تاسیس و قدرت گیری حکومت شیعی– ایرانی آل بویه را می توان ، به طور مستقیم از نتایج نهضت علویان دانست . دوره ی حکومت آل بویه (321-448ق) یکی از دوره های متمایز و برجسته در تاریخ ایران می باشد. یکی از ویژگی های برجسته آل بویه توجه به شیعیان و احیای شعائرشیعه بود.به طوریکه شیعیان برخلاف دوره های قبل اجازه تظاهر علنی به عقایدشان بدون نیاز به تقیه رایافتند.هرچند دراین دوران تشیع امامی، مذهب رسمی حکوم...

با بررسی نقلیات مورخان مشهور (ابن‌سعد در الطبقات الکبری، بلاذری در انساب الاشراف، یعقوبی در تاریخ یعقوبی، طبری در تاریخ الرسل و الملوک و مسعودی در مروج الذهب)، می‌توان به ‌گزینشی بودن گزارش ایشان از حیات ائمه(ع) و تلاشی که برای تأثیر بر ذهنیت مخاطبان انجام‌گرفته، رسید. فضائل ائمه(ع) نیز از این رویکرد مستثنا نیست. در این مقاله به بررسی چگونگی انعکاس فضائل ائمه(ع) و اینکه این امر چگونه قابل‌تحلیل...

پس از تعریف تقیه، این موضوع در روایات و کتب فقهی شیعه واهل سنت مورد بررسی قرار گیرد،و همچنین سعی شده تقیه در قرآن که از ادله مشروعیت تقیه می باشد همراه با نظرات مفسران شیعه و سنی نیز بیان شود . همچنین ادله دیگر همچون فطرت ، عقل ، سیره متشرعه ،... مورد بررسی قرار گرفت . تاریخ تقیه و تقیه در زمان معصومین (ع) از زمان پیامبر اکرم (ص) تا زمان غیبت امام زمان و تا زمان حال بررسی شده است فلسفه تقیه ...

شیعه امامیه که یکی از جریانهای جدی در دین اسلام است، به عنوان یک مذهب اسلامی و با توجه به حجم تولیدات اندیشه‌ای، از جایگاه مهمی برخوردار است. در این زمینه حضور امامان شیعه طی 250 سال، بر تولید گسترده و عمیق اندیشه این مذهب، تأثیر شگرفی گذارده است. از طرفی با توجه به جایگاه این مذهب، نحوه تعامل آن با مذاهب دیگر اسلام بر کیفیت مناسبات و همبستگی اجتماعی جهان اسلام بسیار مؤثر است. از این رو در این ...

غالیان شیعه با عنوانهای متعدد در کتب فرق مورد توجه قرار گرفته‌‌اند و عقاید و افکار ایشان، شرح و توضیح داده شده است. از جمله آنها، می‌توان به عَزاقِریه یا شَلمَغانیه اشاره کرد که منسوب به محمد بن علی شلمغانی است. در این نوشتار، به روش توصیفی ـ تحلیلی، افکار و اندیشه‌های غالیانه این شخص مورد بررسی قرار می‌‌گیرد. بنابراین با توجه به عقاید اباحی‌گری و غیراسلامی شلمغانی، نمی‌توان این عقاید غالیانه را من...

بحث رهبری شیعه یکی از مسائل بسیار مهمی است که پس از رحلت امام حسن عسکری (ع) در میان شیعیان به صورت یک بحران در آمد ؛ به طوری که در مدت زمانی پس از رحلت ایشان حدود بیست فرقه شکل گرفت . اما در دوران غیبت صغری عده ای از افرادی که در ابتدا و افراد برجسته ائمه عسکریین (ع) بودند ، پس از مدتی فعالیت «مدعی رهبری شیعه » شدند . دغدغه ی اصلی پژوهش این است که سهم پایگاه های انگیزشی سیاسی ، اقتصادی و دینی...

اخباری وجود دارند که قبول و فهم آنها، نه از طریق رعایت اصول عقلائیِ محاوره و نه برای همه، بلکه برای مخاطبانی با درجه‌ی معرفتی خاص ممکن می‌شود؛ این اخبار در زبان روایات، به «صعب مستصعب» وصف شده‌اند. و محدّثان شیعه در کتب خود این روایات را با اسناد و تعابیر مختلف ذکر کرده‌اند. فهم پاره‌ای از این روایات تنها برای سه گروه «فرشتگان مقرب»، «انبیاء مرسل» و «بندگانی که قلوبشان بر ایمان آزموده شده است»، م...

اخباری وجود دارند که قبول و فهم آنها، نه از طریق رعایت اصول عقلائیِ محاوره و نه برای همه، بلکه برای مخاطبانی با درجه ی معرفتی خاص ممکن می شود؛ این اخبار در زبان روایات، به «صعب مستصعب» وصف شده اند. و محدّثان شیعه در کتب خود این روایات را با اسناد و تعابیر مختلف ذکر کرده اند. فهم پاره ای از این روایات تنها برای سه گروه «فرشتگان مقرب»، «انبیاء مرسل» و «بندگانی که قلوبشان بر ایمان آزموده شده است»، م...

با آن که قرآن سیمای خود را در آین? دیده و دل بشریت، تصویر یک منادی وحدت و پیوند بخش جامع? انسانی فرا می نماید، حاشیه هایی پر چون و چرا از پارینه ترین روزگار از سوی مسلمانان، سای? سختْ سنگین خود را بر این کتاب آسمانی افکنده که یکی از آن ها، فراوانی و گوناگونی قرائات و اختلاف آن ها است. این پدید? ناخجسته در درازنای تاریخ، مباحثی تلخ و تند را در پی آورد و به گسستگی و درگیری مسلمانان انجامید؛ گسستگی...

علم لدنی از اختصاصات و ویژگی‌های مهم ائمه شیعه است. مطابق منابع روایی و اسناد تاریخی امام زین‌العابدین(ع) نیز به‌عنوان چهارمین امام منصوص شیعه از علمی سرشار برخوردار بوده است. حال آنکه متکی بر صفات اخلاقی ایشان بیشتر محققان بر ابعاد اجتماعی و منش‌های فردی وی تأکید کرده‌اند. اما با رجوع به منابع متقدم می‌توان دریافت آن حضرت با احراز جایگاه امام، مفسر و محدث، ضمن گره‌گشایی از مسائل دینی مختلف با ...