این مقاله قصد دارد تا با بهره‌گیری از برخی آموزه‌های نقد ادبی مدرن و به ویژه تمهید "چندآوایی" میخاییل باختین به مقایسه‌ی گزیده متونی از ادبیات و درام معاصر ایران بپردازد. چندآوایی به عنوان ظرفیت بالقّوه متن برای تولید و تکثیر معنا این امکان را به خواننده می‌دهد تا با نگرشی نو رمان‌ها و نمایشنامه‌های ایرانی را تحلیل نماید. هدف اصلی این تحقیق کشف جلوه‌های چندآوایی در دو نمونه مطالعاتی نمایشنامه دا...

ادبیات، زیبایی‌آفرینی در زبان است و ادبیات تعلیمی، آن دسته از آثار ادبی را شامل می‌شود که با زبانی ادبی و هنرمندانه به تعلیم و هدایت انسان‌ها بپردازند. ادب تعلیمی در ایران یکی از پردامنه‌ترین انواع ادبی است؛ به‌طوری که اگر یک اثر ادبی کاملاً از نوع تعلیمی نباشد و در انواع حماسی، غنایی و یا نمایشی قرار گیرد، باز تعلیماتی در آن نهفته یا آشکار است. این مقاله پس از تحلیل ادبیات تعلیمی در قلمرو زبانی...

چکیده: یکی از راه های شناخت ادبیات یک سرزمین، نقد محتوایی آثار ادبی آن سرزمین است. در رساله ی حاضر به نقد سیاسی- اجتماعی نمایشنامه های فارسی با تکیه بر نمایشنامه های غلامحسین ساعدی پرداخته ایم. ساعدی از بزرگ ترین نمایشنامه نویسان ایرانی است که با وجود غلبه ی درونمایه های روانکاوانه در آثارش، کوشیده است این درونمایه ها را برای بیان مسائل سیاسی- اجتماعی زمان خود به کار گیرد و از این جهت آثارش بی...

این رساله نوعی مطالعه فرهنگیِ درام و اجرا محسوب می شود. مسئله آن، کشف دلایل عمده گرایش نظریه نمایشیِ غرب و رویکردهای بینافرهنگی تئاتر معاصر به سوی جلوه هایی از ادبیات و نمایش شرق، به ویژه ایران است. تحقیق حاضر قصد دارد تا با معرّفی یک الگوی نظری تازه، امکان مواجهه و قرائت انتقادیِ انگاره های ادبی و نمایشی ایران را فراهم کند. این انگاره ها قبل از آنکه مصادیقی ادبی یا نمایشی تلقّی شوند، اساساً به عنوان...

آنتون پاولویچ چخوف، نویسنده و نمایش نامه نویس روسی، تأثیر به سزایی در گسترش ادبیات جهان و از جمله ایران، داشته است. بسیاری از منتقدان و کارگردان های تئاتر ایران، بر این باورند که اکبر رادی، تحت تأثیر آثار آنتون چخوف و با گسترش دستاوردهای وی، نمایش نامه های منحصر به فرد و اصیلی نگاشته است. این مقاله به بررسی ویژگی های کلی نمایش نامه های رادی و چخوف می پردازد و ضمن مقایسة تفاوت ها و شباهت های کلی...

در میان نویسندگان معاصر ایران، صادق چوبک نیز فردی شناخته شده است. چوبک با خیمه شب بازی پا به صحنه ادبیات داستانی گذاشت در داستان نویسی ایران (دهه چهل) با خلق رمان تنگسیر موفق شد توانایی های خود را به گونه ای تردید ناپذیر به جامعه ادبی جهان، اثبات نماید. نگاه ناتورالیستی صریح، دقیق و جز نگر چوبک درتوصیف بی پرده فضا، موقعیت و شخصیت ، بعضی داستان های او را سرشار از قابلیتهای دراماتیک نموده است. به...

بهرام بیضایی ازجمله نویسندگان تأثیرگذار در ادبیات نمایشی ایران است. همة کوشش این نویسنده از ابتدا بر روی سه محور اسطوره، حماسه و تاریخ بوده است. وی با تلفیق این عناصر با درام، خالق آثار متنوعی در ادب معاصر فارسی است. بررسی متونی که ریشه در اساطیر ایران دارد از مناظر متفاوت حائز اهمیت است، به‌ویژه متونی که امروز نگاشته شده اما ریشه‌های خود را با گذشتة ادبی زبان فارسی حفظ کرده است. روایت آرش نوشت...

هنر نمایش در هند پیشینه‌ای کهن دارد. ادبیات نمایشی سنسکریت در بستر سنتی منظم شکل گرفته و تا سده‌های متمادی تداوم یافته است. خاستگاه‌های اصلی این هنر در شبه قاره عبارتند ‌از سرودهایی گفتگووار در وداها، مناسک ودایی و سنت حماسه‌خوانی‌، و هنرهای مرتبطی چون رقص و موسیقی نیز در پیدایش و گسترش آن مؤثر بـوده‌اند. ممکن است نمـایـش‌های یونانی نیز بر ادبیات نمایشی سنسکریت اثری گذاشته باشد. در بررسی مختصر ...

این مقاله درباره اقتباس سینمای ایران از ادبیات داستانی معاصر است و سعی دارد تا با نگاهی آماری به مساله آثار سینمایی اقتباس یافته از ادبیات داستانی معاصر ایران، به بررسی رابطه این دو رسانه در چند سال گذشته بپردازد و با تمرکز بر روی آثاری که در طی این چند سال، بازتاب این گونه سینمایی بوده اند، نویسندگان و کارگردانان مؤثر در این روند را معرفی کند. یکی از آثار قابل قبول در این زمینه، فیلم سینمایی «...

ادبیات نمایشی مسلمانان قفقاز (جمهوری آذربایجان کنونی) تأثیر شگرفی بر ادبیات نمایشی ایران گذاشته است. پژوهش حاضر، خوانشی است اجتماعی-تاریخی از آثار کمدی نمایشنامه نویسان بزرگ قفقاز که سیر تحول مضامین و ساختار کمدی های قفقاز را بر اساس مفهوم هویت دنبال می کند و ارتباط آن را با استعمار روسیه، قومیت گرایی و انقلاب اکتبر مورد بررسی قرار می دهد. در این پژوهش هویت را همچون دیالکتیک خود و دیگری در نظر ...