زبان، شاهکار خلقت الهی، نهادی است اجتماعی که در کنار نقش اصلی خود- ایجاد ارتباط- دارای نقش­هایی چون تکیه­گاه اندیشه، نقش ما فی الضمیر و... است که در علم زبان شناسی، اصول  و شاخه­های  مختلفی را به خود اختصاص داده است. در کتاب آسمانی مسلمانان- قرآن - لفظ زبان یا معادل عربی آن«لسان»، بارها تکرار شده و  درباره­ی پیدایش زبان و خدادادی بودن آن، اعضای مرتبط با تکلم با تأکید بر زبان و لب ها، صراحت و رو...

هدف اصلی در این تحقیق یافتن پاسخ برای این پرسش است که چه نسبتی میان وحی الهی و تجربه دینی که اقبال آن را به مثابه منبع و منشا دین می داند، وجود دارد و آیا می توان وحی الهی را تجربه دینی پیامبر تلقی کرد؟ برای یافتن پاسخ سوال فوق ، نیازمند آن بودیم که وحی الهی و حقیقت و ویژگی های آن را در فرهنگ قرآنی بشناسیم، تجربه دینی را با توجه به خاستگاه آن مورد بازکاوی قرار دهیم و نیز دیدگاه اقبال را در باره...

این پژوهش در پی آن است تا نگاهی ویژه به برخی ریشه های دین گریزی داشته باشد و آنگاه، پس از بیان هر عامل، راهکاری مناسب برای مقابله را تبیین یا بدان اشاره نماید. نگارنده، نخست، به مفهوم شناسی دین می پردازد و، سپس، نفوذ روشنفکری، نفوذ اندیشۀ خردورزی و علم گرایی صرف، القای معنویت های دروغین، و ضعف نظام آموزشی را مهم ترین عامل دین گریزی می شمارد و راهکار مقابله را، به ترتیب، تبیین دین واقعی و واقعیت...

مطالعات شناخت شناسی به عنوان علم مستقل چندان قدمتی ندارد. امّا به خاطر اهمیّت فوق العاده و کاربرد آن در بیشتر رشته ها، همواره از اولویّت های پژوهشی به شمار می­رود. این مطالعات با توجه به نوع و موضوع مطالعه (ماهیّت علم یا متعلّق آن) به دو شاخه ی شناخت شناسی عام و شناخت شناسی خاص تقسیم می گردد. البته پژوهش در این زمینه بدون در نظر گرفتن منابع وحی و صاحبان آن، قطعاً پژوهشی ابتر خواهد بود. از میان این من...

چکیده کتاب «جامع الاسرار و منبع الانوار» مهمترین کتاب عرفانی سید حیدر آملی، عارف و مفسر شیعی قرن هشتم هجری است. سید حیدر در این کتاب بنیادی ترین موضوع عرفان اسلامی یعنی «توحید و موحّد» را بر اساس منابع اصیل شیعی یعنی وحی و نقل و عقل مورد تطبیق و اثبات قرار می دهد و کشف ابن عربی (560 ـ 638 ق) در مساله «ولایت» را ناتمام و حاصل تعصب مذهبی قلمداد می کند و با اعتقاد به مراتب سه گانه برای شرع، «شریعت ...

موضوع وحی به عنوان یکی از مباحثی است که می تواند در کنار علم بشری مورد دقت های کلامی و فلسفی قرار گیرد. از نظر اندیشمندا ن نقطه اتصال وحی و علم بشری، اتحاد ماهوی میان این دو معرفت است. و هردو توسط واسطه ای به بشر منتقل می شوند واسطه ابلاغ وحی در شرع مقدس ، جبرییل بوده که فلاسفه اسلامی آن را بر عقل فعال تطبیق نموده اند. باید گفت عقل فعال در فلسفه اسلامی دارای نقش های فراوانی می باشد ، از جمله در...

واژه «روح» از واژه های پر رمز و راز و ابهام آمیز در حوزه های دین، فلسفه، عرفان و روان شناسی است.این کلمه با گویشی یکسان در زبان های عبری و عربی به کار رفته و در تورات، انجیل و قرآن کریم کاربرد فراوانی یافته است.این مقاله، با ارایه معنای لغوی و اصطلاحی روح در زبان عربی و ضمن اشاره به نمونه هایی از کاربرد آن در کتاب مقدس، به بیان مفهوم و مصداق آن در قرآن کریم پرداخته است.نویسنده معتقد است که بسیا...

چکیده نصر حامد ابو زید، متفکّر مصری، در کتاب هایی که در زمان اقامتش در مصر نوشت، کوشید با اتّکا به نظریة خیال در صوفیه، تبیینی طبیعی و غیرمتافیزیکی از وحی ارائه کند؛ چه آن­که او از تبیین های فراطبیعی نسبت به امور دینی پرهیز داشت. بدین منظور، او از مقایسة نبوّت و کهانت بهره برد، تا آن را از جهت فرهنگی مقبول و آشنا معرفی نماید. چنین نگرشی به ماهیت وحی، با اشکالاتی مواجه است. نخست آن­که از جهت فرهنگی...

هدف اصلی این تحقیق جستجو و یافتن پاسخ درست و مناسب به این پرسش است که چه نسبتی میان وحی و تجربه ی دینی که دگر اندیشان و نو اندیشان آن را به عنوان خاستگاه دین پذیرفته اند، وجود دارد. آیا می توان وحی الهی را همان تجربه ی دینی پیامبر دانست و به یکسان انگاری وحی و تجربه ی دینی حکم کرد؟ برای یافتن و رسیدن به پاسخ دقیق بر آن شدیم تا تجربه ی دینی را با توجه به عوامل، زمینه ها ی پیدایش و خاستگاه آن در...