شهرها مانند موجودات زنده از لحاظ کالبد بزرگتر و از لحاظ ساخت پیچیده تر می شوند و به دنبال این رشد فیزیکی، توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آنها نیز بتدریج دگرگون می شود. همواره فضای کالبدی شهرها تحت تأثیر مکانیزم ها وعواملی قرار دارد که در طی زمان با پیشرفت ها و تحولات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، زیست محیطی و ... متحول می شوند و در ضمن این تأثیرات، تغییرات جدیدی نیز برچهره و منظر کالبدی شهر...

بیان مسئله: شهر تاریخی نراق در سدۀ اخیر به تدریج اقتصادِ مبتنی بر تجارت خود را از دست داده و از روزهای اوج فاصله گرفته است؛ با وجود این، ساختار تولیدی مبتنی بر کشاورزی و دامداری هنوز باقی مانده است. از این‌رو شهر، ارتباطی گسترده با حومه‌های زراعی خود دارد. کمبود آب، توسعۀ شهری ولو ناچیز و تغییر کاربری اراضی ناشی از ایجاد ساختارهای بزرگ از قبیل دانشگاه و مجموعه‌های کوچک و بزرگ صنعتی، مزارع، اراضی...

مناطق شهری به مثابۀ نقاط عطف جوامع انسانی موتورهای رشد اقتصادی و توسعۀ اجتماعی‏اند؛ که در نهایت تحولات کالبدی و کاربری اراضی شهری را به دنبال دارند. از سوی دیگر تغییر مساحت برخی کاربری‏های شهری از جمله؛ درمانی، تجاری، اداری و آموزشی نقش مؤثری در ایجاد اشتغال خواهند داشت .مطالعه روابط این کاربری‏ها با تغییرات اشتغال با کمک طرح سناریو گامی مهم در جهت برنامه‏ریزی دقیق‏تر شهرهاست. هدف این پژوهش برآ...

یکی از موضوعات محوری در ژئومورفولوژی کاربردی، شناسایی پدیده‎های مخاطره آمیز و علل شکل گیری آنهاست. درکل بر اثر رفتارهای نادرست انسانی در کاربری های اراضی و تنگناهای محیطی، فرایندهای ژئومورفیک تبدیل به عوامل مخاطره زا می شود. با توجه به وقوع زلزلۀ سال 1369رودبار و ناپایدارشدن دامنه های مشرف بر محیط شهری رودبار و نیز کاربری های اراضی نامتجانس، وقوع زمین لغزش در محیط شهری این منطقه عاملی مخاطره آم...

توسعۀ شهرها یکی از پدیده‏های مهم اقتصادی و اجتماعی است که تأثیرات بسیار زیادی بر عملکرد سامانه‏های اکولوژیکی به جا می‏گذارد. از این رو بررسی و تحلیل الگوهای رشد و توسعۀ شهرها با استفاده از فنون سنجش از دور، سامانۀ اطلاعات جغرافیایی و سنجه‏های سیمای سرزمین نقش مهمی در مدیریت و برنامه‏ریزی شهرها و کاهش تخریب محیط ‏زیست به عهده دارند. پژوهش حاضر نیز در این راستا به بررسی الگوهای رشد و توسعۀ شهر سا...

در عصرحاضر، نگرش توسعه پایدار در اغلب کشورهای دنیا، حاکم بر برنامه ریزی و مدیریت شهری است. اگر بخواهیم از این دیدگاه به شهر بیاندیشیم ناگزیر باید معیارها و ساختاری را طراحی و برنامه ریزی کنیم که با ملاک های توسعه پایدار هماهنگ تر باشد. توسعۀ اقتصادی، حفظ محیط زیست، حفظ منابع طبیعی و مقولۀ انرژی از ارکان مهم توسعه پایدار هستند که تحت تأثیر زیرساخت های شهری و به خصوص شبکه های تأسیسات شهری قرار دا...

رشد جمعیت و گسترش شهری در دهه های اخیر در شهر مراغه باعث تغییر پوشش/ کاربری زمین در اطراف شهر شده، به طوری که مساحت شهر از 350 هکتار در سال 1353 به حدود 1799 هکتار در سال 1390 رسیده است. شناخت عوامل مؤثر در گسترش شهری و مدل سازیِ تأثیر آنها در مدیریت و برنامه ریزی شهری ضروری است. عوامل تأثیرگذار را می توان به دو دستة متغیرهای بیوفیزیکی و اجتماعی- اقتصادی تقسیم کرد. با توجه به قابلیت های مدل رگرس...

آنچه در برنامه‌ریزی شهری اهمیت دارد، ایجاد برابری بین نواحی مدنظر در برخورداری از مواهب توسعه است. این امر به تحقق‌پذیری عدالت شهری کمک می‌کند. در این میان، برنامه‌ریزی در راستای برقراری تعادل زیست‌محیطی در شهرها، یکی از ضروریات رویکرد عدالت فضایی است. فضای سبز شهری با ایجاد تعادل در ارکان توسعۀ پایدار و عدالت اجتماعی، ما را در رسیدن به شهری عدالت‌محور یاری می‌کند. شهر اردبیل ازنظر توسعۀ کالبدی...

در چند دهۀ اخیر، حکمروایی خوب شهری به عنوان یکی از شاخه های استراتژی توسعۀ شهری (cds) در جهان مطرح شده است. در این رویکرد، کمبودهای رویکرد متداول به مدیریت شهری (دستور از بالا، صرفاً تکنوکرات و محافظت از ساختار قدرت موجود) نشانه گرفته می شود؛ بنابراین، در شهر نیز به طور مشخص، برقراری حکمروایی خوب، مورد تأکید قرار می گیرد و معیارهایی برای خوب شدن حکمروایی در نظر گرفته می شود. هدف از انجام این پژو...

بافت های فرسودۀ شهری به عنوان مانعی بر سر راه تحقق روش های مدرن مدیریت شهری، همواره شاخص های توسعۀ پایدار شهری را تحت تأثیر قرار داده که با توسعۀ شهرها و مطرح شدن رویکرد توسعۀ پایدار، توجه و رعایت اصول پایداری و پیگیری اهداف آن، هر چه بیشتر در برنامه ریزی توسعۀ شهرها مورد توجه است. در این مطالعه، محدودة اطراف حرم مطهر رضوی با وجود اهمیتی که در رابطه با ورود سالانه بیش از 15 میلیون زائر به شهر د...