نوشتار پیش رو پژوهشی است درباره یکی از مصادیق روایات معروف به "منتقله" که به مسأله ذبیح الله اختصاص دارد. اکثر دانشمندان اهل تسنن روایت ذبح اسحاق (ع) را قبول کرده اند. طبرسی گرچه روایت مورد بحث را نقل کرده اما به نظر می رسد آن را نپذیرفته است. آنچه که در این خصوص مورد غفلت واقع شده ، عدم وجود روایت ذبح اسحاق منقول از مجمع البیان در مصادر اولیه حدیثی شیعه و قلّت آن در منابع متأخر شیعه است؛ بلکه ر...

       آئین یهود نیز به سان تمامی ادیان الهی ، از معارف باطنی که در متون مقدس و تعالیم آسمانی پیامبران ریشه دارد بهره مند است و عرفان کابالا یا قبالا ، نماینده عرفان یهود شناخته می‌شود. این شاخه از عرفان نیز به نوبه خود آمیختگی با حقایق و غیرحقایق یافته و این پیچیدگی در هنگام ورود به صحنه اجتماعی و سیاسی ، پررنگ تر می شود.        «ارتداد رازگونه» همواره به عنو...

ژولین گرمس (1917- 1992م) روایت شناسی ساختارگرا است که در زمینة روایت شناسی با ارائة الگوهای معین و ثابت، به منظور بررسی انواع مختلف روایت، تلاش­های فراوانی انجام داده و روایت شناسی را بر اساس ریخت شناسی حکایت پراپ استوار نموده است. در این مقاله الهی­نامة عطار بر اساس نظریه­های جدید ادبی از جمله «روایت شناسی ساختارگرا»، الگوهای«معناشناسانة گرمس» و «شکل شناسانة ژنت»، مورد تحقیق قرار گرفته است و ...

تفسیر به معنای بیان معانی آیات قرآنی و کشف مقاصد و مدالیل آن، از نخستین اشتغالات علمی مسلمانان است و از عصر نزول قرآن شروع شده و تا امروز ادامه دارد. از نظر تاریخی مفسرین به طبقاتی تقسیم می شوند که مهمترین آن­ها؛ طبقه نخست یعنی صحابه پیامبر اکرم(ص) مانند: علی(ع)، أبوبکر، عمر، عثمان، ابن عباس، عبد الله بن عمر، ابی بن کعب، ابن مسعود و... می باشند. یکی از علل اهمیت این طبقه و تفسیرهایش درک محضر پی...

ژولین گرمس (1917- 1992م) روایت شناسی ساختارگرا است که در زمینه روایت شناسی با ارائه الگوهای معین و ثابت، به منظور بررسی انواع مختلف روایت، تلاش­های فراوانی انجام داده و روایت شناسی را بر اساس ریخت شناسی حکایت پراپ استوار نموده است. در این مقاله الهی­نامه عطار بر اساس نظریه­های جدید ادبی از جمله «روایت شناسی ساختارگرا»، الگوهای«معناشناسانه گرمس» و «شکل شناسانه ژنت»، مورد تحقیق قرار گرفته است و ک...

سیر تاریخی »آیات الأحکام« در عصر تابعین مورد بررسی قرار گرفته است. عصر تابعین، عصر شکوفایی و گسترش فقه قرآنی به شمار می آید. در این برهه، دگرگونی هایی در پژوهشهای فقهی - قرآنی پدید آمد و در بستر آن، نهال مذهبهای فقهی شکوفه زد و رو به رشد نهاد. مهم ترین آموزگاران صاحب مکتب تابعین، امام علی(ع)، ابی بن کعب و ابن مسعود بوده اند.  در زمان تابعین، گرایشهای گوناگون کلامی سیاسی و فقهی شکل گرفت. فاصله م...

فن مدیح نبوی همانند هر فن شعری دیگر، مراحل مختلفی را طی کرده و فراز و نشیب های متعددی را پشت سر گذاشته است. این فن به وسیل? شاعران بزرگی چون کعب بن زهیر و حسان بن ثابت پایه گذاری شد و با الهام گرفتن از قرآن کریم و سنّت نبوی به حیات خود ادامه داد. در دور? انحطاط (مغول، ممالیک و عثمانی ها) به دلایل مختلف سیاسی، اجتماعی و دینی و مذهبی، دوران شکوفایی این فن شعری فرا می رسد و با طبع-آزمایی شاعران بر...

مدایح دل انگیز شاعران در مورد اهل بیت عصمت و طهارت و مراثی جان گداز آنها، در تاریخ ادب عرب بازتاب گسترده ای دارد. کسانی همچون حسان بن ثابت و کعب بن زهیر از همان آغاز اسلام سروده های صادقانه در مدح و منقبت ختم الرسل، محمد مصطفی(ص) و اهل بیت او نگاشته اند. و در هر دوره ای از تاریخ شاعرانی دل سوخته و عاشق اهل بیت(ع) تولی خود را نسبت به مقام شامخ اهل بیت(ع) و تبرّی خود را نسبت به دشمنان آن والا مقام...

إشتمل هذا البحث علی مقدمه و خمسه فصول. الفصل الأوّل إشتمل علی منهجیّه البحث و الفصل الثانی یتضمّن علی تعریف الإلتزام لغه و اصطلاحاً و التباین الموجود بین الإلتزام و الإلزام ثمّ نتحدّث حول الإلتزام فی الشعر الجاهلی و الإلتزام القبلی. و أمّا الفصل الثالث إشتمل علی دراسه العصر الإسلامی و شعره و موقف الإسلام و القرآن و الرسول صلی الله علیه و آله و سلم من الشعر و بیّنا محاولات الدین الجدید فی تهذیب الشعر ال...

فن معارضه به نوعی سرایش شعر یا نگارش نثر اطلاق می شود که در آن شاعر یا نویسنده به خاطر اعجاب یا رد و انکار یا شوخی و بذله گویی، به پیروی قصیده ای یا متنی می پردازد و در این تقلید از موضوع، وزن، قافیه و حرکت روی قصیده قبلی،- و اگر نثر باشد- از موضوع و رویکرد متن قبلی، تبعیت می کند. این فن- که بیشتر در شعر صورت می گیرد- از دوره جاهلی تا زمان حال در ادبیات عربی وجود داشته امّا دوره مملوکی زمان شک...