پلان رایج در معماری دوره های قبل از هخامنشی و مرحلۀ اول معماری هخامنشی، مستطیل شکل است. تغییر این پلان به پلان مربع در دورۀ داریوش بزرگ، پیرو تفکرات جهان بینانة وی در وام گیری از اندیشه های ملل تابعه، به عنوان حرکتی نو در مرحلۀ دوم معماری هخامنشی، مقدمه ای برای استفاده از این نوع پلان به شکلی کامل تر و ایجاد گنبد در معماری پارتی شد. این حرکت نتیجۀ بازخورد فرهنگی اندیشۀ یونانیان در زمینۀ استفاده...

به سبب گسست در تاریخ نگری ایرانیان که با یورش مقدونیان پیش آمد، آنچه امروز از تاریخ هخامنشی می دانیم، بیشتر بر پایه ی مدارکی است که در کاوش های دو سده ی گذشته به دست آمده است.در این میان، منشور کورش بزرگ نخستین نوشته از نخستین پادشاه هخامنشی است که از زمان پیدایی تاکنون کانون بیشترین پژوهش ها بوده است.منشور کارنامه ی کورش است که پس از واپسین اقدام بزرگ او، یعنی تسخیر بابل نگاشته شد و گذشته از د...

در سال 1312 شمسی کاوش گرانی از دانشگاه شیکاگو آمریکا موفق شدند بیش از سی هزار لوح گلی مکتوب با حروف عیلامی و ممهور با مُهرهایی به خط میخی پارسی از شمال شرقی تخت جمشید بدست آورند. این اسناد منحصر بفرد که از آیب زمانه به طرزی معجزه آسا مصون مانده بود، بیشتر اختصاص به صورت دستمزد کارگران و صنعتگرانی داشت که در ساخت بنای تخت جمشید مشارکت داشته اند. این مقاله ضمن ترجمه برخی از این الواح به ذکر کتیبه ...

مادها که نخستین سلسله ایرانی را در این سرزمین پایه‌گذاری کردند،در پیشبرد سلسله‌های دیگر ایرانی نیز نقشی فعال داشتند.از جمله در اداره‌ی ایران هخامنشی آنان همواره در کنار پارسی‌ها بودند و در مدارک دوره‌ی هخامنشی از آنان همچون مقامات برجسته‌ی کشوری و لشکری یاد شده است.پس از برافتادن دولت هخامنشی به دست اسکندر مقدونی،پیش از آن که اشکانیان پارتی در برابر مقدونیان و سلوکیان به جنبش درآیند،نخست آتوپار...

تاریخ احداث اکثر بناهای دوره قاجار به دلیل ذکر آن در کتب مرجع آن زمان یا کتیبه ها مشخّص است. لیکن تاریخ عمارت بادگیر کاخ گلستان به علت تغییرات بی شمار کالبدی در پرده ای از ابهام قرار گرفته است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از منابع مستدل تاریخی که به روش اسنادی )کتابخانه ای( و تحلیلی صورت گرفته تعلّق بنا به زمان فتحعلی شاه و حتی قبل آن محرز م یگردد. بنای مذکور ابتدا در اختیار محمدعلی میرزا )دولت...

علیرغم آنکه متون تاریخی، سنگنوشتهها و الواح باقیمانده از عصر هخامنشیان اطلاعات ارزشمندی از چگونگی اداره قلمرو وسیع این امپراطوری قدرتمند را در اختیار گذارده، لیکن یافتههای باستانشناسانه، که طرح کامل سازههای تشریفاتی این دوران را مشخص سازد، تنها به محوطههای انگشتشماری محدود شده است. بعلاوه، با وجود آنکه عظمت اندازهها و ماندگاری مواد و مصالح فضاهای تشریفاتی این دوران آنها را اضمحلالناپذیر م...

مسئله شهر و شهرنشینی ازنظرگاه­ های گوناگون در هر یک از حوزه­ های انسان­ شناسی، جامعه ­شناسی و باستان­ شناسی قابل موشکافی است. این مقاله با تکیه‌بر یکی از این مبانی نظری مبنی بر ارتباط مستقیم نوع بافت سیاسی‌ـ‌اجتماعی جامعه با شهر و فرم آن بحث می‌کند که زمینه شکل‌گیری شهر و رشد شهرنشینی در فارس مرکزی در دورة هخامنشی علی‌رغم ظرفیت ­های زیست ­محیطی مناسب آن به دلیل ساختار اجتماعی فارس مرکزی، دستگاه...

تاریخ احداث اکثر بناهای دوره قاجار به دلیل ذکر آن در کتب مرجع آن زمان یا کتیبه ها مشخّص است. لیکن تاریخ عمارت بادگیر کاخ گلستان به علت تغییرات بی شمار کالبدی در پرده ای از ابهام قرار گرفته است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از منابع مستدل تاریخی که به روش اسنادی )کتابخانه ای( و تحلیلی صورت گرفته تعلّق بنا به زمان فتحعلی شاه و حتی قبل آن محرز م یگردد. بنای مذکور ابتدا در اختیار محمدعلی میرزا )دولت...

علیرغم آنکه متون تاریخی، سنگنوشتهها و الواح باقیمانده از عصر هخامنشیان اطلاعات ارزشمندی از چگونگی اداره قلمرو وسیع این امپراطوری قدرتمند را در اختیار گذارده، لیکن یافتههای باستانشناسانه، که طرح کامل سازههای تشریفاتی این دوران را مشخص سازد، تنها به محوطههای انگشتشماری محدود شده است. بعلاوه، با وجود آنکه عظمت اندازهها و ماندگاری مواد و مصالح فضاهای تشریفاتی این دوران آنها را اضمحلالناپذیر م...