از زمان شکل گیری پیمان آتلانتیک شمالی در سال 1949 تا کنون، شش مفهوم استراتژیک برای تحول در ناتو به عنوان یکی از کنشگران فعال در ژئوپلیتیک جهانی، پدید آمده است که «مشارکت فعال؛ دفاع مدرن»، سومین مفهوم استراتژیک پیمان پس از جنگ سرد است. اولین مفهوم استراتژیک ناتو پس از جنگ سرد در اجلاس رم در نوامبر 1991 منتشر و دومین، در زمان برگزاری اجلاس واشنگتن در ماه آوریل 1999، پنجاهمین سالگرد پیمان، سند رم ...

چکیده مقاله حاضر با هدف بررسی همکاری سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و شورای همکاری خلیج فارس و تأثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران نگاشته شده است. در شرایط کنونی، فعالیت‌های ناتو در منطقه با منافع ملی ایران سازگاری ندارد و نگاه رایج در ایران به سیاست‌های ناتو به عنوان سازمانی که تحت نفوذ کامل آمریکا قرار دارد رویکردی تقابلی است. حضور نظامی کلیه اعضای درجه اول ناتو در خلیج‌ فارس و دریای عم...

اتحادیة اروپا و ناتو 21 عضو مشترک دارند، به همین دلیل، بررسی چالش ها و فرصت های روابط این دو نهاد در حوزة سیاست بین الملل بسیار مهم است. اتحادیة اروپا قدرت غیرنظامی با قابلیت های اقتصادی-اجتماعی و امنیت نرم است و قابلیت های نظامی آن در قالب سیاست دفاعی و امنیتی اروپا اهمیت کم تری دارد، اما ناتو در نخستین نگاه پیمانی نظامی و امنیتی بیشتر تحت نفوذ آمریکا شناخته می شود. از دهة نود اتحادیة اروپا قا...

اگرچه روسیه و ناتو در سال­های پس از جنگ سرد در زمینه­هایی همچون تروریسم، مسئله افغانستان، سلا­ح­های کشتارجمعی و راهزنی دریایی همکاری­هایی با همدیگر داشته­اند، اما از سوی دیگر، افزایش منافع اختلاف­زا ناشی از چالش­هایی مانند سپر دفاع موشکی، گسترش ناتو به شرق و جهانی­شدن فعالیت­های ناتو نقش تعیین­کننده­­ای را در روابط این دو بازیگر ایفا می­کند. تلاش برای دستیابی به توازن راهبردی از سوی روسیه با هد...

ناتو به­عنوان یک پیمان نظامی، پس از فروپاشی شوروی توانست با تغییر کارویژه­های خود و با نگاه ویژه به رویکرد تسهیل مسائل سیاسی و اقتصادی غرب، وارد عرصة جدیدی از تعامل­های دفاعی- امنیتی شود. این سازمان، با به­کارگیری شورای همکاری آتلانتیک شمالی و طرح مشارکت برای صلح، وارد حیات خلوت روسیه شد. این عملکرد ناتو که با هدف نفوذ سیاسی، اقتصادی، امنیتی، به­ویژه برای تسلط بر منابع انرژی طراحی شده بود، کم­ک...

رویکرد امنیتی ناتو و گسترش حوزه جغرافیایی و عملیاتی این سازمان به رهبری آمریکا در قبال مسائل منطقه ای و بین المللی طی سال های اخیر بتدریج دچار تحولاتی شده که نمود و جهت گیری مشخص آن را می توان در تاریخی-ترین اجلاس سران ناتو که در 19 نوامبر 2010 در شهر لیسبون برگذار شد مشاهده کرد؛ که نقطه عطفی در مأموریت ها، فعالیت ها و عملیات و حتی ماهیت وجودی ناتو در قرن 21 بود. طبیعی است که برخی از موضوعات م...

سیاست‌گذاری امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی، تابعی از ساختار توزیع قدرت بین بازیگران اصلی نظام جهانی است. تشکل‌های ساختاری در پیمان‌های امنیتی مؤثر بوده و سبب بازتاب قدرت در آن‌ها می‌شود. در سال‌های پایانی جنگ سرد، شرایط مناسبی برای افزایش تحرک راهبردی ناتو در مناطق پیرامونی افزایش یافت. بحران ساختاری در سال‌های پایانی دهه 1980 افزایش یافته و به این ترتیب، پیمان آتلانتیک شمالی در سال 1989 در وضعیت ...

هدف این پایان نامه بررسی علل تداوم ناتو پس از جنگ سرد و برپایی مطالعات انجام گرفته ، سه متغیر شناسی شده است . - ناتو سازوکار امنیتی اروپا - نقش یافتن ناتو به عنوان بازوی نظامی ، امنیتی سازمان ملل - تحول گفتمان امنیت فرضیه های پژوهش حاضر بر پایه این سه متغیر شکل گرفته اند . فرضیه سوم به عنوان فرضیه اصلی انتخاب شده است که عبارت است از تحول گفتمان امنیت مهمترین عامل تداوم ناتو در تامین امنیت...

چکیده پس از پایان جنگ سرد و فروپاشی بلوک شرق، مرزبندی سیستم دو قطبی از میان برداشته شد و ناتو گسترش خود را به شرق آغاز کرد. تلاش هایی را برای برقراری ارتباط با سایر مناطق دنیا در پیش گرفت. کشورهای غربی به برقراری روابط سیاسی، اقتصادی و نظامی با کشورهای استقلال یافته از شوروی در آسیای مرکزی و قفقاز پرداختند و اولین دلیل تمایل همکاری با آسیای مرکزی، خواست ناتو برای انجام هرگونه فعالیت جهت جلوگیر...

به‌ دلیل رویکرد جمهوری اسلامی ایران در مقابل غرب و بویژه ایالات متحده آمریکا، ایران به عنوان بازیگری تهدیدساز شناخته شده و جایگاه مهمی در رویکرد امنیتی ناتو پیدا نموده است. نگرانی ناتو از گسترش نفوذ ایران در حوزۀ عربی که مصادیق آن را نفوذ در عراق، لبنان، سوریه، یمن و فلسطین اعلام می‌کنند، منجر به اتخاذ سیاست‌هایی از جمله گسترش ناتو به سوی اروپای شرقی، آسیای مرکزی و قفقاز و همکاری‌های نزدیک ...