مباحث اخلاقی از نگاه فلسفی از دیرباز در تفکرات اندیشمندان اسلامی خصوصأ ابن مسکویه مطرح بوده است که تحت تأثیر تفکرات ارسطو بوده است با الهام از اندیشه های اسلامی تلاش برای بازسازی آن نموده است از طرفی اشخاصی مانند ملامحسن فیض کاشانی تلاش کردند تا وجهه اسلامی و روایی مباحث اخلاقی را تقویت نمایند و از آنجائیکه هر انسانی به حکم انسان بودن دارای وجدان می باشد و یکی از جنبه های وجدان در انسان وجدان ا...

مسألۀ اصلی این پژوهش تحلیل چیستی سعادت از دیدگاه مسکویه، و روش تحقیق آن توصیفی‌ـ‌تحلیلی است. مسکویه سعادت را به عنوان خیر و کمال در قیاس با صاحب‌اش تعریف می‌کند. بر این اساس یک وابستگی و پیوستگی میان خیر و کمال و سعادت برقرار می‌کند. او برای خیر دو تعریف ارائه می‌دهد و آن را به اقسام مختلفی مثل خیرات شریف، ممدوح، مطلق و غیرمطلق، عام و... تقسیم می‌کند. از تأمل در برخی از این اقسام این پیوستگی به...

شناخت مولفه‌‌‌‌های فرهنگی تاثیرگذار بر ‌‌‌تاریخ‌نگاری مسکویه، مستلزم آن است که وی را نه صرفا در پیوند انتزاعی با حکمت عملی، بلکه در پیوند انضمامی ‌با بستر تاریخی یعنی از منظر فرهنگی و پایگاه سیاسی و اجتماعی‌ وی به عنوان درباری تحلیل کنیم تا ‌‌‌تاریخ‌نگاری او را در این مناسبات درک کنیم. بر این اساس در مقاله حاضر، از نظریه ‌‌‌تاریخ‌گرایی نوین استفاده شده است. مطابق این نظریه، منتقد تاریخی در خوا...

مشارکت به معنای(participation ) از جمله مفاهیمی است که رویکردهای مختلفی آن را مورد کنکاش قرار داده‏اند. در شایع‏ترین رهیافت نظری که بر مبنای الگوی خاصی از رفتار سیاسی شهروندان ارائه شده است، مشارکت به سه نوع فعال، منفعل و خنثی تقسیم گردیده است. صرف نظر از این که بر اساس ایده واقع گرایی، تقسیم قابل قبولی است؛ اما هم به مبانی و پیش فرض‏ها و هم به الگوی رفتاری و هم به انحصار موارد آن، ایراداتی وار...

اندیشمندان مسلمان در عرصه حکمت عملی، نظریه هایی برای تبیین و تفسیر پدیده های فرهنگی، مطرح نموده اند که قابلیت و ظرفیت فراوانی برای به کار گیری در عرصه علوم اجتماعی دارد. مسکویه اندیشمند ایرانی قرن چهارم و پنجم قمری، از جمله فیلسوفانی است که با رویکردی اخلاقی به بررسی معنا، رذایل، فضایل و ارزش های اخلاقی، سنن و تاثیر آن بر کنش متقابل پرداخته است. در این مقاله با روش تحلیلی به دنبال استخراج و تدو...

هدف این مقاله استخراج «الگوی خود تربیتی» از آثار تربیتی فیلسوفان مشاء و نیز بررسی سیر تحولات آن است. افزون بر این، تعیین مبانی و ساختار این الگو و بررسی نقاط قوت و ضعف آن نیز مورد نظر است. این تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی و روش تجزیه و تحلیل آن نیز تفسیری - استنباطی است. این تحقیق مشخص کرد که نخستین بار در آثار فارابی به صورت ضمنی الگویی برای خود تربیتی ارائه شده و سپس توسط مسکویه، ابن سینا و خوا...

پژوهشگران متأخر با توجیه تناقضات و اغماضِ ابهامات موجود در منابع ، أخبار ولاه خراسان را به مورخ قرن چهارم هجری ابوعلی حسین بنژ احمد سلّامی بیهقی نسبت داده‌اند که کتابی با عنوان النتف والطرف نیز به وی منسوب است. تا‌کنون هیچ یک از این دو اثر به دست نیامده است. پژوهش حاضر به بررسی انتساب النتف و الطرف به ابوعلی سلّامی اختصاص دارد تا در پرتو آن برخی از کاستی‌های تحقیقات جدید برطرف شود. همچنین برای معر...

در این مقاله سعی شده است تا اطلاعات پراکنده­ای که در متون مهمّ تاریخی و رجالی دربارۀ ابوعلی سیرجانی یافت می­شود، طبقه­بندی تنقیح و تحلیل شود و یک تک‌نگاری  از زندگی و فعالیّت­های فرهنگی و معنوی او به دست داده­شود. ابوعلی، حسن بن محمد بن احمد سیرجانی کرمانی از محدّثین و صوفیان و زاهدان قرن پنجم هجری است. سیرجانی در سال 408 هـ. ق متولّد شده و در 495 هـ.ق وفات یافته­است. وی ساکن بغداد بوده و سفرهای بس...

در طبِ امروز از تب به عنوان یک symptom و sign یادشده و تب را حاصل تغییر درجه حرارت در هیپوتالاموس می دانند. تب عبارت است از افزایش درجه حرارت در نتیجه افزایش درجه ثابت در هیپوتالاموس. در بسیاری از موارد علت تب شناخته نشده که تحت عنوان FUO تعریف می شود. در طب سنتی نیز تب یک علامت شناخته شده بوده که تحت عنوان حمی و حمیات از آن یاد می گردد. مبحث حمیات یکی از گفتارهای مهم ابوعلی سینا بوده که به طور ...

امین الاسلام ابوعلی طبرسی، از جمله‌‌ی شخصیت‌‌های قرون 5 و 6 هجری است که در حفظ و پویایی اسلام و مکتب شیعی و رفع تنش‌‌ها و مناقشات مذهبی تأثیرگذار بوده است. پرسش اساسی پژوهش حاضر این است که آیا اندیشه‌‌ی سیاسی ابوعلی طبرسی تحت تأثیر شرایط حاکم برزمانه‌‌ی خود و تشدید اختلاف‌ها و ناملایمات عصر وی با رویکردی ائتلافی ارائه شده است؟ این پژوهش با بهره‌گیری از مدل تحلیل توماس اسپریگنز ـ که معطوف به بحر...