با توجه به ابعاد عمیق و پیچیده شعر حافظ، تاکنون تحلیل های متفاوتی درباب ساخت معنایی غزلیات او مطرح شده است. با بررسی ساختاری غزل-روایت های حافظ روشن می شود که ابیات مختلف یک غزل گسسته و جدا از هم نیستند؛ بلکه در یک زنجیره پیوستاری و پویا نمود می یابند. انسجام معنایی این دسته از غزلیات و ساخت روایی آن ها زمینه را برای تحلیل نشانه-معناشناسانه آن ها فراهم می کند. برای شناخت بهتر مناسبات درونی غزل ...

تحقیقاتی که دربارة تعیین مرجع ضمایر انجام شده اند، دو نوع وضعیت ارجاعی وابسته به گفتمان و ناوابسته به گفتمان را معرفی می کنند؛ برای بیان اینکه اطلاعات مربوط به مرجع، از پیش در گفتمان وجود داشته اند یا نه. در این مقاله می کوشیم با ارائة شواهد و نمونه هایی از زبان فارسی و با استفاده از مدل نحوی- گفتمانی مشخص کنیم که ضمایر انعکاسی و ضمایر متصل شخصی زبان فارسی در مقاطعی بسته به نوع گزاره، وابسته به...

پژوهش حاضر در چارچوب نظریة انسجام هلیدی و حسن (1976)، توانایی سازماندهی روایی کودکان فارسی زبان را با به کارگیری روش تجربی= میدانی مورد بررسی و مقایسه قرار داده است. به این منظور، 15 کودک ( 8 پسر و 7 دختر) در سنین چهار تا هفت ساله از یک مهد کودک در غرب تهران گزینش شدند. سپس به منظور بررسی عملکرد این کودکان در سازماندهی گفتمان ازطریق به کارگیری ابزار انسجام واژگانی، دو آزمون بازگویی و تولید داست...

خطابه از دیرباز از مهمترین وسایل ارتباط میان افراد جامعه بوده تا آنجا که یکی از فنون گفتاری به شمار آمده که می کوشد در مخاطبان اثر گذارد، آنها را [نسبت به موضوع مورد نظر] قانع سازد و به فهم آنچه مقصود خطیب است، تحریک نماید. بنابراین، نقش زیبایی های ادبی در موفقیت خطیب و ایجاد تأثیر شگرف در شنوندگان و متقاعد نمودن ایشان، غیر قابل انکار است. در خطبه غدیر که به واسطه فصیح­ترین سخنگو به زبان عربی (...

زنان در دو دولت: تحلیلی گفتمانی از جایگاه زنان در دولت­های دهه 80 شمسی     شقایق نظرزاده [1]   علی افخمی [2]   تاریخ دریافت: 2/8/90   تاریخ تصویب:10/2/91   چکیده   مقاله حاضر می کوشد با تکیه بر نظریه گفتمان لاکلا و موف به بررسی جایگاه زنان در دو گفتمان سیاسی متمایز دهه 80 شمسی بپردازد. در این راه، نخستین گام، تمایز دو گفتمان سیاسی مطرح این بازه زمانی و تمیز این دو از یکدیگر به زبان نظریه گفتمان...

هدف این مقاله پیاده سازی نشانه شناسی تنشی در تحلیل فرآیندهای گفتمانی سوره های قرآن کریم است و از این جهت، نخستین کوشش محسوب می شود. یک «کلّ معنادار» از دو منظر قابل مطالعه است: ازمنظر «زایشی» که ناظر به مطالعة«فرآیند»تولیدآن است و ازمنظر «تأویلی» که ناظر به تحلیل «ساختار» شکل یافتة کل معنادار است. نشانه شناسی «گفتمان» یا تعبیر تفصیلی «فرآیند گفتمان» به هردو منظر توجه می کند؛ زیرا در ساحت تحلیل ...

موسیقی مردم پسند، به عنوان یکی از پرمخاطب ترین تولیدات فرهنگی، نقش مهمی در شکل دادن به باور های عمومی در هر جامعه و ساختار سیاسی ایفا می کند. در ایران پس از انقلاب نیز، این سبک موسیقی، پس از گذراندن دورانی طولانی از ممنوعیت ها، به عنوان بخشی از سازو برگ ایدئولوژیک دولت به کار گرفته شد. اما این پژ‍وهش، به دنبال کشف عناصر مقاومت در برابر ایدئولوژی حاکم در متن ترانه های این سبک موسیقایی است و درپی...

یکی از مهمترین و پیچیده­ترین تحوّلات اجتماعی جهان در نیم قرن اخیر توسعۀ شهرنشینی است. فرایند شهرنشینی در کشورهای در حال توسعۀ به طور کلّی و در ایران به طور اخص به دلایلی چند روندی شتابان به کلان شهری و قطبی شدن منجر شده است. رشد شتابان شهرنشینی و ظهور کلان شهرها عواقب و پیامدهای متفاوتی را به دنبال داشته و با آسیب های شهری متعدّدی همراه شده است. این پیامدها و عواقب چه در ایران و چه در سایر کشورهای...

چکیده الگوهای رفتاری آمریکا در قبال چین از دوران عادی سازی روابط تاکنون ترکیبی از تعامل سیاسی، همگرایی اقتصادی، به عنوان سیاست سفلی و الگوی دربرگیری استراتژیک، به عنوان سیاست والا است، برای تحلیل نظری رفتار آمریکا در قبال چین، بایستی گونه های متفاوت این رفتارها را از هم تفکیک کرد، در چارچوب روابط سیاسی- استراتژیک این پتانسیل وجود دارد که رفتار دو کشور به سمت همگرایی پیش رود یا این که به منازعه ...