با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تاسیس نظامی جدید، نظریه­پردازی دربارة حکومت اسلامی در اندیشه­های فقهی- سیاسی شیعه</st...

یکی از مفاهیم مهم در معرفت‌شناسی، مفهوم شاهد است. شاهد دلیلی است که نشان‌دهندۀ صدقِ گزاره­ای است که متعلقِ گرایش باوری شناسا است. در این مقاله می­خواهیم به چیستی شاهد بپردازیم. سه دیدگاه مهم در مورد چیستی شاهد وجود دارد: روان­گرایی، گزاره‌گرایی واقع‌نما و گزاره‌گرایی غیرواقع‌نما. در این مقاله، پس از طرح و بررسیِ ادلۀ دیدگاه­های سه‌گانه در چیستی شاهد، به این نظر رسیدیم که ادلۀ قوی‌تری به نفعِ روان­گ...

در دیوان بین‌المللی دادگستری اصحاب دعوی از آزادی در ارائۀ هرگونه دلیل، از جمله ادلۀ شفاهی، مانند شهادت و گواهی کارشناسی برخوردارند. با این‌حال، دیوان با ادلۀ شفاهی ارائه‌شده از سوی اصحاب دعوی با احتیاط ویژه‌ای رفتار کرده و صرفاً در شرایطی برای آنها ارزش اثباتی خاصی قائل شده است. در این مقاله ضمن بررسی آن‌دسته از پرونده‌های مطروحه نزد دیوان بین‌المللی دادگستری که در آنها اصحاب دعوی از شاهد یا شاه...

مشهور فقیهان امامیه معاملۀ تخمینی را سبب بطلان عقد بیع می‌دانند؛ حال‌آنکه امروزه در بسیاری از موارد، امکان آگاهی دقیق از مورد معامله فراهم نیست. نوشتار پیش‌ِرو با روشی توصیفی ـ تحلیلی و به‌شیوۀ کتابخانه‌ای،میزان اعتبار چنین ادعایی را نقد و بررسی کرده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد روایاتی که فقیهان برای بطلان بیع گزاف به آ‌نها استناد کرده‌اند، بر مدعای ایشان دلالت نداشته و اخص از مدعا هستند؛ افزون...

یکی از روش های تفسیری که در عصر حاضر به سبب کوشش های علامه طباطبایی و پس از وی آیت الله جوادی آملی مورد توجه قرار گرفت، روش تفسیری قرآن به قرآن است. برای اثبات حجیّت این منهج تفسیری ادلۀ متعددی نقل شده است. یکی از این ادله استناد به احادیث عرض است که در آن، قرآن میزان سنجش صحتِ روایات دانسته شده و لذا قرآن کریم در تبیین مراد خود بی نیاز از سنت تلقی شده است. با مراجعه به مجموع احادیث عرض و تشکیل خ...

یکی از مجازات ها در احکام اسلامی حبس می باشد که در زمره مجازات های تعزیری جای دارد و کمیت وکیفیت آن در گرو نظر حاکم شرع است.اقوال فقها در حبس تعزیری مختلف می باشد در این نوشته مد نظر است این دیدگاه واقوال مورد تطبیق ومقایسه قرار گیرد و در پایان دیدگاه قابل پذیرش با استناد به شواهد و قراین روایی، فقهی ارائه شود. حبس به دو قسمت حدی و تعزیری تقسیم می شود که حبس حدی مدت معینی دارد اما مدت حبس تعزی...

راه‌های تعدی از نص، بررسی علیت و ملاکات احکام و سازوکارهای کشف مقاصد شریعت، گفتمانی است برای پویایی شریعت که با دگرگونی موضوعات و تغییر در احوال و شرایط اجتماعی، چگونگی تغییرات در احکام را مشخص می‌کند. البته فهم‌پذیری غایات احکام، هرچند سبب بالندگی فقه است، ولی بدون ضابطه نیست. نوشتار حاضر، با بررسی نظرهای فقهای شیعه، ضمن تبیین مقاصد شریعت و ادلۀ اثبات مقاصد با ادلۀ نقلی و عقلی، روش‌های کشف مقا...

مفروض این مقاله آن است که جهانی شدن پدیده ای قدیمی و ادامهء همان فرایند مدرنیزاسیون جهان است.هرچند متعاقب فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به عنوان قطب رقیب و مزاحم ایالات متحده امریکا،روند جهانی شدن شتاب بیشتری به خود می گیرد و همین شتاب گیری آن را به عنوان پدیده کاملا جدیدی جلوه گر ساخته است.مؤلف دو نمونه و دو موج از جهانی شدن را مطرح نموده است:بر این اساس،واکنشها و پاسخهای فقه سیاسی در موج اول را ...

واکنش مناسب در برابر واقعه مجرمانه که از اهداف مهم نظام عدالت کیفری به شمار می­آید، در گرو فراهم آمدن عوامل متعددی است؛ اما این یک اصل بدیهی است که پیش از هر اقدام، لازم است وقوع جرم به معنای فعل یا ترک فعل پیش­بینی شده در قانون و ارتکاب آن از سوی متّهم، توسط مقام قضایی اثبات گردد. از این رو، قاضی را باید ملزم به انجام دو تکلیف کلّی دانست؛ نخست آن که واقعۀ مجرمانه را قانونمند اثبات کند، و دوم آن ...