند. اسطوره، به دلیل داشتن لایه هایی تو در تو همواره از زبان نمادین برای برقراری ارتباط استفاده کرده است.لذا آشنایی با زبان نمادین اساطیر، کلید فهم باورهای اسطوره ایِ هر زمان و هر ملتی...

در ایران باستان زن مقام ارجمندی را دارا بوده و در تمام شئون زندگی با مرد برابری می کرده است. از نظر ریشه شناختی واژۀ زن از ریشه zan به معنی زایش و زائیدن که در زبان پهلوی به صورت zan و nārīg، در زبان سغدی wa/əδو در زبان فارسی باستان wadūیا wad و در زبان اوستایی Vantav و در زبان سنسکریت به شکل Vadhu به کار رفته است. منزلت و جایگاه والای زن در همه ادوار نمودی از اقتدار بانوان همراه با القاب و عنو...

افلاطون فیلسوفی است که از یک سو، از اسطوره و زبان اسطوره ای در آثار خود بطور مشبعی استفاده کرده است و از سوی دیگر، او یکی از جدیدترین منتقدان اسطوره و اندیشه اسطوره ای و شعر و شاعری در دوران باستان به شمار می رود. کسی که حتی آشنایی اندکی با اندیشه و آثار افلاطون داشته باشد، خود را با این پرسش مواجه می بیند که موضع حقیقی افلاطون در قبال اسطوره چیست و چگونه می توان میان این دو موضع او جمع کرد؟ آی...