این مقاله با هدف تبیین جریان روشنگرایی تاجیک به نگارش درآمده است. در اواخر سدۀ نوزدهم و اوایل سدۀ بیستم میلادی مبارزۀ ملی- آزادی‌خواهی مردم تاجیک به مرحله‌ای نو رسید و در تفکر مردم دگرگونی‌های انقلابی به‌وجود آمد. این مسئله به‌نوبۀ‌خود سبب شد که روشن‌فکران به طرز زندگانی فرنگیان با چشم عبرت بنگرند. یکی از این روشن‌فکران که به همت او ادبیات روشنگرایی تاجیک عرض وجود کرد، احمد مخدوم دانش است. وی ب...

با توجه به این‌که شناخت و بررسی ادبیات فارسی در بیرون از مرزهای کشورمان، به منظور پاس‌داشت و اشاعۀ آن، امری ضروری به نظر می‌رسد، در مقالۀ حاضر، منظومۀ تعلیمی-غنایی «حسن ارابه‌کش» از شاعر بنام معاصر تاجیک، میرزا تورسون‌زاده (1911م-1977م)، مورد ارزیابی قرار گرفته است. از آنجا که شاعر مذکور یکی از نمایندگان مکتب ادبی رئالیسم سوسیالیستی تاجیکستان است، شعر او اغلبِ ویژگی‌های این مکتب را دارا است که د...

کولاب یکی از شهرهای باستانی کشور تاجیکستان است که در طی قرن های گذشته خاستگاه شخصیت های بزرگ علمی، فرهنگی و ادبی بوده است. در چند دهۀ اخیر نیز از این منطقه شاعران و نویسندگان جوان وارد عرصۀ ادبیات شده اند. این ادیبان پروردۀ زمان استقلال بعد از فروپاشی شوروی هستند؛ بدین سبب موضوع و مسئله های مورد تصویر ایجادیات این ادیبان با جریان هایی که در کشور صاحب استقلال تاجیکستان رخ می دهد، به شدت در ارتبا...

بنیاد جمله در هر زبان عبارت از تلفیقی از مجموعه‌ای از واژگان در یک پیوستار ساختاری و معنایی است. بی‌توجهی به این ساختار منطقی خودبه‌خود به ناهنجاری در زبان و گفتار منجر می‌شود؛ با این رویکرد مقالۀ حاضر به مقایسۀ زبان مطبوعات با زبان ادبی پرداخته و تلاش کرده است که عیاری برای میزان ارزیابی آن ارائه دهد. با دقت در زبان وسایط اخبار عامه که منعکس‌کنندۀ زبان ادبی تاجیک است، می‌توان دریافت که عواملی ...

ادبیات تطبیقی از پایه¬های نقد جدید ادبی به شمار می¬آید که زمینه را برای خروج ادبیات بومی¬¬ از انزوا و عزلت فراهم کرده و آن را در معرض افکار و اندیشه¬ها قرار می¬دهد. غزل یکی از انواع شعر غنایی است که مضمون عشق در آن به گونه¬ای بارز، به کارگرفته شده است. هیچ پدیده یا اثر ارزشمند علمی و ادبی و صنعتی و ... پدید نیامده، مگر اینکه پای عشق در میان باشد. عشق در زندگی نازک الملائکه و نیما یوشیج نیز جریا...

این پایان نامه به منظور بررسی جایگاه "حماسه" در "ادبیات معاصر فارسی" فراهم آمده و مطالب اصلی آن در پنج بخش تنظیم شده است : بخش اول و دوم، به ترتیب با عنوان "حماسه چیست ؟" و "تفکر ادبیات معاصر" مقدمه ای است برای ورود به مبحث اصلی و بخش سوم و چهارم به ترتیب با عناوین "حماسه در دوره مشروطیت و نیما" و "حماسه در ادبیات انقلاب اسلامی" به آن دسته از آثار ادبی دوران معاصر می پردازد که از جنبه یا جنبه ه...

پیوند ادبیات فارسی و عرب که هر دو از مواریث شکوهمندی برخوردارند، بر کسی پوشیده نیست. مشترکات دینی و آمیختگی های فرهنگی که زیر سایه تعالیم آسمانی اسلام و مضامین قرآنی به وجود آمده است، از مهم ترین عواملی است که زمینه های پیوند این دو حوزه زبانی را فراهم کرد. اما زمانی که ادبیات فارسی و عرب از شکوه گذشته¬اشان فاصله گرفتند و ایرانیان و اعراب هم¬چنان آثار ادبیات کلاسیک را مایه تفاخر خود می دانستند،...

در این پایان نامه با عنوان "بازتاب مسائل اجتماعی در شعر فروغ فرخزاد و سیمین بهبهانی" موضوعات جامعه شناختی در اشعار دو شاعر برجسته ی معاصر بررسی می شود. در این پژوهش بر هشت هدف اساسی مبتنی است : 1- درآمدی بر رشته ی کاربردی، وسیع و نوپای جامعه شناسی ادبیات. 2- شناخت بخشی از ادبیات امروز. 3- تبیین نگرش عمیق، اندیشه و آرمانهای بلند فروغ و سیمین. 4- شناساندن عناصر زنده و پویا از ادب شاعران مع...

امروزه نگارش شرح حال با پیشرفت هایی همراه گردیده، و در پی نگارش شرح حال ادیب به قلم خود او، فنی جدید در ادبیات پدید آمده که خودنوشت نام دارد. تفاوت خودنوشت با زندگی نامه آن است که خودنوشت، بر محور «من» می گردد و نویسنده درون خویش را به بیرون ارائه می کند، اما نگارش زندگی نامه ها، بدون وارد کردن «خود»، برپایه ی مستندات و یا مشاهدات و ملاحظات صورت می پذیرد، و در آن ها پدیدآورنده و شخصیت اصلی مطاب...

در ادبیات داستانی معاصر، صادق هدایت، یکی از چهره های چند وجهی است.در آثار او، نگرش به زن وبازتاب این عنصر زایای خلقت، سبب شده، وی را زن ستیز قلمداد کنند؛ اما با تعمق در آثارش و با توجهبه مسائل روانشناختی، تربیتی و اجتماعی شخصیت های داستان هایش، شاید دیگر وی زن ستیز معرفینشود. در این مقاله، به بررسی جنبه های ناشناخته ی سیمای زن در آثار این نویسنده پرداخته شده و نتیجهنشان داد که، وی نه تنها زن ست...