تبیین نقش اسباب نزول در تفسیر قرآن و تعیین حوزه‌هاى کاربرد آن در فهم معانى آیات است. یکى از دانشهاى مورد نیاز مفسّر، علم اسباب نزول است. آشنایى با موقعیّت زمانى، مکانى، فردى و اجتماعى نزول آیه‌اى یا بخشى از آیات، این امکان را به مفسّر مى‌دهد تا حقایق و معارف وحى را در زمینه‌هاى پیشینى و مقارن با آن مورد بررسى، تحلیل و نتیجه‌گیرى قرار دهد. از سوى دیگر، اسباب نزول در فهم مقاصد و اسلوب تعابیر قرآن ک...

یکى از راه هاى شناخته شده در نظام هاى مختلف حقوقى براى دریافت مستقیم آراى عمومى است که در قانون اساسى جمهورى اسلامى ایران و نیز در فضاى سیاسى کشور مورد توجه واقع شده است. براى پاسخ به این سؤال که «آیا موضوع همه پرسى هم باید از نظر مغایرت با موازین اسلامى و اصول قانون اساسى مورد بررسى شوراى نگهبان قرار بگیرد یا نیازى به این کار نیست»، ناچار به آشنایى با تعریف، اهداف و گونه هاى مختلف همه پرسى هست...

در میان انواع شعر امروز فارسى، غزل پست‏مدرن جدیدترین دستاورد از این نوع به شمار مى‏آید. این شیوه به دلیل ویژگى‏هاى خاصى هم‏چون ساختارشکنى‏هاى برآمده از رویکرد پساساختگرایى، چندصدایى بودن، بازى‏هاى زبانى و تمایزگرایى، به همراه نگاه متفاوت و کشف دنیایى جدید، در میان دیگر گرایش‏هاى شعر روزگار ما بارز و برجسته شده است. نکته این جاست که در باب غزل پست‏مدرن چندان بحث و تحقیقى صورت نگرفته است و در میا...

آخر شاهنامه، سومین مجموعه شعر مهدى اخوان ثالث و دربردارنده سروده‏هاى او در میان سال‏هاى (1335 تا 1338 ه .ش) است که اغلب در قالب نیمایى سروده شده‏اند. در این مقاله، هنر سازه‏هاى زبانى به‏کاررفته در مجموعه آخر شاهنامه بررسى مى‏شود؛ هدف از این بررسى، تعیین و توصیف عناصرى است که در تشخّص و برجستگى زبانى و ادبى سروده‏هاى این مجموعه، مؤثّر بوده‏اند. در این راستا، سى‏ودو سروده، مطالعه و بررسى و سازه‏هاى...

آخوندزاده متأثر از ادبیات غرب، ب هخصوص فرانسه، با جریان نوگرایى آشنا شد و با نگارش آثارى انتقادى و ادبى، در تحول اجتماعى ایران کوشید. او که به زبان روسى آشنایى کامل داشت، با مطالعة آثار « پوشکین » ،« بلینسکى » ، «گوگول» و...، با اندیشه هاى ولتر به صورت غیرمستقیم آشنا شد، و در خلق نمایشنامه هایى کمیک از «مولیر»  تأثیر پذیرفت و توانست با خلق نمایشنامه هایش، تحولى در ادبیات فارسى و نقد تاریخى و اد...

بررسى صحّت و سقم نظریه تأثیر متقابل فردى و اجتماعى اعمال ناشایسته و شایسته از دیدگاه قرآن است. ذهن انسان در فراز و نشیب‌هاى زندگى با این سؤال مهم روبرو است که آیا اعمال خوب و بد انسان در زندگى آینده او نقش به سزا دارد یا خیر؟ نویسنده براى پاسخ به این سؤال به سراغ قرآن رفته و پس از آمارگیرى و تقسیم‌بندى آیات اعمال در قرآن به اعمال صالح - 78 مورد - و اعمال طالح - 122 مورد - ، به بررسى آیات پیامد ا...

 ذکر نمونه‌هایى از فضائل و مناقب اهل بیت پیامبر (ع) از تفسیر "مفاتیح الأسرار و مصابیح الأبرار" اثر محمد بن عبدالکریم شهرستانى (548 - 479 ق.( است. او از فلاسفه مسلمان و امام در علم کلام و ادیان و مذاهب بود. در اشعرى بودن شهرستانى در اصول و شافعى بودن در فروع، غلو در تشیع، اسماعیلى بودن، تمایل به فلسفه و یا مخالفت با آن، اقوال گوناگون وجود دارد، ولى با تأمّل در تفسیر او عشق و ارادت وى نسبت به خاند...

 تبیین ابعاد گوناگون جایگاه اجتماعى زنان در حیطه باورهاى دینى و نیز در ارتباط با آیه قوّامیّت است. قرآن در رابطه با مشارکت اجتماعى زنان نه با نگاه سنتى موافق است و نه با نگاه فمینیستى بلکه حضور زن را در تمام عرصه‌هاى اجتماعى مشروع مى‌داند. از سوى دیگر، دغدغه‌هاى ناشى از گرایشهاى طبیعى زنان و مصالح خانواده سبب محدودیت حضور او در عرصه فعالیّت‌هاى اجتماعى مى‌شود. بسیارى از آیه »الرجال قوامون على النس...

 نگاهى تطبیقى به تفسیر طبرسى و هرمنوتیک با نحله‌هاى متفاوت آن و ذکر همانندى‌ها و ناهمانندى‌هاى تفسیر طبرسى و هرمنوتیک است. مرحوم طبرسى دو تعریف از تفسیر عرضه مى‌دارد. یک تعریف، ایشان را مؤلف‌گرا نشان مى‌دهد که براى خواسته‌هاى مخاطب ارزشى قائل نیست، براین اساس ایشان با هرمنوتیک شلایر ماخر، دیلتاى و هرش همراه است. از جهت موضوع نیز میان تفسیر مورد نظر طبرسى با هرمنوتیک ناسازگارى وجود دارد. موضوع ت...

در دنیاى پیچیده امروز، بشر براى حل مشکلات پیش رو، نیازمند دیدگاه‌هاى جامع است. در این میان، فقط مطالعات بین‌رشته‌اى است که موجب مى‌شود محیط پیرامون افراد، به‌خصوص محیط دانشگاهى و مطالعات متخصصان انسجامى خاص پیدا کند و باعث پویایى نظام آموزشى و در نتیجه، رشد و اصلاح فرهنگ شود. علاوه‌برآن، تداخل در محتوا، روش‌هاى پژوهش، اصول و نظریه‌ها، مرزبندى رایج علوم را از میان برده است. واقعیت این است که پیش...