موضوع این مقاله، استدلال انتقادی درباب نسبت تئوری با تجربه است و از نظر روش داوری، بر استدلال عقلانی استوار است. مدعای مقاله آن است که روش شناسی حاکم بر نسبت میان تئوری و تجربه بر منطق دو ارزشی ارسطویی مبتنی است که در آن، تجربه مقام داوری یا کشف نظریه را دارد. ضرورت پرداختن به موضوع این نوشتار، درک غلط از پوزیتیویسم و نسبت آن با عقلانیت انتقادی است. این مقاله تلاشی در جهت حل این نوع مسائل روش ش...

بنیان روش?شناسی فمینیستی در نقد علوم طبیعی و اجتماعی به‌عنوان دانش?های دوجنسی?گرا قرار دارد. فمینیست?ها بر این باورند که سؤال‌ها، نظریه‌ها، مفاهیم، روش?شناسی?ها و داعیه?های معرفتی دانش متعارف که فرض می?شود فراغت ارزشی-جنسیتی دارند، در حقیقت درکی مخدوش‌شده و ناعادلانه، هم از طبیعت و هم از زندگی اجتماعی، به‌دست داده?اند. به‌علاوه، تجربه‌های مرتبط و مبتنی بر جهان اجتماعی در دانش اثبات?گرایی، حذف ی...

این مقاله در صدد است با انجام مقایسه ای اجمالی میان نظریات ساختگرایی تعادلی (دورکیم)، ساختگرایی تضادی (دارِندورف) وگفت وگویی ـ توافقی (هابرماس)، به مسائلی چون مبنای نظم وهمبستگی اجتماعی، بحران های اجتماعی، عامل تحول، آهنگ دگرگونی اجتماعی، فرآیند تحول، راه خروج از بحران های اجتماعی ومبنای الزام واطاعت سیاسی بپردازد. در این خصوص، تحلیل نقش کنشگران خودی در ایجاد تغییر وتحول در ساخت های اجتماعیِ به ظ...

این مقاله در صدد است با انجام مقایسه ای اجمالی میان نظریات ساختگرایی تعادلی (دورکیم)، ساختگرایی تضادی (دارِندورف) وگفت وگویی ـ توافقی (هابرماس)، به مسائلی چون مبنای نظم وهمبستگی اجتماعی، بحران های اجتماعی، عامل تحول، آهنگ دگرگونی اجتماعی، فرآیند تحول، راه خروج از بحران های اجتماعی ومبنای الزام واطاعت سیاسی بپردازد. در این خصوص، تحلیل نقش کنشگران خودی در ایجاد تغییر وتحول در ساخت های اجتماعیِ به ظ...

مهدی گلشنی استدلال کرده است که نه تنها جهت دهی تحقیق های علمی و کاربرد های علم تحت تأثیر باور های دینی قرار می گیرد (جهت مندی علم)، بلکه در فرآیند توجیه و ارزیابی نظریه های بنیادی علمی گزاره های دینی نقش دارند (غرض مندی علم). میکائیل استنمارک تنها در ادعای اول با گلشنی موافق است و علیه ادعای دوم استدلال کرده است. در این مقاله سعی می شود نشان داده شود که به نحو علی الاصول ارزش های غیرمعرفتی، همچ...

ملت سازی و ایجاد هویت سیاسی مشترک از موضوعات حائز اهمیت در جامعه شناسی سیاسی و نظریات توسعه است که برای جوامع در حال توسعه و از جمله برای ایران قرن بیستم از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. حل بحران هویت و ایجاد حس ملی واحد، اولین گام در توسعه اجتماعی و سیاسی و حرکت در جهت حل بحرانهای مشروعیت و مشارکت محسوب می شود. از آنجا که جامعه حال حاضر ایران دچار چنین چالشهایی است. به دنبال پاسخ به این سوال اص...

هدف این پژوهش مقایسه مولّفه های ارزش شناسی و انسان شناسی حکمت متعالیه ملاصدرا با اگزیستانسیالیسم الهی (کی یرکگارد ، یاسپرس و مارسل ) می باشد. حوزه معرفتی فلسفه تعلیم و تربیت فارغ از تعاریف بسیار گوناگونی که درباره آن وجود دارد، از دو منظر کلّی قابل بررسی است. از منظر اوّل، این حوزه معرفتی به مثابه قلمروی در طرح دیدگاه ها و نظریات فلسفی درباره ارزش و انسان محسوب می شود که سابقه ای به اندازه تاریخ ت...

وسایل ارتباط جمعی ملی و یا فرا ملی میتوانند با برنامهها و پیام های خود همبستگی و یاگسستگی تازهای را برای مخاطبان خویش بوجود آورند که می تواند زمینه ساز بحرانهای اخلاقی،هویتی، فرهنگی و اجتماعی باشد. وسایل ارتباط جمعی در حفظ و تحکیم وفاق ملی چه به لحاظسخت افزاری و چه به لحاظ نرم افزاری، بالا بردن توان انتخاب جامعه، افزایش مشارکت، رقابت وپویایی شهروندان، درونی و نهادی کردن نظام ارزشی و باورهای اعت...

در دهة 1970 میلادی میان رئالیست ها و پسارئالیست ها مناقشه ای حول محور دو پرسش مطرح بود؛ هدف معرفتی علم چیست و چگونه می توان پیشرفت یا توفیق علم را به بهترین نحو تبیین کرد؟ یکی از مهم ترین رویکردها نگرش رئالیسم متکی به صدق نظریه ها بود؛ پاسخ رئالیست ها بر مبنای رویکرد مطابقت با واقع تبیین می شد و تاریخ پیشرفت علم را دلیل این امر می دانستند. در مقابل، برخی نظیر لائودن دو مفهوم توفیق در علم و صدق ...