دیدار سنایی با پیر در بخشی از کتاب حدیقةالحقیقة با پرسش هایی دربارة سرزمینی که وی (پیر خردمند) از آنجا آمده، همراه است. پیر آن جایگاه را «شهرْخدا» می نامد و از ویژگی های آن برای شاعر سخن می گوید:گفتم آخر کجاست آن کشورگفت: از کی و از کجا برترجای کی گویمش که شهرْخدایجای جان است و جان ندارد جایدر این مقاله بررسی ماهوی و جغرافیایی شهری که سنایی آن را «شهر خدا» می نامد، موردنظر است. این سرزمین را سهرو...

افلاطون، بنیانگذار «فلسفة سیاسی»، بهترین نمونة تلاش یک نظریه پرداز در شناخت بی نظمی های اجتماعی و ارائة راه حل برای آن است. محکوم شدن سقراط برای افلاطون، نشانة وضعیت «بحرانی» آتن است که باید به آن توجه و دقت شود و راه حلی برای آن ارائه کرد. تمام تلاش افلاطون، به ویژه در «جمهور»، برای خروج از این بحران است. اما راه حل افلاطون، گویی که «اعجازی» در دورة مدرن رخ داده باشد، متفاوت از همة متفکران عصر...

مبحث آرمانشهر از مباحثی است که در دوران های مختلف تاریخ فلسفه مطرح گردیده است و اگر صرفاً آن را به معنای طرح شهری ایده آل و کاملاً نیک در نظر بگیریم، تاریخ ظهور آن به یونان باستان ،یعنی به افلاطون، معطوف می گردد. از آرمانشهرهای مهم متاثر از طرح افلاطون می توان به شهر خدای آگوستین در قرون وسطی، گفتارهای ماکیاولی و اتوپیای تامس مور در عصر رنسانس و فارابی در ابتدای تاریخ فلسفه اسلامی اشاره نمود. ب...

دانش و خردافزاری در یک دوران، اکسیر زندگی آدمی و دریچه ای به سوی روشنایی و جستجوی حقیقت شناخته می شود و در دوران دیگر، ویرانگر و جهنّمی. فرانسیس بیکن در آرمانشهر خویش با چراغ دانش به دنبال سروری بر جهان است؛ این در حالی است که در قرن نوزدهم ویلیام بلیک در سردرگم آباد جهنم بر سرنوشت شومی که کارگاه بزرگ خرد گریبانگیر پویندگی خیال و اندام وارگی هستی جاودان کرده بود، می گرید. این مقاله با گذر از آ...

  از مهم‌ترین پدیده‌هایی که همواره، ارتباطی تنگاتنگ با ادبیات داشته، شهر به عنوان عرصه حضور جامعه و زندگی اجتماعی است. بر این اساس در طول تاریخ ادبیات، حضور آرمانشهرهای متعددی مشاهده‌می‌شود که گاه جنبه ادبی و رمانتیک و گاه جنبه واقع‌گرایانه و اجتماعی دارند. هدف این مقاله بازشناسی اندیشه آرمانشهری مدرن ایران در ادبیات داستانی دو دهه قبل از انقلاب اسلامی (سال‌های 1342 تا 1357) است که با تأ...

استنلی گرامن واینبام، نویسندة علمی-تخیلی دهه های 1920 و 1930 در آمریکا، واقعیت مجازی را در ابتدای شکل گیری این گونة ادبی در داستان هایش پیش بینی کرد. در آثار واینبام، ماشین در تولید فضا و زمان های مجازی نقش بسزایی دارد. اختراعات داستانی واینبام زمینه را برای فرار ذهن فراهم می کند، اما این سفر نیازی به حضور فیزیکی مسافر ندارد. همچنین، فضا و زمان های مجازی در آثار واینبام آرمانی نیستند، هرچند به ...

امروزه مطالعه مبانی اندیشه‌ای، عملکرد و رفتار نخبگان و رهبران سیاسی و زندگی آنان از اهمیت خاصی برخوردار است. به ویژه رهبرانی که اندیشه و عملکرد آنان، در حال ایجاد تحول و تغییر بنیادین در عرصه نظام و روابط بین‌الملل می‌باشد که در مسیر ناعادلانه، ظالمانه و سلطه‌گرایانه، قرار دارد. نقش رهبران فکری انقلاب اسلامی در بیداری جهانی - اسلامی، نقشی اساسی است. مطالعه و بررسی خیزش و بیداری جهانی- اسلامی عل...

افلاطون در "جمهور" بر اساس مبانی معرفتی و هستی¬شناسانه به صورتبندی آرمانشهری پرداخته است که می¬توان آن را جزء نخستین صورتهای اندیشه جامع و منسجم در باب سیاست دانست. این آرمانشهر از دیرباز مورد تفسیر و برداشتهای مختلف قرار گرفته است. نوشتار حاضر در صدد است با خوانش آرمانشهر جمهور در بستر سیاسی اجتماعی یونان کلاسیک از یک سو و مبانی فکری و فلسفی آن از سوی دیگر، وجه تمایز مقوله آرمانشهری...

خیابان های تهران بی شک از مؤثرترین عناصر شهری در تاریخ معاصر ایران طی وقوع انقلاب اسلامی در نیمه قرن چهاردهم شمسی است؛ چه قبل از آن که پرکشش ترین مکان عمومی برای حضور جوانان در صحنه های انقلاب بود و چه پس از آن که تغییر نگاه ایدئولوژیک کشور، دیدگاه مدیریت شهری به خیابان را نیز متحول نمود : « آن حاشیه‏های اطراف تهران، آن زاغه‏نشین‏ها و آن چادرنشین‏های اطراف تهران بیشتر مورد نظر باشند تا قسمت شما...