در مسیر انعقاد قراردادهای الکترونیکی، بسیاری از مسائل حقوقی متصور در فضای واقعی قابل طرح هستند. به گونه ای که، احکام یکسانی بر هر دو حالت فیزیکی و الکترونیکی مترتب می شود و فقط گاهی شیوه ی ظهور این مسائل متفاوت است؛ با وجود این، گاه مصادیق جدیدی مطرح می شوند که تحقق آنها در فضای واقعی متصور نبوده و فقط با توجه به ماهیت فضای مجازی، مختص قراردادهای الکترونیکی هستند. یکی از مواردی که تنها شیوه ی ظ...

مسئلۀ تصویب (واقع انگاری احکام تمام مجتهدان) و تخطئه (مطابق با واقع بودن یکی از احکام مجتهدان) از مسائل اختلافی میان اصولیان مسلمان است. در اینکه کدام مذهب و مسلک طرفدار تخطئه یا تصویب است، بیان روشنی وجود ندارد. آنچه در نوشته های اصولی امامیه مشهور بوده، انتساب مبنای تخطئه به امامیه و تصویب به اهل سنت است. پس از مراجعه به منابع معتبر اصولی اهل سنت، نمایان می شود که این انتساب با این کلیت، دور ...

در میان انسان ‌ها، علاوه بر «مرد» و «زن»، افراد دیگری نیز وجود دارند که هم اندام مردانه دارند و هم اندام زنانه که به آنان «خنثی» گفته‌ می‌ شود. پرسشی که همواره وجود دارد، این است که آیا این گروه از افراد، در واقع مرد هستند یا زن؟ و یا نه مرد هستند و نه زن، بلکه جنسیتی ثالث‌ دارند در مقابل زن و مرد؟ با توجه به اینکه هر یک از مرد و زن، تکالیف و احکام خاص خود را دارند (اگرچه در برخی از موارد احکام...

دین اسلام کامل ترین دین الهی است و دارای برنامه ای جامع برای رساندن بشر به سعادت در دنیا و آخرت است. احکام آن در عین آنکه پر نغز و آکنده از حکمت است، از ویژگی انعطاف پذیری و سادگی برخوردارند و بدان گونه نیستند که مکلف را در سختی و تنگنایی قرار دهند. خداوند (تعالی) ، هدف از تشریع احکام را آسودگی و راحتی بند گان ذکر نموده، نه مشقت و سختی آنان. نبی اکرم (ص) نیز، از شریعت اسلامی با عنوان « سمحه و س...

دولت تجزیه طلب !     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه   خلاصه   یکی از سؤالاتی که در ارتباط با الزامات دولت نسبت به شریعت وجود دارد، چگونگی ارتباط احکام مختلف شریعت با هم است. در دیدگاه متفکران اسلامی، این احکام کاملاً با هم مرتبط می‌باشد و نگاه صحیح نگاهی است که همه آنها را با هم ببیند. در منابع دینی نیز شواهد فراوانی بر این ارتباط ...

فرد مکلف حتی پیش از مرگ (حال احتضار) نیز احکام و آدابی را متوجه خود می‌‌بیند که البته این احکام و آداب شامل پس از مرگ او اعم از مرحله آماده‌‌سازی برای دفن، تدفین و پس از تدفین (مراسم بزرگداشت و ترحیم) نیز می‌‌شود. این احکام البته به فراخور هر فرهنگی گاه دستخوش انحرافاتی نیز گردیده‌‌اند که ضرورت اقتضا می‌‌کند این احکام به طور اصیل بیان گردد و البته پالایش در اعتقادات جاری عوام صورت گیرد. علاوه ب...

در این مقاله مفهوم وظیفه در اخلاق کانت را از سه منظر معناشناسی، معرفت‌شناسی و وجودشناسی مورد بررسی قرار داده‌ایم. به‌لحاظ معناشناسی وظیفه عملی است که شخص به انجام آن ملزم می‌شود. الزام، ضرورت یافتن یک فعل اختیاری تحت دستور عقل است. از منظر معرفت‌شناختی، عقل منشأ احکام و وظایف اخلاقی است؛ احکام اخلاقی، احکام تألیفی پیشینی هستند و امر مطلق راه تشخیص وظایف اخلاقی خود است. به عقیدۀ کانت، عقل کاشف ا...

کانت معتقد است در احکام تألیفی، به امر سوم یا واسطه ای نیاز است تا محمولی که بیرون از مفهوم موضوع است و به عبارت دیگر، مندرج در مفهوم موضوع نیست، به نحو مرتبط و ضروری به موضوع حمل کنیم. این مسأله در مورد احکام تألیفی پیشینی به صورت معمایی ظهور می کند؛ زیرا این احکام، فاقد هرگونه محتوای تجربی بوده و بنابراین برخلاف احکام تألیفی پسینی، نمی توان برای آن ها ازشهودهای تجربی به عنوان امر سوم سود جست....

فیلسوفان اسلامی، فلسفه را علم به وجود دانسته و پرسش محورین آن را پرسش از وجود معرفی می کنند. در این میان، صدرالمتألهین با نگاه ویژه ای به مسئلة وجود نگریست و آن را بنیاد فلسفه خود قرار داد. اما این مسئله، در مغرب زمین روی به فراموشی نهاد و از صحنة فلسفه کنار رفت یا دست­خوش تفسیرهای نادرست قرار گرفت و عملاً کارایی معرفتی خود را از دست داد. این پرسش، بار دیگر در سدة اخیر توسط هایدگر، به عنوان بنیا...

مقاله ی حاضر به بررسی نقش زمان و مکان در اجتهاد می پردازد. مقتضیات زمان و مکان در تعیین موضوع احکام نقش اساسی دارند و موضوعاتِ احکام به مثابه علت برای حکم است. از این رو نظریه های مختلفی درباره ی تأثیر زمان و مکان بر احکام شرعی وجود دارد. جهت گیری این نوشتار بررسی مفهوم زمان و مکان و نقش این دو، در اجتهاد است که موجب پویایی فقه در همه زمان ها و مکان ها می گردد و چنین رویکردی اهمیت پرداختن به این...