واژگان به کار رفته در قرآن کریم اغلب همان واژگان متعارف در میان عرب جاهلی بوده و در قبایل و محافل شعری خاص استعمال می شده است. کلمه ی «حکمت» مانند بسیاری دیگر از واژگان پس از ورود به قرآن تحت تأثیر نظامجهان شناختی آن واقع شده است و در میدان های معنایی جدید به کار گرفته شده و همراهی آنها با کلمات خاص، تلازم ها و تنافرهای موجود در آیات قرآن با حفظ هسته ی معنایی خود تعیّن خاص پیدا کرد و به اصطلاح د...

مقاله ی حاضر درصدد تبیین جایگاه واژه ی «برّ» به شیوه ی معناشناسی توصیفی است؛ که پس از ریشه شناسی، ارتباط معنایی آن با واژه های همنشین و جانشین در قرآن بررسی گردیده است. از این رو با توجّه به ویژگی تحقیق، از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است.حاصل مطالعه ی توصیفی نشان می دهد که برّ در کاربرد وحیانی بر محور جانشینی یا همنشینی با واژه هایی مانند تقوا، ایمان، خیر، انفاق، صِدق، حُسنی، حَسنة و إحسان رابطه ی...

شعر حافظ به مناسبت نحوه به کارگیری زبان، جولانگاه رستاخیز کلمات است. کلماتی که در غزل‌های همسان (به لحاظ ساختار وزن و قافیه و ردیف) شاعران هم عصر او، فاقد آن جذبه‌ها و کشش‌ها و بارهای معنایی است که در غزل‌های حافظانه، پیدا و پنهان است. در دستگاه نشانه‌ای که حافظ بر محور همنشینی واژگان خویش برمی‌گزیند، معماری ویژه‌ای شکل می‌گیرد که در آن کلمات جان می‌گیرند و در ایهامی لطیف، بنای با شکوهی ...

در طی چند دهه ی اخیر و هم زمان با گسترش و پیشرفت زبان شناسی رایانه ای، در بسیاری از کشورهای جهان، تلاش های همه جانبه در جهت ترجمه ی متون از طریق کامپیوتر انجام گرفته است. یکی از اولین مشکلاتی که هر سیستم ترجمه کامپیوتری و پردازش زبان طبیعی با آن درگیر است، مسئله ابهام معنایی و ساختاری کلمات است. ابهام ساختاری را می توان با تعیین نقش واژه ها از بین برد اما تشخیص ابهام معنایی کلمه خیلی پیچیده تر ...

شعر حافظ به مناسبت نحوه به کارگیری زبان، جولانگاه رستاخیز کلمات است. کلماتی که در غزل‌های همسان (به لحاظ ساختار وزن و قافیه و ردیف) شاعران هم عصر او، فاقد آن جذبه‌ها و کشش‌ها و بارهای معنایی است که در غزل‌های حافظانه، پیدا و پنهان است. در دستگاه نشانه‌ای که حافظ بر محور همنشینی واژگان خویش برمی‌گزیند، معماری ویژه‌ای شکل می‌گیرد که در آن کلمات جان می‌گیرند و در ایهامی لطیف، بنای با شکوهی ...

به نظر بسیاری از بزرگان علم و ادب، اسلوب بیان و سبک نظم قرآن، جمله‌بندی‌ها و عبارات آن در قالبی نو و اسلوبی تازه، برجسته‌ترین جنبه اعجاز قرآن است. به علاوه، ویژگی کلمات انتخاب شده به گونه‌ای است که جابه‌جایی کلمات یا تبدیل آن‌ها هرگز امکانپذیر نیست. همچنین با عنایت به وجود ترادف معنایی(غیر تام) بین آن‌ها مشخص می‌شود نه‌تنها هر واژه، متناسب با دلالت معنایی خاص خود بلکه با ترکیب معنایی هر واژه بع...

سابقه و هدف: برخی مطالعات در زمینه چگونگی پردازش کلمات در مغز، تاثیر محتوای هیجانی کلمه بر عمل کرد مغز را مورد بررسی قرار می دهند. گروهی دیگر نیز با کنترل ابعاد هیجانی، تاثیر ویژگی های واژگانی و معنایی بر پردازش کلمه را می سنجند. برای انجام چنین مطالعاتی در زبان فارسی نیازمند فهرستی از واژگان هیجانی مختص زبان و فرهنگ خود هستیم و هدف از مطالعه حاضر تهیه چنین فهرستی برای انجام مطالعات آتی است. مو...

به نظر بسیاری از بزرگان علم و ادب، اسلوب بیان و سبک نظم قرآن، جمله‌بندی‌ها و عبارات آن در قالبی نو و اسلوبی تازه، برجسته‌ترین جنبه اعجاز قرآن است. به علاوه، ویژگی کلمات انتخاب شده به گونه‌ای است که جابه‌جایی کلمات یا تبدیل آن‌ها هرگز امکانپذیر نیست. همچنین با عنایت به وجود ترادف معنایی(غیر تام) بین آن‌ها مشخص می‌شود نه‌تنها هر واژه، متناسب با دلالت معنایی خاص خود بلکه با ترکیب معنایی هر واژه بع...

اکثر لغات جدید برای زبان آموزان زبان انگلیسی به صورت "دسته بندی های معنایی" از پیش طراحی شده اند، یعنی گروهی از کلمات که از لحاظ معنایی و نحوی شبیه به هم هستند مانند: چشم، بینی، گوش، دهان، چانه. اگر چه دسته بندی از این نوع، فعالیتهایی را که روش های فعلی برای آموزش زبان به کار می برند را تسهیل می کند و با نگاه اول به نظر می رسد یادگیری لغات را هم آسان می کند، اما هیچ توجیه عملی توسط محققان در حم...