ابن‌المقفع و رودکی دو نمایندۀ بزرگ ادبیات و فرهنگ فارسی تاجیکی هستند که اولی در نثر عربی و دومی در نظم فارسی گوی سبقت را از همگان ربوده‌اند. این مقاله کوششی فروتنانه برای مقایسه و یافتن معانی مشترک در آثار این دو نمایندۀ بزرگ نثر عربی و نظم فارسی است که در آن چند بیت رودکی ازحیث معنی با عبارات و اقوال حکیمانۀ آثار ابن‌المقفع مانند کلیله و دمنه، و رساله‌های الادب‌الکبیر و ا...

این مقاله ابیات تضمین‌شده را در کتاب کلیله ‌و ‌دمنه با روشی توصیفی-تحلیلی بررسی کرده است. تضمین شعر یکی از ویژگی‌های متون منثور است و نثر فنی و مصنوع، بیشترین بهره را از این صنعت برده‌ است. در میان کتاب‌های نثر فنی و مصنوع در ادب فارسی، کلیله و دمنه یکی از بهترین نمونه-های موجود در زمینه تضمین و بهره‌گیری از شعر فارسی و عربی است؛ به همین دلیل ابیات فارسی تضمین‌شده در این کتاب در شیوه‌ای توصیفی-...

کلیله و دمنه مجموعه داستان هایی از زبان حیوانات است که در عصر ساسانیان از سانسکریت به پهلوی ترجمه شده است؛ سه قرن پس از آن عبدالله ابن مقفع آن را به عربی ترجمه کرد، متن عربی کلیله و دمنه با از بین رفتن متن پهلوی آن تنها ملاک و پایه همه ترجمه ها بوده که به مرور زمان از این کتاب به زبان های مختلف جهان صورت گرفته است. در نیمه اول قرن ششم نخستین ترجمه کامل کلیله و دمنه به زبان فارسی با قلم توانای ا...

ضرورت انتخاب مجموعه نسخ کلیله و دمنه به دلیل استقبالی است که هنوز از کتاب کلیله و دمنه می شود.در این خصوص تعدادی از تصاویر یکی از نسخ خطی قدیمی کلیله و دمنه موجود در کتاب خانه مدرسه عالی شهید مطهری تهران معرفی می گردد و با تصاویر نسخ خطی کلیله و دمنه قرون هشتم و نهم ه.ق با استفاده از مشاهده مستقیم آثار به مقایسه و تطبیق این تصاویر با هم و با تحلیل و استخراج تصاویر , تشابهات و تفاوت های آنها در ...

موضوع این رساله مقایسه ساختار دستوری کلیله و دمنه با انوار سهیلی است. که در آن، ساختار دستوری کلیله و دمنه و انوار سهیلی بررسی شده است. اختصاصات دستوری و سبک زبانی کلیله و دمنه از نظر تحقیق و پژوهش درخور توجه است و کتاب انوار سهیلی که تحریر دیگری از این اثر است از ویژگی های دستوری و زبانی مهمی برخوردار است. اهداف و کاربردهای این پایان نامه ترسیم خطوط اصلی دستوری و زبانی این دو اثر و استفاده از...

موضوع مورد پژوهش،بررسی کنش کلامی و دگردیسی در یکی از آثار ارزشمند قرن شش یعنی کلیله و دمنه و انوار سهیلی است که در قرن نهم بر اساس کار نصر الله منشی توسط واعظ کاشفی نوشته شده است. نثر انوار سهیلی، وجود تلاش در ساده تر کردن کلیله و دمنه، با اطناب و زیاده گویی همراه است که یکی از اصلی ترین عوامل تمایزش با کلیله و دمنه محسوب می شود. در ضمن پژوهش حاضر سه نکته اساسی مطرح می شود: 1. علاوه بر دگردی...

در این پژوهش ابتدا قصّه و عناصر آن، نقش تربیتی قصّه در پرورش کودکان، نقش تخیّل در قصّه ها، فابل و دلایل پیدایش آن موردبررسی قرار گرفته است. سپس کلیله و دمنه که آن را در زمینه ی داستان پردازی به عنوان اثری هندی – ایرانی می شناسیم معرّفی شده است اثر پذیری لئون تولستوی از کلیله و دمنه ،چه در زمینه ی اقتباس قصّه ها و چه در زمینه درون مایه ها در ادامه ی کار مورد بررسی قرار گرفت. بر این اساس داستان هایی ب...

          این پژوهش به تطبیق ویژگی­های بصری نسخه­ایی از کلیله و دمنه مکتب شیراز آل­اینجو (0707ه.ق - محفوظ در کتابخانه­ ملی بریتانیا)­ و نسخه­ایی از کلیله و دمنه مکتب شیراز آل­مظفر (اواخر سده هشتم هجری- محفوظ در کتابخانه ملی فرانسه) می­پردازد و تحولات روی داده در معیار­های تصویرگری مکتب شیراز سده هشتم هجری را در فاصله زمانی تصویر شدن این دو نسخه کلیله و دمنه تبیین می­کند و در پی یافتن تحولات روی...

مرزبان­نامه به شیوة کلیله و دمنه مشتمل بر حکایات و افسانه­های حکمت­آمیز است و از زبانِ انسان­ ها و وحوش نوشته شده است. این مؤلفه­ ها به همراه شیوة نگارشِ کتاب باعث شده است تا این اثر را تقلیدی از کلیله و دمنه بدانند و اهمیّتِ آن را بیش تر در فنّ نگارشِ آن قلمداد کنند، در صورتی­که وقتی زیرساخت و ساحتِ محتواییِ این دو کتاب را مقایسه کنیم، در خواهیم یافت که زیرساختِ فکری شان به دلیلِ دیدگاه حاکم بر آنها، بس...

تمثیل از انواع ارزشمند ادبی است که در ادب فارسی کاربرد دیرینه‎ای دارد؛ بنابراین هدف از پژوهش حاضر، بررسی تمثیل و انواع تمثیل آن، در چهار داستان کلیله و دمنه و مرزبان‎نامه است. داستان‎های «موش و گربه» و «زاغ و مار» از کلیله و دمنه و داستان‎های «موش و مار» و «موش با گربه» از مرزبان‎نامه است. در این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده، نمودار بسامدی نیز رسم شده است. حاصل بررسی‎های انجام شده ای...