فاعل تحریکی تعبیری است که ابنسینا پس از آنکه علیت به معنای اعطای وجود را از مقام فاعلهای موجود در عالم طبیعت سلب میکند، بهمنظور توجیه تأثیرات آنها به کار میگیرد. لیکن تأملی دقیق در معنا و نحوۀ وجود حرکت حاکی از این است که در نظام فکری ابنسینا، حرکت ازجمله امور ممکن و از عوارض لاحق بوده و لذا در پیدایش خود نیازمند علت مستقلی است که آن را ایجاد کند. بنابراین فاعل طبیعی که در ابتدا مفید ...