این رساله بر آن است تا با معرفی یکی از شاخص ترین چهره های ادب و عرفان پارسی یعنی شیخ فریدالدین عطار نیشابوری و بررسی برجسته ترین اثر عارفانه وی یعنی منطق الطیر، به کنکاش در این مسئله بپردازد که آیا داستان شیخ صنعان از جنبه های نمایشی قوی برخوردار است یا خیر؟ بدنبال یافتن این پاسخ، ابتدا تراژدی از منظر ارسطو تشریح می گردد و خصوصیات آن بر شمرده می شود، آنگاه اجزایی از تراژدی که به نحوه تالیف آن ب...

زمان در مقام عنصر روایی‌ و یکی از عوامل تثبیت فرم می‌تواند با دلالت‌هایی ضمنی به پیوندی «زیبایی‌شناختی- اندیشگانی» منجر شده؛ متن را به انسجام مضاعف برساند. برغم اینکه بسیاری از متن‌های تعلیمی کلاسیک با نوعی نتیجه محوری تولید گردیده و کمتر به دلالت‌پردازی غیر مستقیم با عناصر روایی پرداخته شده است؛ در برخی از روایت‌های داستانی آن عصر، همچون تمثیل شیخ صنعان عطار، نسبتی چشمگیر میان زمان توزیعی روای...

رهروان طریقت در سلوک خود به ‌سوی حضرت دوست، برای رسیدن به پختگی و پالودگی، به ضرورت باید عقبات بازدارنده‌ای را از پیش روی بردارند. رستم در هفت‌ خوان و شیخ صنعان در «منطق ‌الطیر» عطار از جمله این رهروان‌اند که توانسته‌اند با جانفرسایی در عقبات نفس‌گیر، از فراز و فرودهای راه و گردنه‌های مهلک و سخت آن بگذرند و راه به حریم دوست برند. در این مقاله ابتدا با استناد بر «شاهنامه»(</stro...

کانون روایت یکی از نظریّه­های ادبی است که در ادبیّات داستانی بسیار مورد توجّه است و در تحلیل توانمندی­ها و شگردهایی که داستان­پرداز برای شکل دادن به حکایت­های خویش از آنها بهره گرفته، اهمیّت فراوان دارد، تا جایی که هرگونه ایجاد تغییر در کانون روایت، سبب ایجاد تمایز و تغییر در جربان اصلی داستان و حتی موضوع آن می­گردد. ژراژ ژنت یکی از برجسته­ترین نظریّه­پردازان در این حوزه محسوب می­شود. او توانست با ج...

همواره از میان شخصیت‌های داستانی بالیده در بستر فرهنگ و ادبیات‌های مختلف، چهره‌هایی وجود دارند که بنا بر برخی از خصایص منحصر به فرد، امکان فرا روی از بستر دراماتیک خویشتن و مبدل شدن به یکی از شخصیت‌های ممتاز تاریخ ذهنی افراد انسانی آن جامعه را می‌یابند و به تعبیری نیز می‌توان آنها را «مجسمه‌های فرهنگی» یا «نمونه‌های ازلی ذهن» آن جامعه نامید. فاوست، قهرمان نمایشنامه گوته و ...