در این مقاله، آموزش کتب مبانی جامعه‌شناسی از منظر معرفت‌شناسی علوم اجتماعی در ایران، در دوره 1377 تا پایان سال 1394 مورد مطالعه طولی(1) قرار گرفته است. این مقاله سعی دارد کتب جامعه‌شناسی را از منظر تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر ساختارهای اجتماعی مورد تحلیل انتقادی قرار بدهد. به لحاظ نظری، از رویکرد ضرورت شیفت پارادایمی استفاده می‌شود چرا که این کتب کماکان به نیازهای رشته، پاسخ نمی‌دهند. ...

«دوره» در مطالعات تاریخی مفهومی نظام بخش است و مورّخان علوم و هنرها را در طبقه بندی اطّلاعات تاریخی یاری می کند. در اغلب کتب تاریخ ادبیات، «دوره بندی» اساسی ترین پایۀ بخش بندی و فصل بندی است. دوره بندی در علوم ادبی مانند بلاغت نیز روایی و کاربرد یافته است. ازجمله شوقی ضیف، تاریخ بلاغت عربی- اسلامی را به ادواری تقسیم کرده است. در این مقاله طرحی برای دوره بندی تاریخ بلاغت فارسی پیشنهاد شده است. نظا...

یکی از گنجینه های متون فارسی، کتب تاریخی است. این آثار، میراث گران بهای نیاکان ماست. متون تاریخی علاوه بر آگاهی هایی که در زمینه تاریخ و وقایع گذشته به ما می دهند، شیوه های نثر نویسی و ویژگی های زبانی متون را در ادوار پیشین به ما می نمایند. تاریخی مسعود نیک پی کتابی است از قرن 8 هجری قمری که درباره تاریخ حیات بشر از ابتدای خلقت آدم تا پایان دوره چنگیزخان تدوین شده است. نسخه خطی این کتاب در دست ...

شرح حال زندگی امیر حسن سجزی کاملاً آشکار نیست و آن اطلاعاتی که به دست رسیده به وسیله ی تذکره ها و کتب تاریخی است. تذکره ها نشان می دهند که حسن سجزی در زمره ی شعرا و صوفیه ی کرام شامل بوده و معمولاً تذکره نویسندگان اجمال نویس بودند و بعد از مطالعه ی چند تذکره از جمله "سیرالاولیا" نوشته ی امیر خورد و "سیرالعارفین" از شیخ جمالی و "اخبارالاخیار" از محدث دهلوی و تذکره "بهارستان" نوشته ی شاهنواز خان و ...

چکیده دوران حکمرانی ایلخانان مغول از اثرگذارترین دوره‌ها در تاریخ ایران بوده است که به طور قابل توجهی حیات اجتماعی ایرانیان را دستخوش تغییراتی ساخت. یکی از نمونه­های این تغییرات، در موضوع پوشاک قابل ردیابی و مطالعه است. هدف این مقاله بررسی پوشاک مردانه، شکل و طرح البسه و انواع و اجزاء آن در دوره­ی ایلخانان می­باشد. مشاهده­ی آثار هنری و نگارگری­­های کتب تاریخی آن دوره مهمترین شیوه در بررسی­های ا...

ابوالعباس احمد بن محمد بن سعید بن عقده، از جمله رجالیون برجسته و مشهور شیعی به شمار می آید که همچنان تاریخچه زندگانی وی در هاله ای از ابهام است. سال تولد و وفات، محل تولد و مذهب وی به درستی مشخص نیست، تاکنون هیچ یک از رجالیون طبقه وی را مشخص نکرده­، از کتاب های متعددی که نگاشته و همگان بر ذکر عناوین آن اذعان دارند، جز کتاب «الولایه» که بازسازی شده، اثری در دسترس نیست و همچنان کتاب رجال او پیدا ...

تاریخ قم از مهمترین کتب تاریخ محلی ایران است که اطلاعات بسیار سودمندی از اوضاع تاریخی، جغرافیایی و فرهنگی ناحیه قم در سده های آغازین دوره اسلامی ‌ارائه می‌دهد و از آنجا که در آن دوران، کاشان مهمترین و بزرگترین رستاق از کوره قم بوده است، این کتاب، اطلاعات ارزنده‌ای از تاریخ و جغرافیای تاریخی این منطقه به دست می‌دهد. در این مقال سعی شده است به آبادیهای منطقه کاشان که در تاریخ قم، ‌وصفی از آنها آم...

چکیده هدف نوشتار حاضر شناسایی منافع گروه های گوناگون مدعی قدرت در انقلاب مشروطه است. نوآوری پژوهش آن است که با وجود آثار بسیار دربارة انقلاب مشروطه، تا به حال اثری به تحلیل منافع گروه های بسیج گرِ انقلابی در مشروطه با استفاده از نظریه ای خاص نپرداخته است. رهیافت کلی این مقاله جامعه شناسی تاریخی و چهارچوب نظری آن مفهوم منافع در مدل بسیج «چارلز تیلی» است. روش پژوهش تحلیل اسناد تاریخی شامل کتب و مق...

تفاسیر قرآن کریم از منابع مهم امّا غیرمستقیم اندیشه سیاسی در گذشته و حال به شمار می‏رود. بسیاری از اندیشمندان به علل متفاوت ترجیح داده‏اند اندیشه سیاسی خود را در خلال تفسیری که از قرآن ارائه داده‏اند، اظهار کنند؛ امّا متأسفانه همواره از این منبع غنی در تفسیر اندیشه سیاسی مسلمانان غفلت شده است؛ همان طور که از سایر منابع غیرمستقیم اندیشه سیاسی نیز تا کنون غفلت شده است به ویژه منابعی مانند: 1. شروح ...

چکیده روایت‌شناسی ‌یا ساختارگرائی ‌رویکردی ‌نوین ‌در مطالعه ‌ادبیات‌داستانی‌ است‌ که‌ در پی یافتن‌ قوانین‌ حاکم ‌بر اجزای‌ داستان‌، کشف ‌ارتباط ‌و پیوند آنان ‌است‌. ولادیمیر پراپ ساختارگرای ‌روس ‌با بررسی ‌صد قصه‌ پریان ‌الگوهای ‌حاکم ‌بر آن‌ها را استخراج ‌کرد، پراپ ‌نشان ‌داد که‌ داستان‌ها‌ برخلاف‌ تنوع‌ و تعدد ظاهری‌ در ژرف ‌ساخت ‌و اعمال‌ و عملکرد شخصیت‌ها یکی هستند. ‌قصه‌ها، داستان‌ها...