جهان اسلام در قرن چهارم هجری با تعدد پایتخت‌هایی مواجه است که هریک از آنها در عرصه سیاسی و فرهنگی به جد نقش‌آفرین هستند. جغرافیای وسیع، لزوم بقای دولت‌های مستقل و نیمه‌مستقل اسلامی و بالاگرفتن رقابت‌های سیاسی، اقتصادی، نظامی و حتی مذهبی موجب شد تا برخی از شهرهای سیاسی به پایتختی مطرح در جهان اسلام تبدیل شوند. در میان پایتخت‌های هم‌طراز دو پایتخت شیعی جهان اسلام، شیراز به عنوان پایتخت بویهیان و ...

پایتخت نقش اساسی در زندگی ملت­ها دارد و در اولین نگاه مرکز تجمع قدرت سیاسی و اقتصادی ملت به شمار می­رود. در دهه­های اخیر برخی کشورها با مساله تغیر پایتخت مواجه بوده­اند که از جمله آنها می­توان به کشورهایی چون برزیل، پاکستان، آلمان، قزاقستان و استرالیا اشاره نمود. در ایران نیز به خصوص در سال­های اخیر این مساله توجه روز افزونی را به خود جلب نموده است. در تصمیم­گیری برای انتقال پایتخت عوامل متعددی...

چکیده ندارد.

مسائل و مشکلات متعدّد تهران به عنوان پایتخت و الگوی شهرسازی ایران، موجب شده تا کنون رویکردهای مختلفی برای ساماندهی این شهر ارائه شود؛ بنابراین هدف از پژوهش جاری، گردآوری، دسته بندی و در نهایت گزینش مناسب ترین راهکارهای ساماندهی پایتخت در ایران است. این راهکارها از طریق مطالعات اسنادی گردآوری و در پنج گروه دسته بندی شدند. به منظور رتبه بندی آنها، از هفت معیار قابلیّت اجرا، سرعت اجرا، حجم اثرگذاری،...

تبریز،نخستین پایتخت صفویان،حتی بعد از انتقال پایتخت از این شهر به قزوین و اصفهان،همچنان از اهمیت سیاسی و اقتصادی برخوردار بود.اما موقعیت جغرافیایی و انتقال پایتخت و همچنین تهاجم عثمانی ها و بلایایی طبیعی مانند زلزله تاثیر ژرفی بر اوضاع اقتصادی و اجتماعی تبریز در عهد صفوی گذاشت که در نتیجه آن نه تنها ترکیب اجتماعی و قومی این شهر به هم ریخت،بلکه توان اقتصادی و نظامی آن رانیز ضعیف نمود؛به گونه ای ...

پایتخت به عنوان مرکز سیاسی، اداری، اقتصادی و گاه فرهنگی و اجتماعی ، مهمترین رکن در جغرافیای سیاسی و اداری هر حکومت به شمار می رود. هر سلسلۀ حکومتی جایی را بنا به عواملی به عنوان پایتخت انتخاب می کند و حتی جابه جایی پایتخت در سرزمینی چون ایران همواره از مسائل مهم به شمار می آمده است. از آنجا که پایتخت می تواند نشان دهندۀ شأن، عظمت و اقتدار حکومتی باشد، مکان گزینی آن باید براساس الگویی تعریف شده ...

چکیده: در جغرافیای سیاسی، اگر به عوامل سرزمین، حکومت و ملت به عنوان عناصر بنیادین کشور نگریسته می¬شود، بدون تردید، پایتخت نیز به عنوان مرکز و محور نیروی محرکه آن، از اهمیت بالایی برخوردار است. پایتخت¬ها به عنوان محل تجلی کارکردهای نظام¬های اجتماعی، از اهمیتی قابل توجهی برخوردارند و موضوع تغییر پایتخت، انتقال و مکان¬یابی برای محل جدید موضوعی مرسوم و با سابقه¬ای تاریخی به شمار می¬آید. این در حال...

میدان نقش جهان اصفهان، الگوی تکامل یافته میادین شاه در پایتخت های دوره صفوی ایران است. دستیابی به الگوی مذکور یکباره نبوده و ریشه های شکل گیری و تکامل آن در پایتخت های اول و دوم صفوی وجود داشته است. روش تحقیق در پژوهش حاضر تفسیری–تاریخی است؛ به طوری که تبیین نتایج حاصل از مطالعه تطبیقی بین ویژگی های میادین شاه، پس از شناخت، استنتاج و تحلیل از اسناد و متون تاریخی انجام یافته است. سیر ویژگی های ک...