تفکر مارکسیستی درباره فرهنگ، زمینه تحقیق و آموزش بسیاری را در گروه های دانشگاهی ادبیات فراهم کرده و نقش مهمی را در توسعه آثار نظری اخیر ایفا نموده است. فمینیسم، تاریخ گرایی جدید، ماتریالیسم فرهنگی، نظریه پسااستعماری و نظریه کوییر، همگی اندیشه هایی را درباره محصول فرهنگی به دست می-دهند که از مارکس نشأت گرفته است، و مهم تر آنکه هر یک از این نظرات ارتباط خاصی با مطالعات ادبیِ دوره رنسانس دارند. به ...

برخی از پژوهش‌‌گران مانند پیتر لوید تلاش کرده‌‌اند که با ترکیب دیدگاه مارکس و وبر یک چهارچوب تحلیلی را برای تحلیل طبقاتی شهرهای جهان سوم ارائه کنند. باوجوداین، تحلیل ساختار اصلی کتاب نشان داد که ترکیب دیدگاه مارکس و وبر به مجموعه‌‌ای از تناقض‌‌های روش‌‌شناختی منجر شده است. نخست، درحالی‌که لوید وجود طبقة کارگری را در جهان اول بدیهی در نظر می‌‌گیرد، مفهوم طبقه در سنت وبر یک هویت ممکن است. دوم، در...

از دیرباز آثار شرق شناسان همچون سفرنامه ها یکی از مهمترین منابع بررسی تاریخ اجتماعی و مناسبات سیاسی، فرهنگی و اقتصادی مشرق زمین بشمار می­روند. بطور کلی در متون شرق ­شناسی برای ارزیابی از عوامل تأخر توسعه­یافتگی شرق نسبت به غرب، عامل استبداد درونی با خاستگاهی فرهنگی و به­ویژه مذهبی (اسلامی) برجسته شده در حالیکه سیطره پدیده­ای همچون استعمار غرب مورد غفلت قرار گرفته است. با توجه به اینکه نهضت شرق­...

مارکس در زمره ی فیلسوفانی است که تاثیر عمیق و گسترده ای در ساحت نظر و عمل بر فلسفه و جریان های سیاسی و اجتماعی قرن بیستم داشته است. اندیشمندان در نحله های گوناگون از جمله پوپر و دریدا به ایجاب و سلب او را مورد ملاحظه قرار دادند. بررسی هم زمان مواجهه آن ها با مارکس از ج...

تأثیرپذیری مارکس از هگل امری است مورد اتفاق و خصوصاً تأثیرپذیری­اش از بخش ارباب و بنده پدیدارشناسی روح، اگرچه نظریه­ای مشهور اما برای برخی مانند آرتور، افسانه­ای بیش نیست. امثال سارتر و هیپولیت که تحت تأثیر کوژو، منشأ شهرت این نظریه هستند بدون ذکر هیچ شاهدی، طرح مدعا کرده اند. مارکوزه به نقل جمله­ای از دست­نوشته­های اقتصادی و فلسفی 1844 مارکس اکتفا کرده است و آرتور را بر آن داشته است تا با محوری...

دیدگاه مارکس نسبت به دولت ها همواره بحثی مناقشه انگیز بوده است. او درباره دولت های موجود از منظر جامعه شناسی سیاسی 2 نظر مطرح دارد یکی اینکه آنها را وابسته به طبقات می داند و دیگر اینکه آنها را دارای نوعی استقلال نسبی از طبقات می داند. در این مقاله سعی شده است صرفاٌ دیدگاه نخست مارکس یعنی وابسته بودن دولت به طبقات مورد بررسی قرار گیرد و اینکه مارکس ریشه دولت را در کجا می داند و چرا آن را وابست...

بازنگری تاریخ ساختار قدرت در جوامع جهان سوم حتی اگر ب هگونه ای کاملاً سطحی و گذرا صورت گرفته باشد،مبین اصلی بسیار مهم و اساسی و در عین حال تفکر برانگیزی است و آن، برخورداری از تاریخی مدون و بسیارپر قدمت از خودکامگی و استیلای حکومت های استبدادی و یا به عبارت بهتر، نظام های سیاسی شخ صمحور بر اریکه قدرت است. از اینرو شاهد تدوین مد لهایی از جمله، «استبداد آسیایی یا شرقی» کارل مارکس، «سلطنت موروثی شر...

لوسین گلدمن (1913-1970م) پژوهشگر سرشناس در حوزة جامعه‌شناسی ادبیات و جامعه‌شناسی رمان است. وی با پیروی از نظریة کارل مارکس به بررسی ارتباط اثر ادبی با جامعه پرداخت؛ پس از آن حوزة پژوهش‌های جامعه‌شناسانة خود را به جامعه-شناسی رمان منحصر کرد و روش جدیدی را در پیش گرفت و آن را ساختگرایی تکوینی نامید. گلدمن در روش خود در پیِ برقراریِ پیوندی معنادار میان فرم ادبی و مهمترین جنبه‌های زندگی اجتماعی بود. ...

اندیشه ی بررسی اثر ادبی بر مبنای کارکرد اجتماعی آن مهم ترین عنصر تشکیل دهنده ی نقد جامعه شناختی است. این رویکرد نقدی که ابعاد مختلف رابطه ی ادبیات و جامعه را مورد کنکاش قرار می دهد، رویکرد جدیدی است که اصول اولیه-ی آن به همت نظریه پردازانی از جمله فیکو، مادام دو استال، ایپولیت تن و کارل مارکس در قرون اخیر شکل گرفته و در قرن بیستم به وسیله ی منتقدان بزرگی چون جورج لوکاچ و لوسین گلدمن به تکامل رس...

چکیده ندارد.