عرصۀ محیطی سکونتگاه‌‌های انسانی، بستر نظام اجتماعی و اقتصادی است که ساخت‌‌ها و کارکردها بر آن تکیه دارند. بر همین مبنا، تحولات کالبدی- فضایی عرصه‌‌های روستایی و شهری حاصل تعامل متقابل عوامل و نیروهای مختلف در ابعاد محیطی- اکولوژیک و اجتماعی- اقتصادی هستند. هدف از انجام این مقاله این است که در چارچوب رویکرد پویش ساختاری– کارکردی، ضمن تأکید بر پیوندهای روستایی- شهری به بررسی و تبیین تحولات کالبدی...

مجتمع های مسکونی که زمانی قرار بود با قرارگیری در میان فضاهای سبز و زیبا و کم تراکم، محیطهایی با کیفیت و بستری مطلوب برای تعاملات اجتماعی ساکنین ایجاد کنند به تدریج به مجتمع هایی آپارتمانی با تراکم بسیار بالا تبدیل گردیدند. ادبیات حاکم بر مطالعات انسان و محیط نشان می دهد مطالعه فضای کالبدی مستلزم ملاحظه فعالیت ها در آن است. بارکر بر ماهیت جمعی ـ رفتاری فضاهای فعالیت تاکید داشته و تعاملات جمعی ...

مقدمه و هدف پژوهش: مرکز محله‌های تاریخی و کهن دارای ویژگی‌های خاص هویتی و کالبدی هستند لیکن با گسترش شهرها و افزایش جمعیت و تغییراتی که در بافت شهری ایجاد شده باعث مشکلات عدیده ترافیک و ازدحام و آلودگی صوتی و زیست‌محیطی گردیده است. این پژوهش میزان پیوندهای اجتماعی افراد در بافت تاریخی و مرکز محله‌های شهری را مورد مطالعه قرار می‌دهد. در این راستا از بنیان نظری تراویس هیرشی به‌عن...

بیان مسئله:متفکران بسیاری در رابطه با مقولة شهر، نظریات گوناگونی ارائه کرده‌اند. از این میان «گئورگ زیمِل» آلمانی، شهر را به عنوان یک ساخت اجتماعی می‌پنداشت تا یک واقعیت ماهیتاً فیزیکی و مادی. زیمل با ارائة پنج بُعد فضایی، شهر را واقعیتی ذهنی می‌داند که در بستری از برهم‌کنش‌های اجتماعی شکل می‌گیرد. خیابان انقلاب تهران علاوه بر اینکه به عنوان یکی از نمادهای گسست تاریخی در شکل رشد شهر تهران به شمار ...

در دهه های اخیر بازتاب فضایی تحولات اقتصاد پسافوردیستی، اشکال نوینی از شهرنشینی را به وجود آورده که ناکارآمدی پارادایم سلسله مراتب را آشکار کرده است. بدین ترتیب، با گذار از منطق سازمانی قلمرویی به منطق سازمانی شبکه­ای، صرفه­های مقیاس به صرفه­های بیرونی شبکه­، پیوندهای سلسله­مراتبی و یک سویه به پیوندهای هم­افزا و متقابل بسیاری از مفاهیم سنتی، نه تنها به لحاظ تحلیلی و توصیفی بلکه حتی بیشتر با روی...

ظرفیت اجتماعات محله ای رویکردی سیستماتیک بر مبنای مقیاس زمان بندی است که دربرگیرنده ی رهبری، قلمرو اجتماعی، فعالیت های فردی، تغییرات سازمانی و نهادی است تا رفاه افراد، سازمان ها و اجتماعات محلی را پایه ریزی نماید. هر فرایندی از ظرفیت سازی می باید ارزش ها را تشخیص دهد و بر پایه ی مهارت های موجود، دانش و استعدادهای مردمی شکل بگیرد. برخی محققان بر این باورند که ظرفیت اجتماعات می تواند به عنوان ابز...

الگوهای مختلف جابجایی فضایی، حاصل تأثیر عوامل مختلف سکونت، اشتغال و سطح درآمدند. در واقع نسبت به درجه انحراف از میزان رضایت افراد از ارائه این قبیل عناصر، پراکندگی و جابجایی‌های فضایی اتفاق افتاده و الگوهای مختلف فضایی شکل می‌گیرد. بر این اساس، در سطح منطقه کلانشهری تهران با توجه به نحوه پراکندگی این عناصر، انواع مختلفی از جابجایی‌های فضایی و الگوهای سفر شکل گرفته است. شناسایی پهنه‌های همگن جری...

کوشش برای شناخت تأثیر حمایتیِ پیوندهای اجتماعی بر نتایج بهداشتی از جمله وضعیت سلامت عمومی و میزان بهره گیری از خدمات درمانی در بین سالمندان، هدف اصلی این مطالعه می باشد. مطالعه توصیفی- همبستگی به صورت مقطعی برروی نمونه 356 نفری که در سال 1390 با روش خوشه ای چندمرحله ای و تکنیک طبقه بندی نسبی از جمعیت آماری 4777 نفری سالمندان60سال وبالاتر شهر بیجار انتخاب شده بود، انجام گرفته است. کلیه اطلاعات با...

سفره های نذری، گونه ای از آیین های اسلامی- ایرانی است که صرفاً در میان زنان و توسط آنها و عموماً در فضاهای خانگی و در برخی موارد خاص نیز در مسجد، حسینیه، و امامزاده ها برگزار می شدند. سفره های نذری، بنا بر یک نذر توسط کسی که بانی نامیده می شود شروع و توسط جماعت آیینی اجرایی می شوند. آنچه اهمیت دارد مسئله محوری نسبت این سفره ها با ساختارهای اجتماعی مسلط و مقوله عاملیت زنانه است. برای پاسخ دادن به ...