دولت ساسانی از هنگام تأسیس در سال 224 م در قبال همسایة غربی خود سیاستی تهاجمی در پیش گرفت؛ چنان‌که توانست در زمان پادشاهان نخستین خود (به­ویژه شاپور یکم) شکست­هایی را بر روم وارد سازد، ولی این سیاست در زمان جانشینان شاپور یکم تا زمان روی کارآمدن شاپور دوم، دچار فترت شد؛ در این دورة زمانی، شاهنشاهی ساسانی با بحران‌هایی روبه­رو شد که سیاست خارجی آنها را تحت­تأثیر خود قرارداد؛ بنابراین، با توجه به...

هدف این مقاله، پرداختن به جنگ دوم از جنگ­های سه­گانة شاپور اوّل با رومیان، در کتیبة کعبة زرتشت است. با بررسی نظرات مختلف ارائه شده دربارۀ سال وقوع دومین جنگ شاپور اول با رومیان و همچنین قیصر رومی درگیر با او، که نامش در کتیبه ذکر نشده است، رخدادهای دورۀ سلطنت شاپور اوّل و جنگ دوم او با رومیان در حدود سال­های 252 تا 256 میلادی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در تحقیقات صورت گرفته، سلطة ساسانیان د...

ایرانیان از نخستین ملت هایی بودند که در زمینه ی پزشکی و دستیابی به درمان بیماری ها و علاج دردها به تکاپو پرداخته و با گذر ایام بر دانش و آگاهی خود در این زمینه افزودند. در این تکاپو و کوشش برای فهم و اطلاع از دانش پزشکی و علم طبابت نخستین مراکز درمانی برای گرد آمدن بیماران و پزشکان احداث گردید. با احداث نخستین مراکز درمانی که در آن جا پزشکان و بیماران مستقیماً با یکدیگر ارتباط می یافتند، علم پزش...

دانشگاه فراموش شده جندی شاپور، نقش بسیار مهم و ارزنده‏ای در ایران پیش از اسلام، به ویژه در دوران ساسانیان، ایفا کرده است. مدارک فراوانی درخشش بزرگ آن مرکز پیشرفته عصر ساسانی در زمینه‏های علمی، فلسفی، نجوم و طب را گواهی می‏دهد. آن‏گاه که مسلمانان به ایران آمدند برای دوره‏ای نسبتاً طولانی، فعالیت آن مرکز علمی دچار رکود شد. پس از به قدرت رسیدن عباسیان، رونق گرفتن دوباره تیسفون (مداین) و انتخاب بغدا...

تلاش حاکمان ساسانی برای استقرار حکومت، ایجاد تحوّلی عمده در نظام حکومتی پیشین و پایه ریزی نظمی نوین بود. بانیان این حکومت، میراث حکومت اشکانی و حکومت های پیش از آن را پیش رو داشتند؛ آنان از یک سو با معنای شاهنشاهی که مرده ریگی از اشکانیان و حکومت های پیش از آن بود و از سوی دیگر با اندیشه های دینی زرتشتی که میراث دودمان های برجای مانده در پارس پس از هخامنشیان بود آشنایی داشتند. کار اصلی فرمانروای...

چکیده ندارد.

از دوران حکومت اشکانیان، مسیحیان زیادی وارد مرزهای ایران شدند؛ زیرا بعضی از امپراتوران رومی بر ضد مسیحیان دست به پیگردهای دینی بزرگی می­زدند. مسیحیان در روزگار شاهان ساسانیِ نخستین، به­ویژه روزگار شاپور یکم نیز شرایط مناسبی برای پرداختن به امور دینی خود داشتند. باوجوداین، مسیحیت در سدة چهارم میلادی، دین رسمی امپراتوری روم شد. از بیش از یک سدة پیش در میان پژوهشگران فرضیه­ای متداول شده است مبنی بر...

در حوالی سال 260 میلادی و پس از افول علم در سرزمین­های روم باستان و یونان، طالبان علم از سراسر دنیا و با ادیان و فرهنگ های متفاوت در فضایی دوستانه، با تفاهم و هم اندیشی در دانشگاه و بیمارستانی تازه تاسیس معروف به جندی شاپور مشغول تحصیل و تحقیق بوده­اند. مدرسه جندی­شاپور قدیم ایران توانست به تدریج از حضور و ظرفیت علمی ده­ها استاد برجسته و هزاران دانشجوی طالب علم ایرانی و غیر ایرانی، قریب به چهار...

در باب مرکز علمی جند یشاپور که در قرن سوم میلادی به دورۀ شاپور اولبنیان نهاده شد و در قرن پنجم میلادی در اثر مساعی خسرو انوشیروان در قالببیمارستان و مدرسه تکامل یافت، بسیار سخن گفته اند؛ نوشتار حاضر که درچهار بخش: درآمد، مؤسس و زمان تأسیس، کارکردهای جندی شاپور پیش ازظهور اسلام، جندی شاپور در دورۀ اسلامی و تأثیر آن بر نهضت فرهنگیمسلمانان تدوین شده، بر آن است تا ضمن مقایسه و تحلیل آراء و دیدگاه ه...

گروتسک  (grotesque)مفهوم، فن یا سبکی در هنر و ادبیات است که در آن ادیب یا هنرمند تلاش می کند دو حس ناسازگار ترس (دلهره یا انزجار) و خنده (طنز و مطایبه) را هم زمان به مخاطب خویش القا کند. این مفهوم امروزه توصیف کننده دنیای پریشان و از خود بیگانه است؛ یعنی دیدن دنیای آشنا از چشم اندازی بس عجیب که آن را ترسناک و مضحک جلوه می دهد. بارزترین ویژگی هایی که یک اثر را گروتسک می سازد، عبارت است از: ناهما...