پژوهش حاضر به بررسی بازداری در ساختواژه زبان فارسی در چارچوب ساختواژه واژگانی می پردازد. بازداری پدیده ای در ساختواژه زبان است که ارتباط نزدیکی با زایایی فرایندهای ساختواژی دارد. زبان شناسان زیادی تاکنون به مسئله زایایی فرایندهای ساختواژی و محدودیت های آنها پرداخته اند و اصطلاح بازداری را برای آن محدودیت ها در نوشته های خود به کار برده اند. هیچ یک از پژوهش هایی که تاکنون در مورد بازداری یا محدو...

abstract چکیده اهمیتی که درک درست از چگونگی ذخیره سازی واژگان مشتق در ذهن انسان و دانستن روشی که برای درک و تولید این گونه واژه ها به کار می رود امری انکار ناپذیر است. همان گونه که چامسکی در نظریه دستور زبان زایشی خود اشاره کرده است، دانستن تعداد محدودی از قوانین می تواند منجر به تولید تعداد نامحدودی ساختار جدید شود. این نظریه را می توان به قوانین ساخت شناسی زبان بسط داد که در نتیجه آن، د...

اختراع ماهواره و کاربرد آن در فناوری پخش برنامه، تحول اساسی در فعالیت سازمان های پخش رادیویی و تلویزیونی ایجاد کرد. از یک سو قلمرو جغرافیایی پخش برنامه را افزایش داد و تا حدودی محدودیت ها و مشکلاتی را که برای ارسال سیگنال از جمله عدم امکان دریافت سیگنال در مناطق صعب العبور کوهستانی یا جنگلی را، رفع کرد. از سوی دیگر کاربرد ماهواره ها در ارسال سیگنال منجر به سوء استفاده توزیع کنندگانی شد که سیگنا...

در این مقاله، فرایند اشتقاق در دو گونۀ علمی و محاوره­ای زبان فارسی مورد بررسی قرار گرفته و سعی می­شود با بررسی و مقایسۀ تعداد مشخصی واژۀ مستخرج، تصویری از میزان و چگونگی عملکرد فرایند اشتقاق در دو گونۀ مورد بررسی به دست داده شود. برای این منظور پس از استخراج واژه­های مشتق متعلق به دو گونۀ علمی و محاوره­ای زبان فارسی و تجزیه و تحلیل آنها مشخص می­شود اولاً نظام واژه­سازی اشتقاقی در هر دو گونۀ مورد...

وندها در یک زبان ، شبکة گسترده ای از عناصر واژقاموسی اند ( ( morfolexical که از دو پایه ، یکی مرجعی که تشکیل دهندة ریشة پسوندها و دیگری ارجاعی که کنه را تشکیل می دهد ، ساخته شده اند . درهم آمیختن این دو ، انگیزه ای برای پیوند واجی در یک واژه است که مفهومی را در خود دارد . هدف از این مقاله ، بررسی همانندی ها و ناهمانندی های کارکردی این گونه پسوندها در دو زبان فارسی و اسپانیایی با بهره گیری از رو...

چکیده از دیر باز، اگر چه شاعران در تنگنای وزن و قافیه گرفتار بوده اند؛ اما دقت در بارِ معنایی واژه ها و تلاش در به کارگیری بهترین کلمات، آنها را قادر ساخته است تا بیش از نثر نویسان خلاقیت لغوی و ترکیبی داشته باشند. شاعر با ایجاد لغات جدید یا استفادۀ نو از همان لغات گذشته؛ اولا در غنای کلام خویش کوشیده است و ثانیا در دو بخش خلق لغات جدید و ایجاد معانی متعدد برای آنها، زبان سرزمین خویش را زنده و پ...

یکی از وجوه شیوایی و بلاغت زبان مولوی عنصر ترکیب‌سازی است. پژوهشگران بیشتر به ادراک رموز عرفانی مثنوی توجه کرده و از روساخت و زبان مثنوی اشاره‌وار گذشته‌اند. یکی از فنون مولوی در انعطاف‌بخشی به صورت کلام و باروری موسیقی کناری، به‌کارگیری ترکیب‌های بکر اشتقاقی در جایگاه قافیه است. بیشتر ترکیب‌های برساختة او در مکان قافیه به پیروی از اصل برجسته‌سازی با قاعده‌افزایی‌ها و هنجارگریزی‌های مخصوص است ک...