قرآن کتابی تاریخی نیست، اما به موضوع تاریخ توجه کرده و حتی از آن برای نیل به اهداف خود استفاده کرده است. از این رو گاهی به توصیف تاریخ پرداخته تا در پس تحلیل آن به هدف خود برسد و گاهی به سنت های تاریخ و گاه به تاریخ انبیا، زمانی دیگر تاریخ اسلام یا تاریخ معاصر نزولش را مورد توجه قرار داده است. از این رو اندیشمندان نیز از ابعاد مختلف به تاریخ در قرآن توجه کرده اند. این پژوهش به دنبال پاسخ به سؤا...

این رساله با عنوان نقد شکاکیت فلسفی به انگیزه تبیین و تحلیل قرائت ها و رویکردهای گوناگون و متنوع شک گرایی و نسبی گرایی، نقد و بررسی مبانی فلسفی و عقلی آن که در عین اهمیت مسئله، تحقیقات زیادی در مورد آن شکل نگرفته است، به رشته تحریر در آمده و پس از تتبع همه جانبه و گسترده در مورد دیدگاه ها و گفتارهای شکاکان و نسبی گرایان در قالب چهار فصل ارائه شده است. در فصل اول مفاهیم و کلیات بحث و اجزاء تشکلی...

منتقدان و مدافعان اخلاق اسلامی و آنهایی که فقط اخلاق اسلامی را شرح و توصیف می کنند، اغلب ادعا دارند که قرآن منبع هنجارهای رفتاری مسلمانان است. گرچه این مدعا در یک سطح انکارناپذیر است، اظهار آن به طور بی قیدوشرطی که از ظریف ترین و ممتازترین ویژگی های اخلاق قرآنی را مخدوش خواهد کرد، آن ویژگی این است که قرآن مکرراً تصریح می کند که آدمی باید مطابق هنجارهایی عمل کند که در قرآن مشخص نشده اند، یعنی آدم...

بحثی درباره واژه های مترادف در قرآن است. نویسنده پس از گزارشی مختصر از تاریخچه ترادف در میان لغویان و مفسّران و فقها به تعریف ترادف در لغت پرداخته و وقوع ترادف در زبان عربی را از دیدگاه موافقان و مخالفان مورد نقد و بررسی قرار داده است. سپس عوامل پیدایش ترادف در زبان عربی را بر شمرده و فرق ترادف و تأکید و عطف دو مترادف بر یکدیگر را با استناد به آیات قرآن ذکر کرده است. در ادامه وقوع ترادف در قرآن ...

مسأله زبان قرآن و بررسی نمادین بودن و واقع انگاری در آن یکی از مباحث مهم فلسفه ی دین است و از دیرزمان مورد بحث پژوهشگران دینی بوده است. شاید، بتوان ادعا کرد که آغاز این بحث به ابتدای شکل گیری ادیان باز می گردد؛ قرآن برای بیان معانی بیشتر ناگزیر از داشتن مهارت هایی است و هر چه از توانایی های ذاتی خود بیشتر سود می جوید بیشتر به پیچیدگی ها می گراید و از مخاطب خود تامل و دقت افزون تری می طلبد یکی ا...

چند و چون تلاشهای پروفسور عثمانف در زمینه ترجمه قرآن و دیدگاه های قرآن پژوهی ایشان مورد گفت وگو قرار گرفته است. آقای پروفسور عثمانف، مترجم قرآن به زبان روسی و ساکن مسکو و اهل داغستان است که دکترای تخصصی در ادبیات فارسی و تاریخ دارد و شافعی مذهب است. پس از توضیحاتی توسط استاد درباره فعالیّت های علمی خود، انواع ترجمه روسی قرآن و اشکالات ترجمه ای آنها مورد بحث و گفت وگو قرار گرفته و سپس بحث بر روی ...

مطالعۀ مضامینِ داستان، شیوه های داستان گویی و اهداف و فوائد هر یک یا هر چه از این قبیل، از دیرباز در علوم ادبی مهم تلقی می شده است. خاصّه، عالمان نقد ادبی کوششهای فراوانی بدین منظور کرده اند. روایت شناسی همچون یکی از گرایشها در نقد ادبی، رویکردی نوین برای تحلیل فرم داستانها ست. از آنجا که یکی از شیوه های قرآن برای بیان معارف، داستان پردازی است، مطالعۀ حاضر با هدف کاربرد رویکرد روایت شناسی برای نق...